Utwory dla dzieci Jana Brzechwy z tomów „Tańcowała igła z nitką” i „Kaczka dziwaczka” dawniej i współcześnie. O procesie wrastania utworów w polską kulturę i język
Streszczenie w języku polskim
W artykule przybliżono pierwsze utwory adresowane do dzieci autorstwa Jana Brzechwy. Autorka pokazuje moment powstania zbiorków Tańcowała igła z nitką i Kaczka Dziwaczka. Pierwszym celem opracowania jest pokazanie, jak pierwsze utwory dla dzieci zebrane w zbiorkach Tańcowała igła z nitką i Kaczka Dziwaczka zostały przyjęte przez środowisko pedagogów i krytyków literatury. Kolejnym celem jest opisanie na wybranych przykładach procesu stawania się tych utworów elementami rodzimej kultury literackiej. Autorka osiągnęła ten cel podążając śladami wybranych utworów i pokazując proces ich popularyzowania: w formie kolejnych wznowień w popularnych wydawnictwach, wybranych publikacji w antologiach literatury dla dzieci, publikacji w formie audiobooków czytanych przez popularnych aktorów, w formie piosenek, w przestrzeni Internetu. Ostatnim celem jaki został podjęty w opracowaniu jest próba pokazania, na ile sformułowania pochodzące z wybranych utworów wrosły w język polski i stały się ważną częścią doświadczenia językowego współczesnych Polaków.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Literature
Bralczyk J. (2004). Język na sprzedaż. Gdańsk: GWP.
Bralczyk J. (2015). 500 zdań polskich. Warszawa: Agora.
Broniewska J. (1938). Książki dla dzieci i młodzieży. Wiadomości Literackie, 18.
Broniewska J. (1939). Kaczka-dziwaczka, czyli jeszcze jedna „przedrzeźniaczka”. Wiadomości Literackie, 13.
Brzechwa J. (1938). Tańcowała igła z nitką. Warszawa: Wyd. J. Mortkowicza.
Brzechwa J. (1939). Kaczka Dziwaczka. Warszawa: Wyd. J. Mortkowicza.
Brzechwa J. (1953). Brzechwa Dzieciom. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Brzechwa J. (1958a). 100 bajek. Warszawa: Czytelnik.
Brzechwa J. (1958b). Moje boje i potyczki. Życie Szkoły, 5.
Burakowska E. (1971). O nonsensie w poezji dla dzieci. In: W. Grodzieńska (red.), Studia z historii literatury dla dzieci i młodzieży. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Cieślikowski J. (1991). Antologia poezji dziecięcej. Wrocław – Warszawa – Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Gawryluk B. (2016). Wanda Chotomska. Nie mam nic do ukrycia. Warszawa: Marginesy.
Gumplowiczowa W. (1962a). Lektura uzupełniająca. Życie Szkoły, 1.
Gumplowiczowa W. (1962b). Lektura uzupełniająca. Życie Szkoły, 4.
Frycie S. (1991). Lektury bliskie i odległe. Warszawa: WSiP.
Furdal A. (1977). Językoznawstwo otwarte. Opole: zakład narodowy im. Ossolińskich.
Handke K. (2009). Socjologia języka. Warszawa: Wyd. nauk. PWN.
Jan Brzechwa i inni. Wiersze na cztery pory roku. (2020). Warszawa: Wyd. Wilga.
Klingerowa z. (1937). Książki dla dzieci i młodzieży. Rocznik Literacki, t. VI.
Klingerowa z. (1938). Książki dla dzieci i młodzieży. Rocznik Literacki, t. VII.
Kossuthówna B.S. (1938). Sprawozdanie z książek. Wychowanie Przedszkolne, 4 (R. XiV).
Kot W. (1986). Szedł czarodziej. Antologia wierszy dla dzieci, t. 1, 2. Rzeszów: KAW.
Kruk H. (1985). Wybór literatury do zabaw i zajęć w przedszkolu. Warszawa: WsiP.
Michałowska J., Porowska i. (1955). Literatura dla dzieci. Antologia, t. 1, 2. Warszawa: PZWS.
Mlekicka M. (1974). Jakub Mortkowicz. Księgarz i wydawca. Wrocław: Ossolineum.
Mortkowicz-Olczakowa H. (1962). Pod znakiem kłoska. Warszawa: PIW.
Nastulanka K. (1984). Bajkopisarz mimo woli. In: A. Marianowicz (red.), Akademia Pana Brzechwy. Warszawa: Czytelnik.
Podhorska-Okołów S. (1938). Z książek. Bluszcz, 2(74).
Poeci dla dzieci. (2020). Warszawa: Wyd. Wilga.
Polscy poeci dzieciom. Jan Brzechwa i inni. (2017). Warszawa: Zielona Sowa.
Polscy poeci. Najpiękniejsze wiersze dla dzieci. (2018). Warszawa Zielona Sowa.
Płomyczek, nr 36/1937; nr 8/1938.
Skowronkówna I. (1946). Antologia polskiej literatury dziecięcej. Warszawa: PZWS.
Skrobiszewska H. (1971). Książki naszych dzieci czyli o literaturze dla dzieci i młodzieży. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Smid W. (2016). Język reklamy. Warszawa: CEDEWU.PL.
Surowiec K. (1990). Wiersze dla dzieci Antologia i opracowanie. Warszawa: WSiP.
Śnieciński J.M. (1994). Kochać świat. Wiersze okolicznościowe dla przedszkoli. Warszawa: Wyd. Żak.
Waksmund R. (1987). Poezja dla dzieci. Antologia form i tematów. Wrocław: Wyd. UW.
Żmihorska C. (1955). Kolorowy świat. Wiersze i proza dla dzieci. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Netography
www1: http://alezjawa.pl/2016/06/08/a-to-feler-westchnal-seler/ (access: 4.05.2021).
www2: http://blog.bemax.pl/tancowala-igla-z-nitka (access: 4.05.2021).
www3: http://cobytuzjesc.blogspot.com/2011/10/to-feler-westchna-seler.html (access: 4.05.2021).
www4: http://garnkofiia.blogspot.com/2012/10/a-to-feler-westchna-seler.html (access: 4.05.2021).
www5: http://glamki.se.pl/blog/9467_jak-pan-moze-panie-pomidorze.html (access: 4.05.2021).
www6: http://finaobcasach.pl/a-to-feler-westchnal-seler-czyli-dlaczego-warto-go-jesc-cz-ii/ (access: 4.05.2021).
www7: https://katalogsmakow.pl/blog/niebieski-kubek-z-kawa/jak-pan-moze-panie-pomidorzeczyli-zupa-pomidorowa.168927.html (access: 4.05.2021).
www8: https://kielce.tvp.pl/53627814/na-straganie-w-dzien-targowy-nowalijki-slono-kosztujaw-tym-sezonie (access: 4.05.2021).
www9: https://kobietawielepiej.pl/jak-pan-moze-panie-pomidorze-pomidor-w-kuchnikobietawielepiej-pl (access: 4.05.2021).
www10: http://lubartowska77.pl/wp-content/uploads/2019/08/Tancowa%C5%82a-ig%C5%82a-z-nitk%C4%85-.pdf (access: 4.05.2021).
www11: https://mojdietetyk.pl/artykuly/jak-pan-moze-panie-pomidorze.html (access: 4.05.2021).
www12: https://4parents.info/pl (access: 3.05.2021).
www13: https://polskatimes.pl (access: 3.05.2021).
www14: https://poznan.wyborcza.pl/poznan/7,36001,26625181,na-straganie-w-dzien-targowy-wieje-pustka-ludzie-robia-zakupy.html (access: 4.05.2021).
www15: https://uap.edu.pl/2018/11/tancowala-igla-z-nitka-seminarium (access: 4.05.2021).
www16: https://www.doradcasmaku.pl/blog-jak-pan-moze-panie-pomidorze-pomidory-wsloncu-suszone-1928 (access: 4.05.2021).
www17: https://www.granna.pl/katalog-gier/0-wszystkie-gry/218-TanCOWaLa-igLa-zniTKa (access: 4.05.2021).
www18: https://www.kiwiportal.pl/wydarzenia/619977/bytom-tancowala-igla-z-nitka-sl24 (access: 12.10.2020).
www19: https://www.wrotapodlasia.pl/pl/kultura/kultura_sztuka/podlaskie_muzeum_kultury_ludowej/tancowala-igla-z-nitka-warsztaty-dla-milosnikow-krawiectwa.html (access: 12.10.2020).
www20: https://www.zachod.pl/245670/104699/ (access: 4.05.2021).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/pe.2021.5.39-53
Data publikacji: 2021-11-15 21:31:39
Data złożenia artykułu: 2021-05-05 18:16:43
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2021 Kinga Kuszak
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.