Problematyka powszechnego nauczania robót ręcznych na łamach kwartalnika „Praca Ręczna w Szkole” (1927-1939)
Streszczenie w języku polskim
W latach międzywojennych polska prasa pedagogiczna przeżywała intensywny rozwój. Ukazywały się liczne periodyki poświęcone problematyce szkolnictwa powszechnego, średniego i zawodowego, czasopisma traktujące o oświacie pozaszkolnej oraz pisma metodyczno-przedmiotowe. Jednym z uznanych pism metodycznych była „Praca Ręczna w Szkole”(1927–1939). Na łamach kwartalnika podejmowano szeroko rozumianą problematykę nauczania robót ręcznych w szkołach ogólnokształcących: omawiano zagadnienie wpływu pracy ręcznej na rozwój ucznia, przedstawiano rozwiązania metodyczne zarówno w ujęciu teoretycznym, jak i praktycznym oraz wskazywano na związki przedmiotu z wychowaniem estetycznym i innymi zajęciami nauczanymi w szkołach. Liczne numery zawierały sprawozdania ze zjazdów, wystaw czy konferencji odbywających się w kraju i za granicą. Kwartalnik prezentował celowo dobrane artykuły wspierające samokształcenie nauczycieli. Stałe grono specjalistów w swoich opracowaniach poruszało szeroki zakres tematów: od naukowej organizacji procesu nauczania poprzez sztukę aż po motoryzację. Teksty zamieszczane w „Pracy Ręcznej w Szkole” stawały się przyczynkiem do dyskusji i refleksji nad organizacją szkolnictwa.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Ambroziewicz W., 1964, Władysław Przanowski i jego dzieło. Warszawa, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
Andrzejewski A., 1927, Roboty ręczne jako środek rozwijający poczucie piękna w plastyce. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 28–39.
Andrzejewski Z., 1937, Wartość sztuki ludowej. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 222–240.
Andrzejewski Z., Radwan W., 1927, Wnętrze pracowni miłośników robót ręcznych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2-3, 41–49.
Antoszczak W., 1938, Jak wykonać ćwiczebną maskę przeciwgazową. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 237–240.
Bańkowska C., 1931, Rysunek dziecka w świetle psychologii najnowszej. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 14–20.
Bańkowska C., 1931, Wpływ nauki rysunków na inteligencję. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 97–102.
Baran W., 1936, Praca ręczna na usługach wychowania. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 39–46.
Bereśniewicz K., 1927, Uwagi o centralnych pracowniach robót ręcznych na zasadzie obserwacji pracowni w Baranowiczach. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 10–13.
Bereśniewicz K., 1928, Zużywanie materiałów w pracowniach szkolnych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 57–59.
Bobieńska N., 1930, Wrażenia z pobytu w Belgii. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 22–29.
Bobieńska N., 1931, Na marginesie książki Karrenberga – Człowiek jako model w szkole powszechnej. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 73–77.
Bobieńska N., 1933, Sztuka romańska w Polsce. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 91–110.
Bobieńska N., 1936, Wychowanie estetyczne młodzieży. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 27–31.
Bodzińska H., 1931, Nasze tkactwo. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 56–66.
Bogdanowicz J., 1935, Zagadnienie zdrowia a praca ręczna w szkole. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 16–19.
Bojarunas D., 1928, Sztuka czysta i sztuka stosowana. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 20–25.
Brzezicki A., 1936, Praca ręczna w świetle historii wychowania fizycznego. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 140–145.
Brzezicki A., 1938, Przysposobienie wojskowe a zajęcia praktyczne w szkole średniej. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3, 174–177.
Buczkowski F., 1936, Polska Wystawa Rysunków i Zajęć Praktycznych na Międzynarodowym Kongresie Ligi Nowego Wychowania. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 118–121.
Cierniak J., 1928, Szopka ludowa w szkole. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3, 29–36.
Czarkowska J., 1931, Roboty ręczne ze skóry. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 66–76.
Czarkowski B., 1931, Wiadomości o glinie. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 39–44.
Czechowska M., 1933, Kilka uwag o maszynie do szycia. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 136–145.
Czechowska M., 1934, Ubranie sportowe. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 189–194.
Czerwiński W., 1928, O naukowej organizacji pracy. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 52–57.
Czerwiński W., 1930, O niklowaniu i srebrzeniu. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 111–118.
Czerwiński W., 1934, Zasady działania silników motocyklowych i łódkowych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 147–162.
Czerwiński W., 1935, Części składowe i zasady obsługi motocykla. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 48–68.
Czerwiński W., 1937, Człowiek i maszyna. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 184–190.
Czyżycki W., 1929, Pomoce naukowe do rysunku. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 56–61.
Czyżycki W., 1931, Jak uczyć robót z papieru, kartonu i tektury. Roboty z tektury: tablice, podkładki, teczki, podklejanie map. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 33–56.
Czyżycki W., Wójtów A., 1930, Roboty ręczne w Szwajcarii. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 8–16.
Dobrowolski S., 1937, Życiorys śp. Dyrektora Władysława Przanowskiego. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 5–57.
Dunin-Slugustowska M., 1928, O potrzebie nauki robót ręcznych w seminariach dla ochroniarek. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 25–28.
Dunin-Sulgustowska M., 1934, Warunki rozwoju rzemiosł w dawnej Polsce. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1–2, 22–38.
Frankowski E., 1928, Sukmany polskie. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 42–51.
Freindorf W., 1927, Warsztaty szkolne w Przemyślu. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 59–70.
Gabriel S., 1931, Roboty ręczne i rysunki w Austrii i Czechosłowacji. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 23–32.
Gabriel S., 1935, Wystawa prac uczniów szkół powszechnych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 181–187.
Gabriel S., 1936, Międzynarodowa Wystawa Rysunków i Robót Ręcznych w Cheltenham (Anglia). „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 122–128.
Guzek W., Malec S., 1930, Dział pomocy naukowych. Budowa maszyny elektrostatycznej w pracowni szkolnej. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 39–52.
Hildebrand F., 1930, Barwienie metali. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 103–111.
Hildebrand F., 1936, Techniki w robotach ręcznych (historyczny rzut oka wstecz). „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 233–237.
Hildebrand R., 1930, Nauka robót ręcznych w Polsce i innych krajach. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 18–24.
Huber I., 1927, Zaopatrywanie szkoły w najniezbędniejsze pomoce naukowe. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 71–76.
Huber I., 1928, Przezrocza ręcznie robione. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3, 64–69.
Huber I., 1928, Stan nauczania robót ręcznych w Niemczech. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 29–36.
Huber I., 1929, Nauczanie robót ręcznych w Danii. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 33–45.
Huber I., 1930, Slojd pedagogiczny w Szwecji. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 33–38.
Huber I., 1934, Jak wykonać kuchenkę elektryczną. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 194–198.
Huber I., 1937, Władysław Przanowski, twórca Państwowego Instytutu Robót Ręcznych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 65–79.
Huber I., 1938, Obróbka szkła. Przykłady pomocy naukowych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 240–245.
Huber J., Malec S., 1931, Przyrządy do badania ruchów jednostajnie zmiennych (spadkownica, równia pochyła). „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 45–53.
Jodo J., 1930, Uwagi o nauczaniu robót ręcznych na wsi. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 32–36.
Komunikat o warunkach przyjmowania kandydatów na I i II kurs Instytutu Robót Ręcznych w roku 1936/7, 1935. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 287–289.
Komunikat Zarządu Głównego Towarzystwa Miłośników Robót Ręcznych w sprawie organizowania kół prowincjonalnych oraz pracowni dla młodzieży i dorosłych, 1927. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 5–9.
Krog-Clausen G.F., 1930, Szwedzki slojd szkolny. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 11–18.
Krysińska-Guzkowa, 1934, Rozwój rysunkowy dziecka w wieku od lat 2 do 5. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 184–188.
Langholz L., Haan B., 1938, Wyniki osiągnięte na lekcjach robót ręcznych w żydowskich szkołach średnich. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 228–233.
Lenart B., 1928, Dzisiejsza „oprawa” i dobra oprawa. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 23–31.
Malec S., 1934, Okolicznościowe instalacje świetlne. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 162–166.
Malec S., 1934, Projektowanie przyrządów elektrycznych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1–2, 66-72.
Malec S., 1935, Elementy radiotechniki. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 31–47.
Malec S., 1936, Jakie korzyści powinno dać uczniom wykonywanie przyrządów w warsztatach szkolnych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 129–134.
Malec S., 1938, Praca ręczna w wychowaniu młodzieży polskiej. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 112–121.
Markiewicz J., Kania P., 1936, Współpraca nauczyciela zajęć praktycznych z nauczycielem fizyki w kierunku wzbogacenia zbiorów pomocy naukowych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 47–58.
Minchejmer A., 1936, Techniczne możliwości i potrzeby samodzielnego rozwoju motoryzacji polskiej. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 237–255.
Minchejmer A., 1938, Na czym polega nowoczesność samochodu?. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 56–81.
Możdżeń S., Musiał J., 1981, Bibliografia polskich czasopism pedagogicznych (do 1979 r.). Kielce, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Jana Kochanowskiego.
Noiszewski K., 1928, Znaczenie ręki i oka przy nauce zręczności. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 20–22.
Okanobori T., 1931, Popieranie międzynarodowej przyjaźni za pośrednictwem rysunków szkolnych chłopców i dziewcząt. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 91–97.
Patkowska Z., 1929, Uwagi o technikach haftarskich. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 20–26.
Pększyc F., 1927, Krótki zarys rozwoju nauki robót ręcznych w Małopolsce. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 50–58.
Pietrzykowski P.T., 1930, Zabytki sztuki kowalskiej i ślusarskiej na Starym Mieście w Warszawie. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 87–103.
Pikusa B., 1935, Surowce a obrona kraju. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 20–30.
Porębski E., 1939, Talent i wytrwałość w zakresie pracy ręcznej. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 5–13.
Program studiów w Państwowym Instytucie Robót Ręcznych, 1928, „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 60–68.
Przanowski W., 1927, Centralne pracownie robót ręcznych przy inspektoratach szkolnych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 36–40.
Przanowski W., 1927, Jakie miejsce zająć powinny roboty ręczne w nauczaniu szkolnym. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 19–21.
Przanowski W., 1927, Nauczyciele rysunków i nauczyciele robót. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 1–10.
Przanowski W., 1927, Urządzenie wzorowej pracowni robót ręcznych w seminariach, szkołach średnich i powszechnych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3.
Przanowski W., 1928, Dlaczego i jak należy uczyć robót ręcznych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 3–22.
Przanowski W., 1928, Stan nauczania robót ręcznych w Europie. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3, 16–21.
Przanowski W., 1930, Nasze bolączki. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 3–8.
Przanowski W., 1931, Dlaczego i jak należy uczyć robót ręcznych. Dobre i złe strony różnych rodzajów robót ręcznych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 8–14.
Przanowski W., 1931, Wystawa w Instytucie Robót Ręcznych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 4–13.
Przanowski W., 1934, Frontem do techniki. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 137–146.
Przanowski W., 1934, Kształcenie i dokształcanie nauczycieli zajęć praktycznych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 206–216.
Przanowski W., 1935, Motoryzacja kraju a szkolnictwo ogólnokształcące. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 132–140.
Przanowski W., 1936, Zaopatrywanie powszechnych szkół biedniejszych w pomoce naukowe przez pracownie szkół zamożniejszych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 146–149.
Przanowski W., Najważniejsze postulaty metodyki nauczania robót ręcznych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 45–55.
Przyłuski J., 1929, Przyczynek do historii nauki robót ręcznych w b. Kongresówce. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 3–20.
Radwan W., 1927, Znaczenie pracy fizycznej w wychowaniu nowych pokoleń. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 15–18.
Radwan W., 1937, Idea, której służył Władysław Przanowski. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 58–65.
Rudawski L., 1937, Z zagadnień metodyki robót ręcznych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2-3, 217–222.
Rudawski L., 1938, Z zagadnień metodyki robót ręcznych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 11–24.
Rudzińska M., 1930, Kilka słów o nauczaniu robót kobiecych w szkołach powszechnych żeńskich w Danii. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 29–32.
Rzewuska-Frankowska M., 1938, Wartości wychowawcze zajęć praktycznych dla dziewcząt. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 121–129.
Rzędowski H., 1931, Co zrobiono w okręgu szkolnym pomorskim w sprawie podniesienia poziomu nauczania robót ręcznych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 13–23.
Salcewiczówna B., Ścisłowski C., 1934, Pomoce naukowe z przyrody martwej. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1–2, 73–81.
Sieroszewski W., 1935, Praca fizyczna i umysłowa. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 129–131.
Sierotowa J., 1929, Kilka spostrzeżeń ze szkół francuskich. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 26–33.
Sprawozdanie z Czwartego Ogólnego Zjazdu Towarzystwa Miłośników Robót Ręcznych, 1935. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 124–128.
Sprawozdanie z Pierwszego Polskiego Zjazdu nauczycieli robót ręcznych w Warszawie, 1927. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 11–14.
Sprawozdanie z wystaw szkolnych, 1927, „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 22–27.
Strzembosz Z., 1939, Młode pokolenie a uprzemysłowienie Polski. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 3–5.
Sydorowycz S., 1927, Pisanki ukraińskie. Pisanki wczesnohistoryczne. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 20–48.
Szczepkowski A., 1938, Zajęcia praktyczne w okręgu szkolnym krakowskim. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3, 195–199.
Szrajberówna W., 1928, Uwagi o sztuce ludowej. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 24–42.
Ścisłowski C., 1937, Korelacja zajęć praktycznych i fizyki na terenie nowego gimnazjum. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 191–203.
Ścisłowski C., 1938, Instalacje stosowane w gospodarstwie domowym. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 36–52.
Ścisłowski C., 1939, Gaz w gospodarstwie domowym. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 13–34.
Tor J., 1929, O organizację nauki rysunku. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 45–47.
Vogelsang M., 1936, Stan nauczania robót ręcznych w Szwecji. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 110–117.
Vogelsang M., 1938, Zajęcia praktyczne dziewcząt a obrona narodowa. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 130–132.
Werten M., 1928, Ozdoby choinkowe. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3, 37–61.
Werten M., 1931, O nauce rysunku i robót w szkołach ogólnokształcących wobec nowych zagadnień sztuki i życia. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 13–27.
Werten M., 1935, Wychowanie artystyczne w Japonii. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 264–270.
Wolanin M., 1938, Organizacja pracy w nauczaniu zajęć praktycznych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 33–36.
Wójtów A., 1927, Jak zorganizować nauczanie robót ręcznych w szkołach nie posiadających specjalnej pracowni. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 28–35.
Wójtów A., 1927, Stan obecny nauczania robót ręcznych w szkołach polskich. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 40–44.
Wójtów A., 1928, Jakich używać strugnic. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3, 22–28.
Wójtów A., 1928, Międzynarodowy Kongres Rysunkowy w Pradze 1928. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 37–46.
Wójtów A., 1928, O kursach wakacyjnych robót ręcznych i rysunków. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 32–40.
Wuttke G., 1928, O mapach plastycznych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 48–50.
Zacharkiewicz K., 1935, Aparat fotograficzny za 5 złotych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 82–88.
Ziółkowski W., 1930, Z dyskusji na temat metodyki robót ręcznych. 53–58.
Zmigryder-Konopka D., 1928, Współpraca nauczyciela robót ręcznych z nauczycielem filologii klasycznej. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3, 62–64.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2020.39.1.149-164
Data publikacji: 2020-04-09 11:30:47
Data złożenia artykułu: 2019-05-20 14:50:28
Statystyki
Wskaźniki
Prawa autorskie (c) 2020 Alicja Lisiecka
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.