Przyroda w metaforach jako przejaw kreatywności uczniów w wieku 9 lat. Raporty z badań
Streszczenie w języku polskim
Celem artykułu było ukazanie przyrody w wypowiedziach metaforycznych uczniów w wieku 9 lat. Jako metody badawcze zastosowano narracje oraz wywiad narracyjny. Prezentowane wyniki badań są częścią większego projektu badawczego przeprowadzonego na potrzeby rozprawy doktorskiej pt. „Doświadczanie wartości estetycznych w kontakcie z przyrodą uczniów kończących edukację wczesnoszkolną”. Metafory tworzone przez dziecko są przejawem kreatywności, bogatej wyobraźni i swobody posługiwania się językiem. Metafora jest niejako symbolem „przejścia” między światem rzeczywistym a indywidualnym światem wyobraźni dziecka. W artykule przedstawiono fragmenty narracji badanych uczniów ukazujące ich możliwości metaforyczne wykorzystane do opisu przyrody i doświadczeń przyrodniczych.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Adamska-Staroń M., Piasecka M., Łukasik B. (2007), Inny sposób myślenia o edukacji. Metaforyczne narracje. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Åkeson L. (2018), Nie ma złej pogody na spacer. Tajemnica szwedzkiego wychowania dzieci. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Amabile T. (1994), The Work Preference Inventory: Assessing Intrinsic and Extrinsic Motivational Orientations. Journal of Personality and Social Psychology 66(5), DOI: https://doi.org/10.1037/0022-3514.66.5.950.
Beck U. (2002), Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”.
Buchcic E. (2014), Edukacja przyrodnicza elementem procesu wychowania. Studia Ecologiae et Bioethicae 12(2).
Budniak A. (2009), Doświadczenia przyrodnicze w poznawaniu środowiska przez uczniów klas początkowych. Poradnik metodyczny. Katowice: Wydawnictwo „Deni-Press”.
Bühler K. (2004), Theory of Language. The Representational Function of Language. Amsterdam: John Benjamins Publishing Company.
Giddens A. (2004), Socjologia. Warszawa: PWN.
Gmitrowicz D., Jędrzejczak J. (n.d.), Od kreatywności do innowacyjności, http://czytelnia.frse.org.pl/media/pajp-vii-kreatywnosc.pdf (access: 31.07.2019).
Houghton P., Worroll J. (2017), Leśna szkoła dla każdego. Zaprzyjaźnij się z przyrodą. Warszawa: Wydawnictwo Muza.
Jaszczyk A., Kochaniak B. (2006), Czarodziejski pyłek, czyli metafora i bajka we wspomaganiu rozwoju małego dziecka. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Karwowski M. (2009), Zgłębianie kreatywności. Studia nad pomiarem poziomu i stylu twórczości. Warszawa: Wydawnictwo APS.
Kassenberg A., Marek M. (1988), Ekorozwój – istota i realność. In: A. Ginsberg-Gebert (red.), Ekonomiczne i socjologiczne problemy ochrony środowiska (T. 2). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Kocowski T. (1991), Szkice z teorii twórczości i motywacji. Poznań: SAW.
Komorowska-Zielony A. (1988), Edukacja wczesnoszkolna w zakresie ochrony środowiska. In: J. Solomon, S. Dylak (red.), Dziecko w świecie przyrody i nauki. Toruń–Warszawa: Wydawnictwo „Edytor”, Wyższa Szkoła Nauczycielska.
Kopeć K. (2008), Człowiek w środowisku i związane z tym zagrożenia. In: T. Michalski (red.), Zagrożenia we współczesnym świecie jako temat edukacji geograficznej. Warszawa–Pelplin: WSiP, Wydawnictwo „Bernardinum”.
Krauze-Sikorska H. (2014), Wspieranie twórczego potencjału dziecka: edukacyjna fikcja czy prorozwojowa szansa? In: U. Szuścik, B. Oelszlaeger-Kosturek (red.), Dziecko w świecie innowacyjnej edukacji, współdziałania i wartości (T. 1). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Kubicka D. (1982), Rozumienie i wytwarzanie metafor przez dzieci. Prace Psychologiczno-Pedagogiczne 34.
Kulik R. (2014), Człowiek wobec natury. Psychologia ochrony przyrody. Świebodzin: Wydawnictwo Klubu Przyrodników.
Lakoff G., Johnson M. (1988), Metafory w naszym życiu. Warszawa: PIW.
Louv R. (2014), Ostatnie dziecko lasu. Warszawa: Mamania – Grupa Wydawnicza Relacja.
Louv R. (2016), Witamina N. Warszawa: Mamania – Grupa Wydawnicza Relacja.
Lusek J. (2002), Analiza zagadnienia aktywności twórczej dziecka w świetle psychologii i pedagogiki. Nauczyciel i Szkoła 1–2(14–15).
Muszyńska M. (1999), Metafory w edukacji prymarnej. Toruń: Wydawnictwo UMK.
Nalaskowski A. (1998), Społeczne uwarunkowania twórczego rozwoju jednostki. Warszawa: WSiP.
Nęcka E. (1992), Trening twórczości. Olsztyn: Polskie Towarzystwo Psychologiczne Pracownia Wydawnicza.
Nęcka E. (1999), Proces twórczy i jego ograniczenia. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Nęcka E. (2012), Psychologia twórczości. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Ortony A. (1993), Metaphor and Thought. Cambridge: Cambridge University Press.
Parczewska T. (2012), Doświadczanie koleżeństwa i przyjaźni przez dzieci z chorobami przewlekłymi. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Parczewska T. (2013), Edukacja przyrodniczo-ekologiczna. In: M. Magda-Adamowicz, L. Kataryńczuk-Mania (red.), Dziedziny kształcenia w klasach I–III. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Parczewska T. (2017), W stronę przyrody: o norweskich praktykach edukacji na zewnątrz. Pedagogika. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas 15.
Parczewska, T. (2018), Edukacja na zewnątrz. Wielość perspektyw, podejść, głosów. Roczniki Pedagogiczne 10(2), DOI: https://doi.org/10.18290/rped.2018.10.2-9.
Pasikowski S. (2015), Granice teoretycznego nasycenia. Rocznik Lubuski 41(1).
Paśko I., Zimak P. (2012), Animacja komputerowa w poznawaniu przyrody przez dzieci w młodszym wieku szkolnym. In: K. Gąsiorek, I. Paśko (red.), Poznawanie świata w edukacji dziecka. Kraków: Wydawnictwo Naukowe UP.
Popek S. (1978), Analiza psychologiczna twórczości plastycznej dzieci i młodzieży. Warszawa: WSiP.
Popek S. (2003), Człowiek jako jednostka twórcza. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Popek S. (2004), Twórczość w teorii i praktyce. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Sebba R. (1991), The Landscapes of Childhood: The Reflection of Childhood’s Environment in Adult Memories and in the Children’s Attitudes. Environment and Behavior 23(4), DOI: https://doi.org/10.1177/0013916591234001.
Sołowiej J. (1987), Rodzinne uwarunkowania twórczości dzieci i młodzieży. Gdańsk: Wydawnictwo UG.
Stawiński W. (1988), O potrzebie istnienia polskiego naukowego czasopisma poświęconego problemom dydaktyki nauk przyrodniczych. In: M.R. Janiuk, B. Gocławska (red.), Perspektywy rozwoju i współpracy dydaktyk przedmiotów przyrodniczych. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Stemplewska-Żakowicz K. (2005), O różnorodności form wywiadu i prób jej uporządkowania. In: K. Stemplewicz-Żakowicz, K. Krejtz (red.), Wywiad psychologiczny. Wywiad jako postępowanie badawcze. Warszawa: Pracowania Testów Psychologicznych PTP.
Suchomliński W. (1978), Oddaję serce dzieciom. Warszawa: WSiP.
Sztompka P. (2002), Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków: Znak.
Szuścik U. (2006), Znak werbalny a znak plastyczny w twórczości rysunkowej dziecka. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Tarasenko G. (2011), Kształtowanie estetycznego stosunku do przyrody u dzieci w młodszym wieku szkolnym w środowisku rodzinnym. Rocznik Naukowy Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy. Transdyscyplinarne Studia o Kulturze (i) Edukacji 6.
Thoreau D.H. (2018), Walden, czyli życie w lesie. Poznań: Dom Wydawniczy „Rebis”.
Tokarz A. (2005), Dynamika procesu twórczego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Winner E. (1979), New Names for Old Things: The Emergence of Metaphoric Language. Journal of Child Language 6(3), DOI: https://doi.org/10.1017/S030500090000249X.
Wojtyła K. (2001), Miłość i odpowiedzialność. Lublin: TN KUL.
Young J., Haas E., McGown E. (2010), Coyote’s Guide to Connecting with Nature. Washington: Owlink Media Corporation.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/pe.2019.3.73-86
Data publikacji: 2020-02-10 09:50:54
Data złożenia artykułu: 2019-08-31 22:02:49
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2020 Katarzyna Kowalik-Paluch
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.