Kreatywność projektantów zabawek zatrudnionych w spółdzielniach pracy w okresie PRL a czynniki ją ograniczające

Maria Wieczorek

Streszczenie w języku polskim


W 1980 roku Janos Kornai opublikował pracę pt. „Gospodarka niedoboru”. Zdefiniował w ten sposób centralnie sterowaną gospodarkę Komunistyczną. Także w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, kraju, w którym po II wojnie światowej władzę przejęła Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, brakowało wielu artykułów. Choć osobom żyjącym w czasach PRL w pamięci zapisał się głównie brak podstawowych artykułów spożywczych czy przemysłowych, także ilość (i jakość) zabawek pozostawiała wiele do życzenia. Brakowało nie tylko tkanin, surowców i innych materiałów potrzebnych do produkcji zabawek, ale także specjalistycznych maszyn i innych urządzeń. Nie było także odpowiedniej ilości wykwalifikowanych pracowników, m.in. z tego powodu w okresie PRL-u nie każde przedsiębiorstwo produkujące zabawki zatrudniało własnych projektantów. Mimo to w spółdzielniach pracy (bo to właśnie stamtąd pochodziła większość lalek czy samochodzików, które można było kupić w sklepach czy kioskach ruchu) powstawało wiele ciekawych wzorów. W artykule opisałam zarówno działalność zakładowych wzorcowni i prototypowni, jak i przywołałam nazwiska projektantów pracujących w przemyśle zabawkarskim.


Słowa kluczowe


zabawki, projektanci, wzornictwo, spółdzielnie, PRL

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


(AS), 1966, Medaliści mają głos…, „Spółdzielczość Pracy”, nr 13, s. 1.

(BK), 1966, Coraz więcej komórek wzorcujących, „Spółdzielczość Pracy”, nr 12, s. 5.

Boergerowa K., 1960, O zabawkach uwagi nie zabawne, „Nowiny Rzeszowskie”, nr 30, s. 6.

Borowski P., 1968, W łomżyńskim „Misiu”, „Spółdzielczość Pracy”, nr 50, s. 6.

Bujak J., 1988, Zabawki w Europie. Zarys dziejów – rozwój zainteresowań. Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Dunin-Wąsowicz M., 1975, O zabawce w ręku dziecka. Warszawa, Wydawnictwo „Watra”.

Górecka M., 2009, Wzornictwo zabawek polskich w ostatnich latach PRL. Wizje, produkcja, codzienność. „Zabawy i Zabawki”, nr 1-4, 161-172.

Górski J., 1989, Nowoczesna zabawka dla małego dziecka – jej wartość rozwojowo-dydaktyczna. W: J. Bukowski (red.), Dla kogo zabawka? Warszawa, Instytut Wzornictwa Przemysłowego, s. 23.

K.T., 1965, Zamierzenia rozwojowe przemysłu zabawkarskiego, „Przegląd Drobnej Wytwórczości”, nr 20, s. 15.

Komitet Drobnej Wytwórczości, Informacja prasowa Targi Krajowe „Wiosna – 65”, Poznań 1965, s. 5.

Materiały sprawozdawcze na IX Zjazd Delegatów, 1989, Krajowy Związek Spółdzielni Zabawkarskich w Kielcach, Kielce, s. 28.

Perzyna-Przymusińska B., 1989, Dlaczego projektant, producent i dystrybutor nie mogą zrealizować swoich ambicji?. W: J. Bukowski (red.), Dla kogo zabawka? Warszawa, Instytut Wzornictwa Przemysłowego, s. 21-22.

Piętowski T., Witaczek W., 1957, Zabawki z tkanin. Warszawa, Wydawnictwo Przemysłu Lekkiego i Spożywczego.

Rozwój produkcji zabawkarskiej, 1987, „Studia i Materiały”. Zeszyt 1, Kielce, s. 9.

Strzelec J., 1989, Spółdzielnia Zabawkarska Gromada. Trudne początki i wytrwałe tworzenie. „Studia i materiały”. Kielce, s. 51.

Zachariasiewicz W., 1962, Produkcja eksportowa spółdzielni pracy województwa gdańskiego, „Informacje Coopeximu 6”, s. 29.

Zatorska U., 1983, Nie podkładać dzieciom świni, Życie Gospodarcze, nr 22, s. 7.

Zięzio R., 1988, Charakterystyka zmian asortymentowych w produkcji zabawek a zapotrzebowanie rynku. Sprawozdanie z wstępnych badań sondażowych Muzeum Zabawkarstwa w Kielcach w latach 1985-1987. „Studia i Materiały”. Zeszyt 1, Kielce, s. 18-19.

Z zabawkami już lepiej, 1964, „Przegląd Drobnej Wytwórczości”, nr 20, s. 17-18.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2019.38.1.97-112
Data publikacji: 2019-11-22 14:14:25
Data złożenia artykułu: 2018-10-01 20:01:04


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1323
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 548

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2019 Maria Wieczorek

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.