Old Age in a Circle of Church People. Two Examples from 14th–17th Century

Anna Monika Jabłońska

Abstract


The purpose of this article is to discus the problem of senility in medieval and modern Poland. There were examined two groups of people. The first one are clergy from Uniejów chapter, who lived during 14th–16th century. Among them were men, who were above 60 and 70 years old. The evaluation of the lenght of their life and characteristics of their old age was based an the analysis of their professional activity.

The second group: parish priests and the church personnel were connected with 17th-century parish. In written sources we could sometimes find straight information about their old age. In case of church personnel senility started over 40–50 years of age and in case of parish priests it was above 60 years of age. We also read information about their diseases and infirmity.


Keywords


senility, medieval clergy, modern clergy, church personnel

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Źródła

Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie:

Akta Konsystorza Generalnego: Wizytacja archidiakonatu gnieźnieńskiego Wincentego de Seve 1608–1609, sygn. E 40.

Wizytacja archidiakonatu gnieźnieńskiego Adama Leśniewskiego (bez dekanatu konińskiego) 1632–1633, sygn. E 2b.

Opracowania

Adam B., Czas, Warszawa 2010.

Bartoszewicz A., Czas w małych miastach. Studium z dziejów kultury umysłowej późnośredniowiecznej Polski, Warszawa 2003.

Barycz H., Mikołaj Czepiel, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 4, Kraków 1938.

Beauvoir S. de, Starość, Warszawa 2011.

Bois J.-P., Historia starości. Od Montaigneʼa do pierwszych emerytur, Warszawa 1996.

Czas w kulturze, oprac. A. Zajączkowski, Warszawa 1988.

Czyżak M., Kapituła katedralna w Gnieźnie w świetle metryki z lat 1408–1448, Poznań 2003.

Duchowieństwo kapitulne w Polsce średniowiecznej i wczesnonowożytnej. Pochodzenie i funkcjonowanie elity kościelnej, red. A. Radzimiński, Toruń 2000.

Dzieciństwo i starość w ujęciu historyków, red. A. Obara-Pawłowska, M. Kołacz-Chmiel, Lublin 2016.

Hain S., Mikołaj Głębocki, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 8, Wrocław 1959. http://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/rafal-ze-skawiny-skawinski-h-doliwa [dostęp: 14 I 2017].

Jabłońska A., Funkcje społeczne parafii archidiakonatu gnieźnieńskiego w XVII wieku, Kielce 2013.

Jabłońska A., Kapituła uniejowska do początku XVI wieku, Kielce 2005.

Kiryk F., Jakub z Sienna, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 10, Wrocław 1962.

Korytkowski J., Arcybiskupi gnieźnieńscy, prymasowie i metropolici polscy od r. 1000 aż do r. 1821, t. 2, Poznań 1888.

Korytkowski J., Prałaci i kanonicy katedry metropolitalnej gnieźnieńskiej od roku 1000 aż do dni naszych, t. 1–2, Gniezno 1883.

Kowalczyk M., Maciej z Koła, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 19, Wrocław 1974.

Kowalska-Pietrzak A., Prałaci i kanonicy kapituły łęczyckiej do schyłku XV wieku, Łódź 2004.

Królik L., Kapituła kolegiacka w Warszawie do końca XVIII w., Warszawa 1990.

Kuklo C., Demografia Rzeczypospolitej przedrozbiorowej, Warszawa 2009.

Kuklo C., Starość i ludzie starzy w badaniach polskiej demografii historycznej, w: Dzieciństwo i starość w ujęciu historyków, red. A. Obara-Pawłowska, M. Kołacz-Chmiel, Lublin 2016.

„Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 2010, 58, 1 (zawierający materiały stanowiące efekt konferencji „Starość na ziemiach polskich”, która zorganizowana przez Zakład Historii Kultury Materialnej IAE PAN odbyła się w 2009 r.).

Librowski S., Kapituły kolegiackie dawnej archidiecezji gnieźnieńskiej, w: Statuty kapituł kolegiackich dawnej archidiecezji gnieźnieńskiej, wyd. S. Librowski, Lublin 1959.

Litak S., Historia wychowania, t. 1: Do Wielkiej Rewolucji Francuskiej, Kraków 2010.

Litak S., Parafie w Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku. Struktura, funkcje społeczno-religijne i edukacyjne, Lublin 2004.

Ludzie starzy i starość na ziemiach polskich od XVIII do XXI w. (na tle porównawczym), t. 1: Metodologia, demografia, instytucje opieki, t. 2: Aspekty społeczno-kulturowe, red. A. Janiak-Jasińska, K. Sierakowska, A. Szwarc, Warszawa, 2016.

Łętowski L., Katalog biskupów, prałatów i kanoników krakowskich, t. 1–4, Kraków 1852–1853.

Minois G., Historia starości. Od antyku do renesansu, Warszawa 1995.

Mrozowski P., Polskie nagrobki gotyckie, Warszawa 1994.

Myśliwski G., Starość i długowieczność w Polsce do połowy XVI w. na tle porównawczym, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 2001, 49, 3.

Nowacki J., Jan Chebda, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 3, Kraków 1937.

Ostrowski W., Wiejskie szkolnictwo parafialne na Śląsku w drugiej połowie XVII wieku (w świetle wizytacji kościelnych), do druku przygotował K. Matwijowski, Wrocław 1971.

Poniewozik L., Prałaci i kanonicy sandomierscy w okresie średniowiecza, Toruń 2004.

Poniewozik L., Prałaci i kanonicy wiśliccy w okresie średniowiecza, Lublin 2004.

Radzimiński A., Duchowieństwo kapituł katedralnych w Polsce XIV i XV w. na tle porównawczym. Studium nad rekrutacją i drogami awansu, Toruń 1995.

Radzimiński A., Prałaci i kanonicy kapituły katedralnej płockiej w XIV i I poł. XV w. Studium prozopograficzne, t. 1: Prałaci, t. 2: Kanonicy, Toruń 1991, 1993.

Sikora F., Mikołaj Pieniążek, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 26, Wrocław 1981.

Szwarc A., Od Georgesʼa Minois do naszych dni. Refleksje wokół dyskursu historyków o starości w ostatnim ćwierćwieczu, w: Ludzie starzy i starość na ziemiach polskich od XVIII do XXI w. (na tle porównawczym), t. 1: Metodologia, demografia, instytucje opieki, red. A. Janiak-Jasińska, K. Sierakowska, A. Szwarc, Warszawa 2016.

Szymański J., Kanonikat świecki w Małopolsce od końca XI do połowy XIII w., Lublin 1995.

Szymczakowa A. (rec.), Anna Jabłońska, Kapituła uniejowska do początku XVI wieku, Kielce2005, ss. 219, Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej, „Rocznik Łódzki” 2005, 52.

Szymczakowa A., Szlachta sieradzka w XV wieku. Magnifici et generosi, Łódź 1998.

Whitrow G.J., Czas w dziejach. Poglądy na czas od prehistorii po dzień dzisiejszy, Warszawa 2004.

Zachorowski S., Rozwój i ustrój kapituł polskich w wiekach średnich, Kraków 1912.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2017.43.41-58
Date of publication: 2018-02-24 20:38:27
Date of submission: 2017-01-23 20:05:20


Statistics


Total abstract view - 1183
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 789

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2017 Anna Monika Jabłońska

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.