Kulturowe uwarunkowania przemian modelu męskiej roli płciowej. Ocena tradycyjnego i nietradycyjnego modelu męskości w perspektywie odzwierciedlonej kobiet oraz innych mężczyzn

Agnieszka Nowakowska-Kaliszuk

Streszczenie w języku polskim


Krytyczne badania dotyczące płci wskazują na dysfunkcjonalność tradycyjnego modelu męskości, zarówno w sferze emocjonalnej, jak i zdrowotnej. Wdrożenie nietradycyjnego modelu przez mężczyzn umożliwia głębsze zaangażowanie w ojcostwo, rozwój emocjonalny i partnerstwo (zamiast dominacji). Liczne badania wskazują, że mężczyźni przyjmują nietradycyjne role płciowe z powodu oceny innych, a nie tylko własnych przekonań. Celem niniejszego badania wśród młodych polskich mężczyzn (N = 351) była weryfikacja ich oceny tradycyjnego i nietradycyjnego modelu męskości. Ocena jest tutaj wyrażana poprzez indywidualne deklaracje, a także świadomość oceny przedstawionego modelu przez kobiety i innych mężczyzn. Wyniki wskazują na wyższe preferencje nietradycyjnego modelu męskiego niż tradycyjnego. Uczestnicy oceniają, że nietradycyjny model jest oceniany wyżej przez kobiety, a tradycyjny przez innych mężczyzn. Świadomość oceny kobiet jest czynnikiem zachęcającym do naśladowania danego modelu męskości.


Słowa kluczowe


ocena społeczna, płeć kulturowa, męskość

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Abele, A.E., Wojciszke, B. (2007). Agency and communion from the perspective of self and others. Journal of Personality and Social Psychology, 5, 751–763.

Ajzen, I., Fishbein, M. (1980). Understanding attitudes and predicting social behavior. Englewood Cliffs: Prentice Hall.

Courtenay, W.H. (2000). Constructions of masculinity and their influence on men’s well-being: a theory of gender and health. Social Science & Medicine, 50, 1385–1401.

Cross, S.E., Madson, L. (1997). Models of the self: self-construals and gender. Psychological Bulletin, 122, 5–37.

Darley, J.M., Fazio, R. (1980). Expectancy confirmation processes arising in the social interaction sequence. American Psychologist, 10, 867–881.

Deaux, K., Major, B. (1987). Putting gender into context: An interactive model of gender-related behavior. Psychological Review, 94, 369–389.

Gardiner, J.K. (2004). Men, masculinities and feminist theory. W: M.S. Kimmel, J. Hearn, R.W. Connell (red.). Handbook of studies on men and masculinities (s. 35–50). Thousand Oaks: Sage.

Kwiatkowska, A., Nowakowska, A. (2006). Mężczyzna polski – psychospołeczne czynniki warunkujące pełnienie ról zawodowych i rodzinnych. Białystok: Wyd. Wyższej Szkoły Ekonomicznej.

Lippa, R. (2008). The relation between childhood gender nonconformity and adult masculinity-femininity and anxiety in heterosexual and homosexual men and women. Sex Roles, 59, 684–693.

Maurer, T.W., Pleck, J.H. (2006). Fathes’ caregiving and breadwinning: a gender congruence analysis. Psychology of Men and Masculinity, 7, 101–112.

Maurer., T.W. (2007). Gender congruence and social mediation as influence on fathers’ caregiving. Fathering, 3, 220–235.

McCreary, D.R. (1994). The male role and avoiding femininity. Sex Roles, 31, 517–531.

Morier, D., Seroy, C. (1994). The effect of interpersonal expectancies on men’s selfpresentation of gender-role attitudes to women. Sex Roles, 31, 493–504.

Nowakowska, A. (2008). Aktywność zawodowa kobiet a przekonania mężczyzn dotyczące ról kobiecych i męskich w rodzinie. W: C. Sadowska-Snarska, T. Li (red.). Godzenie pracy z rodziną w kontekście aktywizacji zawodowej kobiet (s. 153–168).

Białystok: Wyd. Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku.

Pankowska, D. (2005). Wychowanie a role płciowe. Gdańsk: Gdańskie Wyd. Psychologiczne.

Pleck, J. (1981). The myth of masculinity. Cambridge, MA.: MIT Press.

Rudman, L.A., Fairchild, K. (2004). Reactions to counter stereotypic behavior: The role of backlash in cultural stereotype maintenance. Journal of Personality and Social Psychology, 87, 157–176.

Rudman, L. A., Glick, P. (2001). Prescriptive gender stereotypes and backlash against agentic women. Journal of Social Issues, 57 (4), 743–762.

Twenge, J.M. (1999). Mapping gender. The multifactorial approach and the organization of gender-related attributes. Psychology of Women Quarterly, 23, 485–502.

Wojciszke, B. (1994). Multiple meanings of behavior: Construing actions in terms of competence and morality. Journal of Personality and Social Psychology, 67, 222–232.

Wojciszke, B. (2005). Affective concomitants of information on morality and competence. European Psychologist, 1, 60–70.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2020.39.3.75-87
Data publikacji: 2020-10-13 08:35:12
Data złożenia artykułu: 2019-11-14 21:48:08


Statystyki


Widoczność abstraktów - 882
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 384

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2020 Agnieszka Nowakowska-Kaliszuk

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.