Rozumowanie przez analogie semantyczne w kategorii przyczyna - skutek w grupie uczniów niewidomych

Izabella Kucharczyk

Streszczenie w języku polskim


Rozumowanie przez analogie odgrywa ogromną rolę w życiu osób niewidomych. Ponieważ osoby widzące posługują się słownictwem i wyrażeniami obejmującymi relacje pomiędzy wszystkimi zmysłami, niewidomi muszą w jak najlepszy dla siebie sposób poznać te wyrażenia. Umożliwia im to właśnie analogia. Rozumowanie przez analogie rozwija i poszerza zakres słownictwa (czynnego i biernego), umożliwia poznawanie określonych relacji pomiędzy przedmiotami, pojęciami i zjawiskami, dzięki czemu tworzona wizja rzeczywistości jest bardziej adekwatna. Przebadanych zostało 63 uczniów niewidomych i 63 uczniów widzących w wieku 10–14 lat. Zastosowano Testy do badania rozumowania przez analogie semantyczne B. Pietrulewicza. Wraz z wiekiem rozumowanie przez analogie semantyczne uczniów niewidomych doskonali się, co jest między innymi skutkiem przechodzenia z etapu myślenia konkretnego na etap myślenia formalnego. Następuje wtedy uaktywnienie różnorakich operacji myślowych, w tym coraz precyzyjniejsze wykorzystywanie analogii.


Słowa kluczowe


analogie, rozumowanie przez analogie semantyczne, analogie semantyczne w kategorii przyczyna – skutek, uczniowie niewidomi

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Iverson J.M, Goldin-Meadow S., 2005, Gesture paves the way for language development. „Psychological Science”, 16:368–371; DOI:10.1111/j.0956-7976.2005.01542.x

Iverson J.M., Goldin-Meadow S., 1997, What’s communication got to do with it? Gesture in children blind from birth. „Developmental Psychology”, 33(3), 453–467. http://dx.doi.org/10.1037/0012-1649.33.3.453

Knauff M., May E, 2006, Mental imagery, reasoning, and blindness. „Quarterly Journal of Experimental Psychology”, 59(1), 161–77. DOI: 10.1080/17470210500149992

Knauff M., May E., 2004, Visual imagery in deductive reasoning: Results from experiments with sighted, blindfolded, and congenitally totally blind persons. W: K. Forbus, D. Genter, T. Regier (red.), „Proceedings of the 26th Annual Conference of the Cognitive Science Society”, Mahwah, NJ, Erlbaum, s. 708–713.

Jaworska-Biskup K., 2010, Language acquisition in the blind child. Lublin, Wydawnictwo KUL.

Lakoff G., 1990, The invariance hypothesis: is abstract reasoning based on image-schemas? „Cognitive Linguistics”, 1(1), 39–74. DOI: https://doi.org/10.1515/cogl.1990.1.1.39

Landau B., 1997, Language and experience in blind children: retrospective and perspective. W: V. Lewis, G.M. Collins (red.), „Blindness and psychological development in young children”. Leicester, British Psychological Society, s. 9–28.

Miles B., McLetchie B., 2004, Developing concepts with children who are deaf-blind. https://nationaldb.org/ (dostęp: 20.01.2018).

Nęcka E., Orzechowski J., Szymura B., 2006, Psychologia poznawcza. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.

Richland L.E., Morrison R.G, Holyoak K.J., 2006, Children’s development of analogical reasoning: Insights from scene analogy problems. „Journal of Experimental Child Psychology”, 94, 249–273. DOI:10.1016/j.jecp.2006.02.002

Parulska I. 2010, Wykorzystywanie analogii semantycznych w pracy z uczniem niewidomym. W: A. Krause, K. Materna, J. Rzeźnicka-Krupa (red.). Życie z niepełnosprawnością – wyzwania edukacyjne, rehabilitacyjne i normalizacyjne. „Dyskursy Pedagogiki Specjalnej” 9, Gdańsk, Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego.

Pietrulewicz B., 1983, Rozwój rozumowania przez analogię u dzieci niewidomych. Wrocław –Łódź, PAN, Komitet Nauk Psychologicznych, Zakład Narodowy Ossolińskich.

Sękowska Z., 1998, Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej. Warszawa, Wydawnictwo WSPS.

Walthes R., 2007, Tyflopsychologia. Gdańsk, Wydawnictwo GWP.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2018.37.3.61-78
Data publikacji: 2019-04-19 10:35:39
Data złożenia artykułu: 2018-01-30 11:18:21


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1424
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 504

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2019 Izabella Kucharczyk

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.