Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail O etymologii wybranych nazwisk mieszkańców wsi Lewkowo Nowe w powiecie hajnowskim na Białostocczyźnie
Streszczenie w języku polskim
Głównym celem artykułu było ustalenie prawdopodobnych etymologii 13 wybranych nazwisk mieszkańców w wsi Lewkowo Nowe, położonej w gminie Narewka, w powiecie hajnowskim na Białostocczyźnie. Analizie poddano nazwiska, które nie były dotychczas przedmiotem analizy etymologicznej oraz nazwiska o ustalonych etymologiach, które wymagają jednak pewnych uzupełnień i korekt, odzwierciedlających dzisiejszy stan wiedzy z zakresu antroponimii, zwłaszcza na pograniczach językowo-kulturowych. Nazwiska poddane analizie etymologicznej noszą zarówno pierwsi mieszkańcy Lewkowa Nowego i ich potomkowie, por. Ciełuszecki, Puczyński, Sacharczuk, Skiepko, jak również mieszkańcy, którzy osiedlili się w badanej wsi po II wojnie światowej, zwłaszcza na przełomie XX i XXI wieku, por. Bakanacz, Kardasz, Kryszeń, Panufnik, Poskrobko, Rubczewski, Smolski, Szykuła, Wołkowycki. Najwięcej uwagi w artykule poświęcono nazwiskom Bakanacz, Kardasz, Kryszeń, Panufnik, Puczyński, Rubczewski, Skiepko, które, jak wynika z dotychczasowych badań, nastręczają etymologom największych trudności przy ustalaniu ich pochodzenia.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Sources / Źródła
Brückner, Alexander. (1957). Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków: Wiedza Powszechna.
Fam – Familii. [Фамилии]. Pobrano z: https://woords.su/surnames/starting-with-ba (dostęp: 23.03.2023).
GEN – Genealogia. Etymologia nazwisk. Pobrano z: https://web.archive.org/web/20170824033731/http://www.stankiewicze.com/index.php?kat=44 (dostęp: 26.03.2023).
GN – Naruszewicz-Duchlińska, Alina. Geneza nazwisk. Pobrano z: http://www.genezanazwisk.pl/ (dostęp: 12.03.2023).
KBC – Lemtûgova, Valentina. V kornâh vsâ sila. [Лемтюгова, Вaлентина. В корнях вся сила]. Pobrano z: https://www.sb.by/articles/v-kornyakh-vsya-sila.html (dostęp: 11.04.2023)].
KPPC – Kanoničeskie pravila Pravoslavnoj cerkvi. [Канонические правила Православной церкви]. Pobrano z: https://orthodoxbible.ru/canons.php (dostęp: 26.05.2023).
KRFP – Karta rasprostranёnnosti familii Panufnik. [Карта распространённости фамилии Пануфник]. Pobrano z https://forebears.io/ru/:surnames/panufnik (dostęp: 24.05.2023).
KВ – Kardašy [Кардаши]. Pobrano z: https://ru.wikipedia.org/wiki/Кардаши (dostęp: 8.05.2023).
Lemtûgova, Valentina; Gaponenko, Irina. (2018). Korni našyh familij. Minsk: Izdatel’skij dom „Zvâzda”. [Лемтюгова, Вaлентина; Гапоненко, Ирина. (2018). Корни наших фамилий. Минск: Издательский дом „Звязда”].
MSGP – Wronicz, Jadwiga, (red.). (2010). Mały słownik gwar polskich. Kraków: Wydawnictwo LEXIS.
NIJP – Czopek-Kopciuch, Barbara; Górny, Halszka; Magda-Czekaj, Małgorzata; Palinciuc-Dudek, Elena; Skowronek, Katarzyna; Supranowicz, Ewa. Nazwiska w Polsce. Pobrano z: https://nazwiska.ijp.pan.pl/ (dostęp: 12.03.2023).
N-P – Nazwiska-polskie. Pobrano z: https://nazwiska-polskie.pl/ (dostęp: 4.04.2023).
NP – Rymut, Kazimierz. (1991). Nazwiska Polaków. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
NwP – Nazwiska w Polsce. Pobrano z: https://genealogia.com.pl/genealogia/nazwiska/index.htm (dostęp: 24.05.2023).
OP – Odnofamilcy Panufnik. [Однофамильцы Пануфник]. Pobrano z: https://looking-4.me/surname/Пануфник (dostęp: 26.05.2023).
PF-1 – Proishoždenie familii. [Происхождение фамилии]. Pobrano z: https://nominic.ru/ (dostęp: 22.01.2023).
PF-2 – Proishoždenie familii. [Происхождение фамилии.] Pobrano z: https://names.neolove.ru/last_names/ (dostęp: 15.03.2023).
RI – Russkie imena. [Русские имена]. Pobrano z: http://kurufin.ru/html/rus.html (dostęp: 2.03.2023).
RWN – Nazwiska polskie. Rozkład występowania nazwisk w powiatach. Pobrano z: http://nlp. actaforte.pl:8080/Nomina/Ndistr (dostęp: 15. 05.2023).
SGKP – Sulimierski, Filip; Chlebowski, Bronisław; Walewski, Władysław. (1880–1902), Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 1–15. Warszawa: Wydany przez Filipa Sulimierskiego, Bronisława Chlebowskiego, Władysława Walewskiego.
SRF – Slovar’ russkih familij. [Словарь русских фамилий]. Pobrano z: https://my-dict.ru/dic/slovar-russkih-familiy/ (dostęp: 6.03.2023)
SS – M. Arcta Słownik staropolski. Pobrano z: https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Plik:M._Arcta_S%C5%82ownik_Staropolski.djvu&page=21 (dostęp: 5.03.2023).
SUM – Grinčenko, Borys Dmytrovyč, (red.). (1997). Slovar’ ukrajins’koji movy, T. 4. Kyjiv: Nukova dumka. [Грінченко; Борис Дмитрович (рeд.). (1997). Словарь української мови, т. 4. Київ: Наукова думка].
Tel.Inf – Telusha. Pobrano z: https://www.komandirovka.ru/cities/telusha/ (dostęp: 18.03.2023).
Ungebaun, Boris Ottokar. (1989). Russkije familii. Moskwa: Progress. [Унбегаун, Борис Oттокар. (1972). Русские фамилии. Москва: Прогресс] (dostęp: 16.10.2023).
Uscinovič. Anna. (2011). Sloǔnik asabovyh ulasnyh imёn. Minsk: Litaratura i Mastactva. [Усціновіч, Анна. (2011). Слоўнік асабовых уласных імён. Мінск: Літаратура і Мастацтва].
WLN – Wieś Lewkowo Nowe w liczbach. Pobrano z: https://www.polskawliczbach.pl/wies_Lewkowo_Nowe (dostęp: 18.03.2023).
Wołk.GW – Wołkowycki. Pobrano z: https://wspolczesna.pl/podgajecki-to-ten-co-mieszkal-pod-gajem/ar/ 4940045 (dostęp: 15.03.2023).
WUNM – Obwieszczenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 17 października 2019 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. Pobrano z: file:///C:/Users/User/Downloads/wykaz_urzędowych_nazw_miejscowosci_i_ich_części-1.pdf (dostęp: 20.03.2023).
АF – Analiz familij. [Анализ фамилий]. Pobrano z: https://www.analizfamilii.ru/ (dostęp: 10.03.2023).
Studies / Opracowania
AGWB – Glinka, Stanisław; Obrębska-Jabłońska, Antonina; Siatkowski, Janusz, (red.). (1980). Atlas gwar wschodniosłowiańskich Białostocczyzny, t. 1. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Bogdanowicz, Elżbieta. (2019). Nazwiska jako świadectwo wielokulturowości Podlasia. Linquodidactica, 22, s. 5–19.
Dacewicz, Leonarda. (2001). Antroponimia Białegostoku XVII–XVIII wieku. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Dacewicz, Leonarda. (2003). Z historii nazwisk na polsko-wschodniosłowiańskim pograniczu kulturowym. W: Nazwy własne a kultura. Polska i inne kraje słowiańskie (s. 11–19). Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy PAN.
Dacewicz, Leonarda. (2013). Imiona w strukturze nazwisk dawnych mieszkańców polsko-litewsko-wschodniosłowiańskiego pogranicza jako fakt kulturowy. W: Jarosław Ławski (red.). Pogranicza. Kresy. Wschód a idee Europy (s. 267–280). Białystok: Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego.
Dobroński, Adam Czesław. Niespełnione miasto. Pobrano z: https://www.umb.edu.pl/photo/pliki/medyk/miasta_naszego_regionu/mrn-marzec2011.pdf (dostęp: 12.03.2023).
Kolber, Teresa. (2008). Nazwiska od nazw zwierząt w dziewiętnastowiecznych księgach parafialnych dekanatu wadowickiego. Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis, 62, Studia Linquistica, 4, s. 156–178.
Kondratiuk, Michał. (1986). Problematyka badań onomastycznych w regionie białostockim. Białostocczyzna, 2, s. 7–12.
Michaluk, Dorota. (1997). Dobra i miasteczko Narewka na tle dziejów regionu (do końca XIX wieku). Białystok-Narewka: Urząd Gminy w Narewce.
Mordań, Michał. (2019). Chrześcijańskie dziedzictwo imiennicze utrwalone w nazwiskach mieszkańców Bielska Podlaskiego, Hajnówki i Siemiatycz. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Sajewicz, Michał. (2013). Nazwiska patronimiczne z formantem -uk w powiecie hajnowskim na Białostocczyźnie na tle ogólnopolskim. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Sajewicz, Michał. (2022). Najpopularniejsze nazwiska mieszkańców powiatu hajnowskiego na początku XX wieku. W: Marcin Cybulski, Maria Kleindienst-Mocarz, Andrij Saweneć (red.). Umysł otwarty. Historia – Kultura – Społeczeństwo (s. 247–257). Lublin: Wydawnictwo KUL.
Sosna, Grzegorz. (2001). Święte miejsca i cudowne ikony. Prawosławne sanktuaria na Białostocczyźnie. Białystok: Orthdruk.
Szwarcman, Dorota. Andrzej Panufnik – historia życia. Pobrano z: https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/1569905,1,andrzej-panufnik-historia-zycia.read (dostęp: 10.03.2023)
Tichoniuk, Bazyli. (2000). Imiona i ich formy na pograniczu polsko-białoruskim od XVI w. do roku 1839. Zielona Góra: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Tadeusza Kotarbińskiego.
Tichoniuk, Bazyli. (2004). Transformacja nazwisk wschodniosłowiańskich w Polsce na przykładzie niektórych struktur antroponimicznych z sufiksem -uk/-czuk. W: Bazyli Tichoniuk, Włodzimierz Wilczyński (red.). Ze studiów nad językami i literaturami wschodniosłowiańskimi (s. 155–162). Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2024.18.225-240
Data publikacji: 2025-01-08 14:18:15
Data złożenia artykułu: 2023-06-27 10:15:56
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2025 Michał Sajewicz
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.