Metamorfozy pamięci w sztuce Nikołaja Rudkowskiego „Дожить до премьеры”
Streszczenie w języku polskim
Na początku XXI wieku społeczeństwa krajów postradzieckich wciąż borykają się z problemem określenia swojej pozycji wobec sowieckiej przeszłości oraz samoidentyfikacji tożsamości narodowej. Popularność nostalgicznej narracji o utraconym socjalistycznym porządku świata, w niektórych krajach aktywnie wspierana przez oficjalną propagandę, doprowadziła do paradoksalnej metamorfozy projektu przyszłego społeczeństwa – oto idee socjalistyczne stały się symbolem konserwatywnych wartości i chwalebnej heroicznej przeszłości. Od początku lat 40. XX wieku w literaturze medium pamięci stała się poddana mitologizacji wizja drugiej wojny światowej. Przedmiotem artykułu jest analiza dramatu współczesnego pisarza białoruskiego Nikołaja Rudkowskiego Дожить до премьеры (Dożyć do premiery). Eksplorując temat wojny dramaturg ukazuje ewolucję percepcji wydarzenia pamięciowego: od wysokiej rangi faktu historycznego do doświadczenia jednostki, skazanej na funkcjonowanie w wojennej rzeczywistości. Pamięć zbiorową oraz sowiecki, rosyjski i białoruski kanon literacki dramatopisarz interpretuje w nawiązaniu do różnego typów metatekstów, korespondujących z tematyką wojenną.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (Русский)Bibliografia
„Ostalʹgiâ”, reliz vystavki. Fond V-A-C. (2023). [„Остальгия”, релиз выставки”. Фонд V-A-C. (2023)]. Pobrano z: https://v-a-c.org/projects/ostalgia (dostęp: 30.07.2023).
Assmann, Jan. (2008). Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, Tłum. Anna Kryczyńska-Pham. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Bojm, Svetlana. (2019). Buduŝee nostalʹgii. Moskva: Novoe literaturnoe obozrenie, ebook. [Бойм, Светлана. (2019). Будущее ностальгии. Москва: Новое литературное обозрение, ebook].
Bykov, Vasilʹ. (2023). „Dožitʹ do rassveta”. [Быков, Василь. (2023). „Дожить до рассвета”]. Pobrano z: https://knihi.com/Vasil_Bykau/Dozit_do_rassvieta-rus.html (dostęp: 06.08.2023).
Duć-Fajfer, Helena. (2012). Pamięć i literatura – inspiracje teoretyczne. W kontekście rozważań o literaturach mniejszości wschodniosłowiańskich w Polsce. W: Wasilij Szczukin (red.). Ogród wielu kwiatów. Liber amicorum. Tom jubileuszowy dedykowany Janowi Dębskiemu (s. 19–37). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellonskiego.
Durnenkov, Mihail. (2023). Denʹ Pobedy. [Дурненков, Михаил. (2023). День Победы.]. Pobrano z: https://theatre-library.ru/files/d/durnenkov_m/durnenkov_m_7910.doc (dostęp: 06.08.2023).
Erll, Astrid. (2011). Memory in Culture. Transl. S. B. Young. Basingstoke, Hampshire – New York: Palgrave Macmillan.
Gončarova-Grabovskaâ, Svetlana. (2015). Russkoâzyčnaâ dramaturgiâ Belarusi rubeža XX–XXI vv. (problematika, žanrovaâ strategiâ). Minsk: Izdatelʹstvo BGU. [Гончарова-Грабовская, Светлана. (2015). Русскоязычная драматургия Беларуси рубежа XX–XXI вв. (проблематика, жанровая стратегия). Минск: Издательство БГУ].
Iŝuk-Fadeeva, Nina. (2011). Problema ličnosti v kontekste istoričeskoj pamâti : čehovskie allûzii v komedii N. Rudkovskogo „Dožitʹ do premʹery”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica, 4, ss. 32–44. [Ищук-Фадеева, Нина. (2011). Проблема личности в контексте исторической памяти: чеховские аллюзии в комедии Н. Рудковского „Дожить до премьеры”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica, 4, s. 32–44].
Krasinskij, Anatolij; Bondareva, Efrosinʹâ. (1985). Sovremennoe belorusskoe kino. Minsk: Nauka i tehnika. [Красинский, Анатолий; Бондарева, Ефросинья. (1985). Современное белорусское кино. Минск: Наука и техника, 1985].
Kulikovskij, Sergej. (2023). Kak v Novom dramatičeskom teatre gotovâtsâ k otkrytiû sezona, i čto ždet zritelej. Agenstvo „Minsk-novosti” [Куликовский, Сергей. (2023). Как в Новом драматическом театре готовятся к открытию сезона, и что ждет зрителей. Агентство „Минск-новости”]. Pobrano z: https://uk.minsk.gov.by/vse-novosti/1726-kak-v-novom-dramaticheskom-teatre-gotovyatsya-k-otkrytiyu-sezona-i-chto-zhdet-zritelej (dostęp: 06.08.2023).
LaCapra, Dominick. (2009). Historia w okresie przejściowym. Doświadczenie, tożsamość, teoria krytyczna, tłum. Katarzyna Bojarska. Kraków: Universitas.
Nilov, Viktor. (2023). Vojna na relʹsah komedii. MK.RU. Tomsk. [Нилов, Виктор. (2023). Война на рельсах комедии. MK.RU. Томск]. Pobrano z: https://tomsk.mk.ru/article/2013/11/14/945323-voyna-na-relsah-komedii.html (accesed: 06.08.2023).
Orlova, Tatʹâna. (2023). „Ploŝadʹ Pobedy” .Istoriâ odnoj zapreŝennoj pʹesy”. Sputnik. Belarusʹ. [Орлова, Татьяна. (2023). „Площадь Победы”. История одной запрещенной пьесы. Sputnik. Беларусь]. Pobrano z: https://sputnik.by/20200509/Ploschad-Pobedy-Istoriya-odnoy-zapreschennoy-pesy-1044619669.html (dostęp: 06.08.2023).
Popova, Elena. (2023). Blindaž. [Попова, Елена. (2023). Блиндаж]. Pobrano z: http://dramacenter.org/upload/information_system_25/5/1/2/item_512/information_items_property_732.pdf (dostęp: 06.08.2023).
Rozov, Viktor. (2023). Večno živye. [Розов, Виктор. (2023). Вечно живые]. Pobrano z: https://theatre-library.ru/files/r/rozov/rozov_1109.doc (dostęp: 06.08.2023).
Rudkovskij, Nikolaj. (2023). Dožitʹ do premʹery. [Рудковский, Николай. (2023). Дожить до премьеры]. Pobrano z: http://dramacenter.org/upload/information_system_25/1/9/8/item_198/information_items_property_196.pdf (dostęp: 14.07.2023).
Rudnev, Pavel. (2018). Drama pamâti. Očerki istorii russkoj dramaturgii 1950–2010-e. Moskva: Novoe literaturnoe obozrenie. [Руднев, Павел. (2018). Драма памяти. Очерки истории русской драматургии 1950–2010-е. Москва: Новое литературное обозрение].
Žbankov, Maksim. (2023). „Odna na vseh”? Postpamâtʹ kak golosa tišiny”. Naše mnenie. Belaruskaâ èkspertnaâ setʹ. [Жбанков, Максим. (2023). „Одна на всех”? Постпамять как голоса тишины. Наше мнение. Беларуская экспертная сеть]. Pobrano z: https://nmn.media/articles/6055 (dostęp: 06.08.2023).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2023.17.159-176
Data publikacji: 2024-02-01 14:35:42
Data złożenia artykułu: 2023-08-17 16:43:31
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2024 Anastasia Gulina
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.