Hide
Show all
Email this article On the etymology of selected surnames of inhabitants of the village of Lewkowo Nowe, Hajnówka District, Białystok Region
Abstract
The main goal of the paper was to determine the probable etymology of thirteen selected surnames of inhabitants of the Lewkowo Nowe village in the Narewka commune, Hajnówka district, Białystok Region. The surnames were analyzed that had not been the object of etymological analysis before, as were the surnames with established etymologies, which, however, require some additional explanations and corrections reflecting the current state of knowledge of anthroponymy, especially on the linguistic-cultural borderlands. The etymologically analyzed surnames are borne both by the first inhabitants of Lewkowo Nowe and their descendants, cf. Ciełuszecki, Puczyński, Sacharczuk, Skiepko, as well as by the inhabitants who settled in the village in question after World War II, especially on the turn of the 20th and 21st centuries, cf. Bakanacz, Kardasz, Kryszeń, Panufnik, Poskrobko, Rubczewski, Smolski, Szykuła, Wołkowycki. The article devotes most attention o the surnames: Bakanacz, Kardasz, Kryszeń, and Panufnik, which, as the current studies show, cause the most difficulties to etymologists trying to establish their origin.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Sources / Źródła
Brückner, Alexander. (1957). Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków: Wiedza Powszechna.
Fam – Familii. [Фамилии]. Pobrano z: https://woords.su/surnames/starting-with-ba (dostęp: 23.03.2023).
GEN – Genealogia. Etymologia nazwisk. Pobrano z: https://web.archive.org/web/20170824033731/http://www.stankiewicze.com/index.php?kat=44 (dostęp: 26.03.2023).
GN – Naruszewicz-Duchlińska, Alina. Geneza nazwisk. Pobrano z: http://www.genezanazwisk.pl/ (dostęp: 12.03.2023).
KBC – Lemtûgova, Valentina. V kornâh vsâ sila. [Лемтюгова, Вaлентина. В корнях вся сила]. Pobrano z: https://www.sb.by/articles/v-kornyakh-vsya-sila.html (dostęp: 11.04.2023)].
KPPC – Kanoničeskie pravila Pravoslavnoj cerkvi. [Канонические правила Православной церкви]. Pobrano z: https://orthodoxbible.ru/canons.php (dostęp: 26.05.2023).
KRFP – Karta rasprostranёnnosti familii Panufnik. [Карта распространённости фамилии Пануфник]. Pobrano z https://forebears.io/ru/:surnames/panufnik (dostęp: 24.05.2023).
KВ – Kardašy [Кардаши]. Pobrano z: https://ru.wikipedia.org/wiki/Кардаши (dostęp: 8.05.2023).
Lemtûgova, Valentina; Gaponenko, Irina. (2018). Korni našyh familij. Minsk: Izdatel’skij dom „Zvâzda”. [Лемтюгова, Вaлентина; Гапоненко, Ирина. (2018). Корни наших фамилий. Минск: Издательский дом „Звязда”].
MSGP – Wronicz, Jadwiga, (red.). (2010). Mały słownik gwar polskich. Kraków: Wydawnictwo LEXIS.
NIJP – Czopek-Kopciuch, Barbara; Górny, Halszka; Magda-Czekaj, Małgorzata; Palinciuc-Dudek, Elena; Skowronek, Katarzyna; Supranowicz, Ewa. Nazwiska w Polsce. Pobrano z: https://nazwiska.ijp.pan.pl/ (dostęp: 12.03.2023).
N-P – Nazwiska-polskie. Pobrano z: https://nazwiska-polskie.pl/ (dostęp: 4.04.2023).
NP – Rymut, Kazimierz. (1991). Nazwiska Polaków. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
NwP – Nazwiska w Polsce. Pobrano z: https://genealogia.com.pl/genealogia/nazwiska/index.htm (dostęp: 24.05.2023).
OP – Odnofamilcy Panufnik. [Однофамильцы Пануфник]. Pobrano z: https://looking-4.me/surname/Пануфник (dostęp: 26.05.2023).
PF-1 – Proishoždenie familii. [Происхождение фамилии]. Pobrano z: https://nominic.ru/ (dostęp: 22.01.2023).
PF-2 – Proishoždenie familii. [Происхождение фамилии.] Pobrano z: https://names.neolove.ru/last_names/ (dostęp: 15.03.2023).
RI – Russkie imena. [Русские имена]. Pobrano z: http://kurufin.ru/html/rus.html (dostęp: 2.03.2023).
RWN – Nazwiska polskie. Rozkład występowania nazwisk w powiatach. Pobrano z: http://nlp. actaforte.pl:8080/Nomina/Ndistr (dostęp: 15. 05.2023).
SGKP – Sulimierski, Filip; Chlebowski, Bronisław; Walewski, Władysław. (1880–1902), Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 1–15. Warszawa: Wydany przez Filipa Sulimierskiego, Bronisława Chlebowskiego, Władysława Walewskiego.
SRF – Slovar’ russkih familij. [Словарь русских фамилий]. Pobrano z: https://my-dict.ru/dic/slovar-russkih-familiy/ (dostęp: 6.03.2023)
SS – M. Arcta Słownik staropolski. Pobrano z: https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Plik:M._Arcta_S%C5%82ownik_Staropolski.djvu&page=21 (dostęp: 5.03.2023).
SUM – Grinčenko, Borys Dmytrovyč, (red.). (1997). Slovar’ ukrajins’koji movy, T. 4. Kyjiv: Nukova dumka. [Грінченко; Борис Дмитрович (рeд.). (1997). Словарь української мови, т. 4. Київ: Наукова думка].
Tel.Inf – Telusha. Pobrano z: https://www.komandirovka.ru/cities/telusha/ (dostęp: 18.03.2023).
Ungebaun, Boris Ottokar. (1989). Russkije familii. Moskwa: Progress. [Унбегаун, Борис Oттокар. (1972). Русские фамилии. Москва: Прогресс] (dostęp: 16.10.2023).
Uscinovič. Anna. (2011). Sloǔnik asabovyh ulasnyh imёn. Minsk: Litaratura i Mastactva. [Усціновіч, Анна. (2011). Слоўнік асабовых уласных імён. Мінск: Літаратура і Мастацтва].
WLN – Wieś Lewkowo Nowe w liczbach. Pobrano z: https://www.polskawliczbach.pl/wies_Lewkowo_Nowe (dostęp: 18.03.2023).
Wołk.GW – Wołkowycki. Pobrano z: https://wspolczesna.pl/podgajecki-to-ten-co-mieszkal-pod-gajem/ar/ 4940045 (dostęp: 15.03.2023).
WUNM – Obwieszczenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 17 października 2019 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. Pobrano z: file:///C:/Users/User/Downloads/wykaz_urzędowych_nazw_miejscowosci_i_ich_części-1.pdf (dostęp: 20.03.2023).
АF – Analiz familij. [Анализ фамилий]. Pobrano z: https://www.analizfamilii.ru/ (dostęp: 10.03.2023).
Studies / Opracowania
AGWB – Glinka, Stanisław; Obrębska-Jabłońska, Antonina; Siatkowski, Janusz, (red.). (1980). Atlas gwar wschodniosłowiańskich Białostocczyzny, t. 1. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Bogdanowicz, Elżbieta. (2019). Nazwiska jako świadectwo wielokulturowości Podlasia. Linquodidactica, 22, s. 5–19.
Dacewicz, Leonarda. (2001). Antroponimia Białegostoku XVII–XVIII wieku. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Dacewicz, Leonarda. (2003). Z historii nazwisk na polsko-wschodniosłowiańskim pograniczu kulturowym. W: Nazwy własne a kultura. Polska i inne kraje słowiańskie (s. 11–19). Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy PAN.
Dacewicz, Leonarda. (2013). Imiona w strukturze nazwisk dawnych mieszkańców polsko-litewsko-wschodniosłowiańskiego pogranicza jako fakt kulturowy. W: Jarosław Ławski (red.). Pogranicza. Kresy. Wschód a idee Europy (s. 267–280). Białystok: Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego.
Dobroński, Adam Czesław. Niespełnione miasto. Pobrano z: https://www.umb.edu.pl/photo/pliki/medyk/miasta_naszego_regionu/mrn-marzec2011.pdf (dostęp: 12.03.2023).
Kolber, Teresa. (2008). Nazwiska od nazw zwierząt w dziewiętnastowiecznych księgach parafialnych dekanatu wadowickiego. Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis, 62, Studia Linquistica, 4, s. 156–178.
Kondratiuk, Michał. (1986). Problematyka badań onomastycznych w regionie białostockim. Białostocczyzna, 2, s. 7–12.
Michaluk, Dorota. (1997). Dobra i miasteczko Narewka na tle dziejów regionu (do końca XIX wieku). Białystok-Narewka: Urząd Gminy w Narewce.
Mordań, Michał. (2019). Chrześcijańskie dziedzictwo imiennicze utrwalone w nazwiskach mieszkańców Bielska Podlaskiego, Hajnówki i Siemiatycz. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Sajewicz, Michał. (2013). Nazwiska patronimiczne z formantem -uk w powiecie hajnowskim na Białostocczyźnie na tle ogólnopolskim. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Sajewicz, Michał. (2022). Najpopularniejsze nazwiska mieszkańców powiatu hajnowskiego na początku XX wieku. W: Marcin Cybulski, Maria Kleindienst-Mocarz, Andrij Saweneć (red.). Umysł otwarty. Historia – Kultura – Społeczeństwo (s. 247–257). Lublin: Wydawnictwo KUL.
Sosna, Grzegorz. (2001). Święte miejsca i cudowne ikony. Prawosławne sanktuaria na Białostocczyźnie. Białystok: Orthdruk.
Szwarcman, Dorota. Andrzej Panufnik – historia życia. Pobrano z: https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/1569905,1,andrzej-panufnik-historia-zycia.read (dostęp: 10.03.2023)
Tichoniuk, Bazyli. (2000). Imiona i ich formy na pograniczu polsko-białoruskim od XVI w. do roku 1839. Zielona Góra: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Tadeusza Kotarbińskiego.
Tichoniuk, Bazyli. (2004). Transformacja nazwisk wschodniosłowiańskich w Polsce na przykładzie niektórych struktur antroponimicznych z sufiksem -uk/-czuk. W: Bazyli Tichoniuk, Włodzimierz Wilczyński (red.). Ze studiów nad językami i literaturami wschodniosłowiańskimi (s. 155–162). Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2024.18.225-240
Date of publication: 2025-01-08 14:18:15
Date of submission: 2023-06-27 10:15:56
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2025 Michał Sajewicz
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.