Różnorodne wymiary zmiany edukacyjnej – przykłady z Finlandii i Polski
Streszczenie w języku polskim
Artykuł rozpoczyna się od przeglądu literatury dotyczącej poszczególnych przesłanek wdrażania zmiany edukacyjnej. W pierwszej części dokonano analizy przyczyn stabilności edukacyjnej w Finlandii. Kolejna część odnosi się do cech charakteryzujących prestiż fińskich nauczycieli i ich stabilność zawodową w społeczeństwie. Wreszcie trzecia część określa przyczyny niestabilności polskich przemian edukacyjnych od 2017 roku. W artykule analizie poddane zostały zmiany edukacyjne motywowane politycznie oraz źródła braku prestiżu nauczycieli i stabilności w polskim społeczeństwie. Dokumenty dotyczące przedmiotu analiz zbadano metodą problemową, uwzględniając czynniki związane z czasem oraz wpływem społeczeństwa.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Basic Education Act 628/1998, section 14, as amended by 477/2003, sections 22 and 29, as amended by 1267/2013 and 1498/2016.
Boczkowska, K. (2023). Największy od lat kryzys zawodu nauczyciela. https://perspektywy.pl/portal/index.php?option=com_content&view=article&id=6849:najwiekszy-od-lat-kryzys-zawodu-nauczyciela&catid=24&Itemid=119) (access: 24.03.2023).
Building tomorrow’s global citizens. (2018). Worldwide Educating for the future index. https://educatingforthefuture.economist.com/ (access: 24.03.2023).
Burda, E. (2022). Bez szkoły – dokąd odchodzą nauczyciele. https://www.tygodnikpowszechny.pl/wrzesien-bez-szkoly-dokad-odchodza-nauczyciele-178104 (access: 22.03.2023).
Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, poz. 352. Rozporządzenie MEiN z dnia 24 lutego 2023 r. https://samorzad.pap.pl/kategoria/edukacja/opublikowano-rozporzadzenie-o-podwyzkach-dla-nauczycieli-z-wyrownaniem-od-1 (access: 24.03.2023).
Finnish National Agency of Education. (2016). National Core Curriculum for Basic Education 2014. Juvenes Print – Suomen Yliopistopaino Oy.
Fullan, M. (1995). The New Meaning of Educational Change. London: Cassell.
Fullan, M. (2001). The New Meaning of Educational Change (3rd ed.). New York – London: Teachers College Press.
Gospodarka i inflacja najważniejszymi tematami wyborów dla 47,4 proc. (2023). Rzeczpospolita. https://www.rp.pl/spoleczenstwo/art38151511-sondaz-gospodarka-i-inflacja-najwazniejszymi-tematami-wyborow-dla-47-4-proc?smclient=160cc170-8d73-11e7-96fd-0cc47a6bceb8&utm_source=salesmanago&utm_medium=mailing&utm_campaign=default (access: 22.03.2023).
Hargreaves, A., Shirley, D. (2012). The Global Fourth Way: The Quest for Educational Excellence (1st ed.). Ontario: Corwin Press.
How Much Does a Teacher Make in Finland? (2023). https://worldsalaries.com/average-teacher-salary-in-finland/ (access: 24.03.2023).
Kangas, O., Ylikännö, M., Niemela, M. (2021). Trust, capabilities, confidence and basic income. In: O. Kangas, S. Jauhiainen, M. Simanainen (Eds.), Unconditional Basic Income (pp. 117–134). Northampton: Edward Elgar Publishing.
Malczewski, P. (2019). Ukryta prywatyzacja w polskiej edukacji – skala i zagrożenia. Fundacja im. Stefana Batorego. https://www.batory.org.pl/upload/files/Programy%20operacyjne/Forum%20Idei/Komunikat%20z%20badania%20prywatyzacji%20edukacji.pdf (access: 24.03.2023).
Mannevuo, M. (2020). Anxious politicians: productivity imperatives in the Finnish Parliament. European Journal of Cultural and Political Sociology, 7, 409–430. doi:10.1080/23254823.2020.1777442
Niemi, H. (2008). Research-based teacher education for teachers lifelong learning. Lifelong Learning in Europe, 13(1), 61–69.
Niemi, H. (2011). Educating student teachers to become high quality professionals: A Finnish case. CEPS Journal, 1(1), 43–66, doi:10.26529/cepsj.440
NIK. (2021). NIK about organisation of teachers’ work in state schools – part 1. https://www.nik.gov.pl/en/news/nik-about-organisation-of-teachers-work-in-state-schools-part-1.html (access: 23.03.2023).
Nowosad, I., Suwalska, A. (2023). Rozwój nauczycieli w zintegrowany modelu kształcenia i doskonalenia zawodowego. Przykład Finlandii i Singapuru. In: I. Nowosad, M.J. Szymański (red.) Szkoła i nauczyciel. Rozwój nauczyciela i rozwój szkoły (pp. 264–292). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Potulicka, E. (2001). Paradygmat zmiany edukacyjnej Michaela Fullana. In: E. Potulicka (red.), Szkice z teorii i praktyki zmiany oświatowej (pp. 11–60). Poznań: WSE UAM.
Reforma oświaty w części sfinansowana przez samorząd. NIK o zmianach w systemie edukacji. (2019). https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/reforma-oswiaty-w-czesci-sfinansowana-przez-samorzad.html.unreliably (access: 23.03.2023).
Regulski, J. (2007). Upolitycznienie administracji publicznej zabija demokrację. Dziennik. Bezpłatny dodatek do dziennika Polska, 22 grudnia 2007 r.
Sahlberg, P. (2015). Finnish Lessons. What Can the World Learn From Educational Change in Finland. New York: Teachers College Press.
Sarason, S. (1971). The Culture of the School and the Problem of Change. Boston: Allan and Bacon.
Senge, P.M., Kleiner, A., Roberts, C., Ross, R., Roth, G., Smith, B. (1999). The Dance of Change: The Challenges of Sustaining Momentum in Learning Organizations. London: Nicholas Brealey Publishing.
Soćko, D. (2022). Sanna Marin – luz i prawda w wielkim świecie polityki. https://zwierciadlo.pl/spotkania/529150,1,sanna-marin--luz-i-prawda-w-wielkim-swiecie-polityki.read (access: 21.03.2023).
Simola, H. (2005). The Finnish miracle of PISA: Historical and sociological remarks on teaching and teacher education. Comparative Education, 41(4), 455–470. doi:10.1080/03050060500317810
Suwalska, A. (2021a). Implikacje myśli pedagogicznej Johna Deweya w fińskiej edukacji. Biografistyka Pedagogiczna, 6, 211–227. doi:10.36578/bp.2021.06.24
Suwalska, A. (2021b). The roots of educational changes in the perspective of democracy challenges in Finland and England in the 20th century. Edukacja Międzykulturowa, 14(1), 219–231. doi:10.15804/em.2021.01.08
Suwalska, A. (2022). Zmiana w edukacji a kultura szkoły w fińskiej szkole podstawowej. Studia Ełckie, 24(1), 95–106. doi:10.32090/SE.240107
Śliwerski, B. (2015). Edukacja (w) polityce. Polityka (w) edukacji. Inspiracje do badań polityki oświatowej. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
Śliwerski, B. (2023a). Edukacja nie będzie najważniejszym tematem w czasie kampanii wyborczej przed wyborami do parlamentu. https://sliwerski-pedagog.blogspot.com/ (access: 21.03.2023).
Śliwerski, B. (2023b). Opętani centralizmem. https://sliwerski-pedagog.blogspot.com/ (access: 20.05.2023).
Wesoła, B. (2022). Nauczyciele się przebranżawiają i odchodzą z zawodu. Problemy kadrowe w szkołach to temat wracający jak bumerang. https://strefaedukacji.pl/nauczyciele-sie-przebranzawiaja-i-odchodza-z-zawodu-problemy-kadrowe-w-szkolach-to-temat-wracajacy-jak-bumerang/ar/c5-16922737 (access: 24.03.2023).
Wodak, R., Krzyżanowski, M. (Eds.) (2008). Qualitative Discursive Analysis in the Social Sciences. New York: Palgrave Macmillan.
Woźniak, W. (2023). Państwo, które działa. O fińskich politykach publicznych. Łódź: Wyd. UŁ.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/pe.2023.7.9-22
Data publikacji: 2023-11-23 17:05:14
Data złożenia artykułu: 2023-03-31 10:54:45
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2023 Arleta Suwalska
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.