Dobro wspólne jako kategoria pedagogiczna
Streszczenie w języku polskim
Dobro wspólne jest kategorią z obszaru filozofii politycznej, niedocenianą przez liberalizm, bardzo ważną zaś dla tradycji republikańskiej. Ta kategoria jest problematyczna, ponieważ są trudności z jej zdefiniowaniem i ustaleniem zakresu. Autor stawia tezę, że dobro wspólne – niezależnie od kontrowersji, jakie wzbudza w filozofii politycznej – jest kategorią ważną dla refleksji pedagogicznej, a jednocześnie kategorią nieobecną. Uzasadnienia tej tezy skupiają się na dwu zagadnieniach: 1) cele edukacji są zorientowane neoliberalnie i kategoria dobra wspólnego jest w nich prawie nieobecna, co jest bardzo niepożądane w kontekście kształtowania obywateli demokratycznej wspólnoty; 2) procesy zachodzące we wnętrzu edukacji również nie sprzyjają myśleniu w kategoriach dobra wspólnego, głównie z powodu przewagi rywalizacji nad kooperacją oraz wadliwej komunikacji międzyludzkiej.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Albińska E., 2009, Dobro. W: S. Jedynak, J. Kojkoł (red.), Encyklopedia filozofii wychowania. Bydgoszcz, Oficyna Wydawnicza Branta, 54–57.
Buksiński T., 2006, Współczesne filozofie polityki. Poznań, Wydawnictwo UAM.
Czapiński J., 2015, Stan społeczeństwa obywatelskiego. W: J. Czapiński, T. Panek (red.), Diagnoza społeczna 2015. Warunki i jakość życia Polaków. Raport. „Contemporary Economics”, nr 9/4, 332–372, opublikowano: http://www.diagnoza.com/pliki/raporty/Diagnoza_raport_2015.pdf [dostęp: 16.07.2018].
Dziubka K., Szlachta B., Nijakowski L.N., 2008, Idee i ideologie we współczesnym świecie. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Koperek J., 2004, Dobro wspólne. W: B. Szlachta (red.), Słownik społeczny. Kraków, Wydawnictwo WAM , 139–147.
Kubiak-Szymborska E., 2005, Nauczyciele akademiccy – studenci. Między partnerstwem a pozorną stycznością. Bydgoszcz, Wydawnictwo Wers.
Kwieciński Z., 1996, Demokracja w edukacji czy edukacja dla demokracji? W: K. Przyszczypkowski, A. Zandecki (red.), Edukacja i młodzież wobec społeczeństwa obywatelskiego. Poznań–Toruń, Wydawnictwo Edytor, 11–20.
Kwieciński Z., 1998, Demokracja jako wyzwania i zadania edukacyjne. W: Z. Melosik, K. Przyszczypkowski (red.), Wychowanie obywatelskie. Studium teoretyczne, porównawcze i empiryczne. Poznań–Toruń, Wydawnictwo Edytor, 9–33.
Kwieciński Z., 2017, Edukacja publiczna w chybotliwej demokracji: perspektywa pedagogiki krytycznej. „Nauka”, nr 3, 57–70.
Lewandowska-Kidoń T., 2009, Język nietolerancji w polskich szkołach. W: W.J. Maliszewski, I. Nowosad, R. Uździcki (red.), Zarządzanie i komunikacja w sytuacjach szkolnych. Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek, 208–217.
Napiontek O., 2013, Szkoła – przestrzeń obywatelskiego uczestnictwa. W: A. Kordasiewicz, P. Sadura (red.), Edukacja obywatelska w działaniu. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar, 104–127.
O nieufności i zaufaniu. Komunikat CBOS nr 35/2018, 2018, A. Cybulska, K. Pankowski (oprac.), opublikowano: https://www.cbos.pl/SPISKOM .PO L/2018/K_035_18.PD F
[dostęp: 17.07.2018].
Olubiński A., 2016, Podmiotowa aktywność własna jako szansa samorealizacji i rozwoju (w świetle założeń edukacji humanistycznej i krytycznej). „Przegląd Pedagogiczny”,
nr 2, 33–47.
Opozda D., 2010, Narracje – przemoc – negocjacje: trzy wymiary trójpodmiotowej komunikacji szkolnej w spojrzeniu fenomenologiczno-hermeneutycznym. W: K. Czerwiński, M. Fiedor, J. Kubiczek (red.), Komunikowanie społeczne w edukacji. Zagrożenia podmiotowe i psychospołeczne. Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek, 145–156.
Potulicka E., Rutkowiak J., 2012, Neoliberalne uwikłania edukacji. Kraków, Oficyna Wydawnicza Impuls.
Przybyszewski K., 2013, Kultura publiczna. Refleksje wokół kondycji społeczeństwa i państwa polskiego. Poznań, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM .
Sandel M.J., 2013, Sprawiedliwość. Jak postępować słusznie?, tłum. O. Siara. Warszawa, Wydawnictwo Kurhaus.
Słownik socjologii i nauk społecznych, 2005, G. Marshall (red.), Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Szymczyk J., 2012, Rudymentarne wartości republikańskie. Zarys problematyki. W: J. Szymczyk (red.), Segmenty aktywności społecznej a wartości. Idee i praktyka. Lublin, Wydawnictwo KUL, 111–152.
Śpiewak P., 1998, W stronę wspólnego dobra. Warszawa,
Fundacja Aletheia.
Tischner J., 2000, Myślenie według wartości. Kraków, Wydawnictwo Znak.
Wawrzak-Chodaczek M., 2007, Kompetencje komunikacyjne nauczycieli akademickich w kontaktach interpersonalnych ze studentami. W: W.J. Maliszewski (red.), Kompetencja w porozumiewaniu się nauczyciela akademickiego. Wielorakie perspektywy. Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek, 215–223.
Zaangażowanie Polaków na rzecz społeczności lokalnej. Komunikat CBOS nr 74/2018, 2018, R. Boguszewski (oprac.), opublikowano: https://www.cbos.pl/SPISKOM. PO L/2018/K_074_18.PD F [dostęp: 16.07.2018].
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2020.39.2.39-50
Data publikacji: 2020-06-03 13:24:39
Data złożenia artykułu: 2019-01-02 15:06:23
Statystyki
Wskaźniki
Prawa autorskie (c) 2020 Kazimierz Czerwiński
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.