Ліра-эпічнае майстэрства Уладзіслава Сыракомлі і яго праграма патрыятычнага хрысціянскага выхавання

Жанна Некрашэвіч-Кароткая

Streszczenie w języku polskim


Talent liryczno-epicki Władysława Syrokomli i jego program patriotycznego chrześcijańskiego wychowania

Dla literaturoznawców białoruskich Władysław Syrokomla, jeden z najbardziej popularnych poetów XIX w , jest przede wszystkim autorem wierszy i gawęd. Jego poematy natomiast nie zostały jak dotąd przetłumaczone na język białoruski. Na szczególną uwagę zasługują takie utwory Syrokomli jak: Urodzony Jan Dęboróg i Stare wrota. W kształtowaniu koncepcji artystycznej wspomnianych utworów niezwykle ważną rolę odgrywa obraz kapłana.  Syrokomla właściwie pokazuje w przestrzeni artystycznej poematu szczególną sytuację kulturową i społeczną duchowieństwa katolickiego, co było charakterystyczne dla przestrzeni kulturowej Rzeczypospolitej. Występując w roli nauczyciela i wychowawcy (ksiądz definitor) lub opiekuna (Piotr Skarga) dla przedstawiciela młodszego pokolenia, ksiądz katolicki w wierszach Władysława Syrokomli jest nosicielem i przekaźnikiem odwiecznych zasad moralnych, z których pierwsza to chrześcijański szacunek do swoich przodków i wszystkich dobroczyńców, jak również szczera miłość do ojczyzny.

Słowa kluczowe


Władysław Syrokomla, epos liryczny, poemat, ksiądz, moralność chrześcijańska

Bibliografia


Źródła:

Syrokomla, Władysław. (1926).Stare wrota.Poemat.Wilno: Nakładem M.Orgelbranda.

Opracowania:

Alaksandrowicz, Sciapan. (1966). Lirnik wiaskowy. W: Uładzisłau Syrakomla. Wybranyja twory (s. 3–11). Minsk: „Biełaruś”.

Bahdanowicz, Iryna. (2016). Załataja Horka: Wierszy. Pierakłady. Artykuły. Minsk: „Knihazbor”.

Barszczeuski, Lawon, Wasiuczenka, Piatro, Tyczyna, Michaś. (2006). Biełaruskaja litaratura і swiet: ad epochi ramantyzmu da naszych dzion: papularnyja narysy. Minsk: „Radyjoła-plus”.

Bourdieu, Pierre. (1967). Systèmes d’enseignement et systèmes de pensée. Revue Internationale de Sciences Sociales,19, s. 367–388.

Bruchnalski, Wilhelm. (1975). Między średniowieczem a romantyzmem. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Сromerus, Martinus. (1578). Polonia sive De situ, populis, moribus, magistratibus et Republica Regni Polonici libri duo. Coloniae: apud Maternum Cholinum.

Cwirka, Kastuś (układ.). (2000). Litaratura Biełarusi: Pierszaja pałowa ХІХ stahoddzia: chrestamatyja. Minsk: „Biełaruskaja nawuka”.

Cwirka, Kastuś. (1993). Lirnik biełaruskaj ziamli. W: Uładzisłau Syrakomla. Dobryja wiesci: Paezija, proza, krytyk. Minsk: „Mastackaja litaratura”.

Cwirka, Kastuś. (2001). Biełaruski lirnik. W: Uładzisłau Syrakomla. Wybranyja twory. Minsk: „Biełaruskaja nawuka”.

Iwanow, Wiaczesław. (1987). Poetika Romana Jakobsona. W: Roman Jakobson. Raboty pо poetikie (s. 5–22). Moskwa: „Progriess”.

Jauss, Hans Robert. (1993). Literaturgeschichte als Provokation der Literaturwissenschaft. Warning, Reiner (Hg.): Rezeptionsästhetik. Theorie und Praxis. München.

Jauss, Hans Robert. (1970). Literaturgeschichte als Provokation der Literaturwissenschaft. Frankfurt/M: Suhrkamp.

Karotki, Uładzimir. (2013). Biełaruskaja litaratura і historyja. Minsk: BDU.

Kalesnik, Uładzimir (1987). Twarennie lehiendy: litaraturnyja partrety і narysy. Minsk: „Mastackaja litaratura”.

Kondratowicz, Ludwik. (Władysław Syrokomla). (1908). Poezye. Mikołów–Warszawa: Nakładem Karola Miarki.

Kromer, Marcin. (1853). Polska, czyli O położeniu, obyczajach, urzędach i rzeczypospolitej Królewstwa Polskiego. Wilno: Nakładem J. Zawadzkiego.

Krzyżanowski, Julian. (1979). Dzieje literatury polskiej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Łojka, Aleh Antonawicz (1989). Historyja biełaruskaj litaratury. Dakastrycznicki pieryjad. U. 2 cz. Cz. 1. Wyd 2. Minsk: „Wyszejszaja szkoła”.

Łuckiewicz, Anton. (2006). Wybranyja twory: prablemy kultury, litaratury і mastactwa. Minsk: „Knihazbor”.

Maldzis, Adam. (1969). Litaratura ХІХ st. Historyja biełaruskaj dakastrycznickaj litaratury. U 2 t. Redkalehija: W. W. Barysienka і insz. T. 2. Litaratura ХІХ – paczatku ХХ st. Minsk: „Nawuka і technika”.

Marchiel, Uładzimir. (1983). Lirnik wiaskowy: Syrakomlau biełaruska-polskim litaraturnym uzajemadziejanni. Minsk: „Nawuka i technika”.

Marchiel, Uładzimir. (2007). Uładzisłau Syrakomla. Historyja biełaruskaj litaratury ХІ–ХІХ stahoddziau. T. 2: Nowaja litaratura: druhaja pałowa XVIII–XIX stahoddzie. Minsk: „Biełaruskaja nawuka”.

Michnik, Adam. (1984). 1863: Polska w oczach Rosjan. Szanse polskiej demokracji. Artykuły i eseje. Londyn.

Mickiewicz, Adam. (1925). Pisma poetyczne. Kraków: Drukarnia narodowa w Krakowie.

Narbutas, Sigitas. (2009). Radvanas anuo metu ir dabar. Joannes Radvanus. Opera = Jonas Radvanas. Raštai / iš lotynų kalbos vertė S. Narbutas. Vilnius: Lietuvių literatūros ir tautosakos institutas.

Niekraszewicz-Karotkaja, Żanna (2011). Biełaruskaja łacinamounaja paema: pozni Reniesans і ranniaje Baroka. Minsk: BDU.

Wojciechowski, Karol. (1926). Dzieje literatury polskiej. Lwów: Książnica-Atlas.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2017.11.129
Data publikacji: 2018-03-21 08:34:35
Data złożenia artykułu: 2017-07-15 18:38:43


Statystyki


Widoczność abstraktów - 993
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (Belarusian) (English) - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2017 Жанна Некрашэвіч-Кароткая

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.