Psychospołeczne funkcjonowanie wychowanków w placówkach opiekuńczo-wychowawczych podczas pandemii COVID-19 i jego implikacje dla opieki nad młodzieżą w okresie postpandemicznym

Justyna Siemionow

Streszczenie w języku polskim


Wprowadzenie: Pomimo że od pandemii COVID-19 minęło już prawie pięć lat, wciąż gromadzone i analizowane są dane dotyczące znaczenia tego wydarzenia dla rozwoju i funkcjonowania różnych grup społecznych, zwłaszcza dzieci i młodzieży. Niniejszy artykuł koncentruje się na młodzieży, która w tym okresie przebywała w placówkach edukacyjnych w Polsce.
Cel badań: Sformułowany problem badawczy brzmi: Jak wygląda psychospołeczne funkcjonowanie uczniów przebywających w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych podczas pandemii COVID-19 i od jakich czynników zależy? Można przypuszczać, że sytuacja izolacji społecznej uczniów z zaburzeniami zachowania i emocji wpływa na nich negatywnie na wiele sposobów.
Metoda badań: W artykule przedstawiono wyniki badań ilościowych przeprowadzonych za pomocą internetowej ankiety w grupie 202 nastolatków przebywających w instytucjonalnej opiece nad dziećmi.
Wyniki: W badanej grupie wszyscy respondenci wskazali co najmniej jeden objaw pogorszonego funkcjonowania psychospołecznego, który wiążą z sytuacją pandemiczną. Ponadto zauważono, że sytuacja izolacji społecznej znacznie bardziej negatywnie wpływa na dziewczętaniż na chłopców.
Wnioski: Prezentowane badanie stanowi wstęp do dalszych analiz i eksploracji badawczych, a tym samym do opracowania modelu skutecznej pracy edukacyjnej z młodzieżą w placówkach instytucjonalnych. Budowanie relacji interpersonalnych między kadrą pedagogiczną a wychowankami ma kluczowe znaczenie dla efektywności opieki instytucjonalnej i stanowi fundament dla rozwoju młodych ludzi.

Słowa kluczowe


zaburzenia zachowania i emocji, adolescenci, młodzieżowe ośrodki wychowawcze, funkcjonowanie psychospołeczne, placówki opiekuńczo-wychowawcze

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Adelantado-Renau, M., Moliner-Urdiales, D., Cavero-Redondo, I., Beltran-Valls, M.R., Martínez-Vizcaíno, V., & Álvarez-Bueno, C. (2019). Association between screen media use and academic performance among children and adolescents: A systematic review and meta-analysis. JAMA pediatrics, 173(11), 1058–1067. https://doi.org/10.1001/jamapediatrics.2019.3176

Alsubaie, M.M., Stain, H.J., Webster, L.A., & Wadman, R. (2019). The role of sources of social support on depression and quality of life for university students. International Journal of Adolescence and Youth, 24(4), 484–496. https://doi.org/full/10.1080/02673843.2019.1568887

Åhman, N., & Jeppsson, F. (2020). Teachers’ and pupils’ scientific dialogue in learning about invisible thermal phenomena. International Journal of Science Education, 1–18. https://doi.org/10.1080/09500693.2020.1852334

Bendau, A., Petzold, M. B., Pyrkosch, L., Maricic, L. M., Betzler, F., Rogoll, J., … Plag, J. (2021). Associations between COVID-19 related media consumption and symptoms of anxiety, depression and COVID-19 related fear in the general population in Germany. European archives of psychiatry and clinical neuroscience, 271(2), 283–291. https://doi.org/10.1007/s00406-020-01171-6

Berg, M., Andersson, G., & Rozental, A. (2020). Knowledge about treatment, anxiety, and depression in association with internet-based cognitive behavioral therapy for adolescents: Development and initial evaluation of a new test. SAGE Open, 10(1), 2158244019899095. https://doi.org/10.1177%2F2158244019899095

Branje, S., De Moor, E.L., Spitzer, J., & Becht, A.I. (2021). Dynamics of identity development in adolescence: A decade in review. Journal of Research on Adolescence, 31(4), 908–927.

Brudzińska, P., & Godawa, S. (2021). Sytuacja psychospołeczna uczniów podczas pandemii COVID-19 – przegląd badań 2020–2021. Acta Universitatis Nicolai Copernici Pedagogika, 41(1), 123–146. DOI: http://dx.doi.org/10.12775/AUNC_PED.2021.006

Bundy, J., Pfarrer, M.D., Short, C.E., & Coombs, W.T. (2017). Crises and crisis management: Integration, interpretation, and research development. Journal of Management, 43(6), 1661–1692. https://doi.org/10.1177/0149206316680030

Drnas, M.Š. (2020). The role of gender in the relationship between reinforcement sensitivity and aggression among adolescents. International Journal of Emotional Education, 12(1), 3–18. https://doi.org/files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1251782.pdf

Fegert, J.M., Vitiello, B., Plener, P.L., & Clemens, V. (2020). Challenges and burden of the Coronavirus 2019 (COVID-19) pandemic for child and adolescent mental health: a narrative review to highlight clinical and research needs in the acute phase and the long return to normality. Child and Adolescent Psychiatry and Mental Health, 14, 1–11.

Feldman, R.S. (2018). Development Across the Life Span. Pearson Education Limited.

Gaoni, L., Black, Q.C., & Baldwin, S. (1998). Defining adolescent behaviour disorder: An overview. Journal of adolescence, 21(1), 1–13. https://doi.org/10.1006/jado.1997.0125

Hall, C.S., Lindzey, G., & Campbell, J.B. (1998). Theories of Personality. John Wiley & Sons Inc.

Hefner, J., & Eisenberg, D. (2009). Social support and mental health among college students. American Journal of Orthopsychiatry, 79(4), 491–499.

Heylighen, F. (1992). A cognitive-systemic reconstruction of Maslow’s theory of self-actualization. Behavioral Science, 37(1), 39–58. https://doi.org/10.1002/bs.3830370105

Loades, M.E., Chatburn, E., Higson-Sweeney, N., Reynolds, S., Shafran, R., Brigden, A., … Crawley, E. (2020). Rapid systematic review: The impact of social isolation and loneliness on the mental health of children and adolescents in the context of COVID-19. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry.

LaFontana, K.M., & Cillessen, A.H. (2010). Developmental changes in the priority of perceived status in childhood and adolescence. Social Development, 19(1), 130–147.

Lichner, V., Petriková, F., & Žiaková, E. (2021). Adolescents self-concept in the context of risk behaviour and self-care. International Journal of Adolescence and Youth, 26(1), 57–70.

Magson, N.R., Freeman, J.Y., Rapee, R.M., Richardson, C.E., Oar, E.L., & Fardouly, J. (2021). Risk and protective factors for prospective changes in adolescent mental health during the COVID-19 pandemic. Journal of Youth and Adolescence, 50(1), 44–57.

Majewicz, P., & Sikorski, J. (2023). Edukacyjne i psychospołeczne konsekwencje nauczania zdalnego uczniów z niepełnosprawnościami podczas pandemii Covid-19. Niepełnosprawność i Rehabilitacja, 90(2), 107–120.

Negru‐Subtirica, O., Pop, E. I., Damian, L. E., & Stoeber, J. (2021). The very best of me: Longitudinal associations of perfectionism and identity processes in adolescence. Child Development, 92(5), 1855–1871.

Noddings, N. (2012). The caring relation in teaching. Oxford Review of Education, 38(6), 771–781. https://doi.org/10.1080/03054985.2012.745047

Orgilés, M., Morales, A., Delvecchio, E., Francisco, R., Mazzeschi, C., Pedro, M., & Espada, J.P. (2021). Coping behaviors and psychological disturbances in youth affected by the COVID-19 health crisis. Frontiers in Psychology, 12, 845. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.565657

Paluska, S.A., & Schwenk, T.L. (2000). Physical activity and mental health. Sports Medicine, 29(3), 167–180.

Pyżalski, J. (2021). Zdrowie psychiczne i dobrostan młodych ludzi w czasie pandemii COVID-19 – przegląd najistotniejszych problemów. Dziecko Krzywdzone. Teoria, Badania, Praktyka, 20(2), 92–115.

Qiu, J., Shen, B., Zhao, M., Wang, Z., Xie, B., & Xu, Y. (2020). A nationwide survey of psychological distress among Chinese people in the COVID-19 epidemic: Implications and policy recommendations. General Psychiatry, 33(2). https://dx.doi.org/10.1136%2Fgpsych-2020-100213

Sasaki, N., Kuroda, R., Tsuno, K., & Kawakami, N. (2020). Exposure to media and fear and worry about COVID-19. Psychiatry and Clinical Neurosciences. https://dx.doi.org/10.1111%2Fpcn.13095

Shaffer, D.R., & Kipp, K. (2013). Developmental Psychology: Childhood and Adolescence. Cengage Learning.

Sher, L. (2020). The impact of the COVID-19 pandemic on suicide rates. QJM: An International Journal of Medicine, 113(10), 707–712. https://doi.org/10.1093/qjmed/hcaa202

Smith, M., Fulcher, L., & Doran, P. (2013). Residential Child Care in Practice: Making a Difference. Policy Press.

Spinrad, T.L., & Eisenberg, N. (2017). Prosocial behavior and empathy-related responding: Relations to children’s well-being. In M.D. Robinson & M. Eid (Eds.), The Happy Mind: Cognitive Contributions to Well-Being (pp. 331–347). Springer International Publishing/Springer Nature. https://doi.org/10.1007/978-3-319-58763-9_18

Thorell, L., Skoglund, C.B., de la Peña, A.G., Baeyens, D., Fuermaier, A., Groom, M., … Luman, M. (2020). Psychosocial effects of homeschooling during the COVID-19 pandemic: Differences between seven European countries and between children with and without mental health conditions. PsyArXiv Preprints.

Trnka, R., & Lorencova, R. (2020). Fear, anger, and media-induced trauma during the outbreak of COVID-19 in the Czech Republic. Psychological trauma: Theory, Research, Practice, and Policy, 12(5), 546.

VanKim, N.A., & Nelson, T.F. (2013). Vigorous physical activity, mental health, perceived stress, and socializing among college students. American Journal of Health Promotion, 28(1), 7–15. https://doi.org/10.4278%2Fajhp.111101-QUAN-395

Xiong, J., Lipsitz, O., Nasri, F., Lui, L.M., Gill, H., Phan, L., … Majeed, A. (2020). Impact of COVID-19 pandemic on mental health in the general population: A systematic review. Journal of Affective Disorders. https://doi.org/10.1016/j.jad.2020.08.001




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2025.44.2.153-173
Data publikacji: 2025-06-26 23:47:02
Data złożenia artykułu: 2025-01-30 15:59:04


Statystyki


Widoczność abstraktów - 0
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 0

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2025 Justyna Siemionow

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.