Duchowieństwo unickie w środowisku społecznym pogranicza na ziemiach nadbużańskich w XVIII i XIX wieku

Witold Kołbuk

Streszczenie w języku polskim


Ziemie nad rzeką Bug od wielu stuleci zamieszkiwane były przez Wschodnich i Zachodnich Słowian. Był to obszar styku kultury polskiej i łacińskiej oraz ruskiej i prawosławnej. Po unii cerkiewnej z 1596 r. tereny te były zamieszkane przez katolików rzymskich i greckich. Ważną rolę pełnili na tym obszarze duchowni obu obrządków. Zwłaszcza księża uniccy, którzy byli jedyną elitą Cerkwi unickiej, wchodzili we współpracę i w liczne konflikty międzysąsiedzkie z polską szlachtą, łacińskimi duchownymi i ludnością chłopską obu obrządków.

Słowa kluczowe


Cerkiew unicka; Kościół rzymskokatolicki; duchowieństwo; unici; uposażenie materialne

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bańkowski, E. (1887). Ruś chełmska od czasu rozbioru Polski. Lwów: nakład autora.

Bieńkowski, L. (1958). Działalność organizacyjna biskupa Jana Biskupca w diecezji chełmskiej (1417–1452). Roczniki Humanistyczne, 2, s. 187–256.

Bobryk, W. (2005). Duchowieństwo unickiej diecezji chełmskiej w XVIII wieku. Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej.

Ciechanowski, F. (1821). Wykaz konstytucji apostolskich na stronę obrządku greckokatolickiego w Polsce r. 1812. Warszawa: b.m.w.

Czarnecki, W. (1999). Rozwój sieci osadniczej Ziemi Chełmskiej w latach 1451–1510, Rocznik Chełmski, s. 9–59.

Janeczek, A. (1991). Osadnictwo pogranicza polsko-ruskiego. Województwo bełskie od schyłku XIV do początku XVII wieku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Jemielity, W. (1992). Diecezja augustowska czyli sejneńska w latach 1818–1872, Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Kołbuk, W. (1992), Duchowieństwo unickie w Królestwie Polskim 1835–1875, Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL.

Kołbuk, W. (2012). Konwersja unitów na prawosławie w okolicach Tarnogrodu w latach 1840– 1842. W: I. Wodzianowska, H. Łaszkiewicz (red.), Między Rzymem a Nowosybirskiem (s. 333–345). Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Kołbuk, W. (1988). Przechodzenie unitów na obrządek łaciński w diecezji chełmskiej w XIX wieku. W: R. Łużny (red.), Dzieło chrystianizacji Rusi Kijowskiej i jego konsekwencje w kulturze Europy (s. 209–220). Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Korobowicz, A. (1966). Stanowisko prawne obrządku greckounickiego w Królestwie Polskim (1815– 1875). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Korobowicz, A. (1965). Stosunek władz świeckich do obrządku grecko-katolickiego w świetle prawa Królestwa Polskiego (1815–1875). Annales UMCS, sec. F, 209, s. 145–159.

Lewandowski, J. (1966). Likwidacja obrządku greckokatolickiego w Królestwie Polskim w latach 1864–1875. Annales UMCS, sec. F, 21, s. 213–242.

Lewandowski, J. (1996). Na pograniczu. Polityka władz państwowych wobec unitów Podlasia i Chełmszczyzny 1772–1875. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Likowski, E. (1906). Dzieje Kościoła unickiego na Litwie i Rusi w XVIII i XIX wieku. Warszawa: Skł. Gł. Gebethner i Wolff.

Szaflik, J. (1961). Starostwo parczewskie w XV–XVIII w. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie.

Ścigaj, P. (2012). Tożsamość narodowa. Zarys problematyki. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Świeżawski, A. (1981). Nadanie ziemi bełskiej Siemowitowi IV, Przegląd Historyczny, 2, s. 269–287.

Wereda, D. (2014). Unicka diecezja włodzimiersko-brzeska (część brzeska) w XVIII wieku. Siedlce: Pracownia Wydawnicza WH UPH.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2016.10.11
Data publikacji: 2016-12-22 13:50:33
Data złożenia artykułu: 2015-07-01 19:32:30


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1586
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2016 Witold Kołbuk

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.