Concepts of Modern Social and Moral Education in the Kingdom of Poland at the Turn of the 19th and 20th Centuries

Aneta Bołdyrew, Joanna Falkowska

Abstract


Introduction: Modernisation transformations within the Polish lands at the end of the 19th and the beginning of the 20th century were linked to the development and popularisation of scientific pedagogy and the growing importance of children and youth in social life. The postulates of universal education were connected with the need to develop concepts of upbringing, corresponding to the requirements of modern reality, in Polish realities, which was also a period of irredentist aspirations.

Research Aim: The aim of the article is to discuss the concept of socio-moral upbringing in the Kingdom of Poland during a period particularly important for the formation of Polish modernity and independence. The subject of analysis will be the propagated norms of upbringing of the young generation, concerning ethical and civic attitudes. The research will make it possible to determine the continuation of the traditional reflection on socio-moral upbringing and to indicate the essence and conditions of the new concepts.

Evidence-based Facts: In the studies on the history of the concepts of social and moral upbringing conducted until now, there is a lack of analysis of these issues from the perspective of social and cultural transformations resulting from modernisation processes in the modern era. Previous studies have referred to some of the concepts of social and moral upbringing of Polish pedagogues of the turn of the 19th and 20th centuries, without, however, considering the context of the era to a greater extent. The preserved sources allow an in-depth historical-pedagogical analysis. The texts under research spoke about the character education, self-education, the development of social and civic attitudes, the importance of ethics lessons.

Summary: Socio-moral education was given an autotelic value, but also a unifying value, serving egalitarian social relations. At the beginning of the 20th century, it was often combined with citizenship. Viewed in this way, education was considered particularly important for the processes of modernisation and democratisation of society.


Keywords


moral and civic education, modernity, pedagogical thought

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Adler, F. (1905). Kształcenie młodzieży w poczuciu obowiązku. tłum. W. Szukiewicz. Wyd. M. Arcta.

Bołdyrew A. (2019). Nowoczesność, edukacja, młode pokolenie w perspektywie badań historyczno-pedagogicznych. Wychowanie w Rodzinie, 2, 65-79, DOI: 10.34616/wwr.2019.2.065.079

Bołdyrew, A., Bednarz-Grzybek R. (2022). Prasa katolicka w Królestwie Polskim w latach 1905-1914 wobec idei nowoczesnej oświaty i obywatelstwa. Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, 118, 19-44, https://doi.org/10.31743/abmk.13095

Borowski, W. (1909). Pierwiastki moralne w życiu społecznym. Biblioteka Warszawska, z. 1, 86-100.

Bourdon, B. (1913). Szkoła średnia galicyjska. Złoty Róg, 37, 12.

Centnerszwerowa, R. (1905). O wspólnym obu płci kształceniu w szkole średniej. Księgarnia Powszechna.

Centnerszwerowa, R. (1909). Międzynarodowy Kongres Wychowania Moralnego. Nauka religii czy moralności w szkole?. Nowe Tory, 5, 235-244.

Chodynicki, K. (1909). Anarchia czy autorytet w wychowaniu moralnym. Prąd, 2-3, 51-53.

Ciembroniewicz, J. (1918). Jak wychować dzieci w szkole elementarnej: podręcznik praktyczny dla nauczycieli. Wyd. M. Arcta.

Daszyńska-Golińska, Z. (1913). Nauki społeczne, jako czynnik wychowania w Polsce. Świat, 35, 6-7.

Hornowska, M. (1912). Samowiedza i samowychowanie. E. Wende i Spółka.

Karpowicz, S. (1896). Czem jest wychowanie ze stanowiska wiedzy współczesnej. Głos, 22, 512-515.

Karpowicz, S. (1897). Szkice pedagogiczne. Skł. Gł. Borkowski i Karpowicz.

Karpowicz, S. (1897). Szkice pedagogiczne. Warszawa 1897.

Kizwalter, T. (2014). W stronę równości, Wyd. Universitas.

Landau-Czajka, A. (2015). Socjalizacja obywatelska dzieci i młodzieży. W W. Mędrzecki, J. Żarnowski (Red.) Społeczeństwo międzywojenne: nowe spojrzenie, (s. 137-165). Neriton.

M., B. (1917). Wychowanie obywatelskie. Tydzień Polityczny, 1, 9-10.

Marzec, W. (2016). Rebelia i reakcja. Rewolucja 1905 roku i plebejskie doświadczenie polityczne, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Universitas.

Męczkowska, T. (1903). Bez obłudy. Ogniwo, 27, 647-648.

Męczkowska, T. (1905). Jeszcze raz w sprawie koedukacji i tzw. uświadamiania dziecka. Tygodnik Mód i Powieści, 26, 292-294

Męczkowska, T. (1906). Szkoły mieszane (koedukacja). Wyd. M. Arcta.

Mędrzecki, W. (2012). Polskie uniwersum symboliczne Drugiej Rzeczypospolitej. Uwagi wstępne. W W. Mędrzecki, A. Zawiszewska (Red.) Metamorfozy społeczne, t. IV: Kultura i społeczeństwo II Rzeczypospolitej, (s. 25-38). Neriton,

Miecznik, A., Poradnik dla kobiet. Wychowanie. O rozwijaniu uczuć obywatelskich. Tygodnik Mód i Powieści, 44-47, 51.

Moszczeńska, I. (1903). Reformy w wychowaniu moralnym. Wyd. M. Arcta.

Moszczeńska, I. (1907). Zasady wychowania. Księgarnia Naukowa.

Plater-Zyberkówna, C. (1903). Kilka myśli o wychowaniu w rodzinie. Druk Piotra Laskauerd i Spółki.

Prus, B. (1968). Kroniki, oprac. Z. Szweykowski, t. XVIII. Państwowy Instytut Wydawniczy.

Przewóska, M. Cz. (1912). Z postępem. Nowe metody wychowania moralnego. Bluszcz, 47, 521-522.

Przewóska, M. Cz., (1914a). Idea polska w wychowaniu. Bluszcz, 29, 314-316.

Przewóska, M. Cz., (1914b). Wychowanie jako szkoła życia: Zarys syntezy. Nowe prądy reformy wychowawczej. Bluszcz, 24, 257-258; 25, 269-270.

Turmel, A. (2008). A Historical Sociology of Childhood. Developmental Thinking, Categorization and Graphic Visualization, Cambridge University Press.

Wertensteinowa, S. (1907). Pierwiastki etyczno-społeczne w pedagogice współczesnej. Nowe Tory, 3, 242-254.

Wychowanie moralne w okresie szkolnym (1913). Przegląd Wychowawczy, 6, 233-238.

Zagadnienie płciowe w wychowaniu (1911). Nowe Tory, 1, 59-63.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2022.41.4.7-21
Date of publication: 2022-12-28 11:12:42
Date of submission: 2022-10-12 22:38:09


Statistics


Total abstract view - 1150
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 467

Indicators





Copyright (c) 2022 Aneta Bołdyrew, Joanna Falkowska

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.