Уцекачы, жаўнеры, „дыпісы”. Беларусы ў Заходняй Эўропе ў сьвятле ліставаньня зь Лявонам Рыдлеўскім (1946–1947) – пралегамена

Katarzyna Waszczyńska

Аннотация


Артыкул прысвечаны перапісцы, якую вёў у 1946–1947 гг. Лявон Рыдлеўскі – дзеяч беларускай эміграцыі – з беларусамі, якія жылі ў Францыі ці хацелі туды пераехаць. Мэтай было вывучыць патэнцыял лістоў як крыніц для даследавання дыяспары і яе лёсаў. Трэба адзначыць, што ў даследаваннях беларускай эміграцыі гэта не новая крыніца, але дасюль даследчыкі канцэнтраваліся перадусім на карэспандэнцыі знакамітых, распазнавальных людзей. А лісты, якія сталі падставай для напісання гэтага артыкулу, напісаныя людзьмі, якія не належаць да гэтай групы. Карэспандэнцыя апрацаваная з фармальнага боку, а таксама з выкарыстаннем метаду аналізу зместу. Ён паказаў наяўнасць галоўных тэматычных палёў: дыяспары як сацыяльна-антрапалагічнага і палітычнага аб’екту, у межах чаго можна знайсці шмат змяшаных сюжэтаў. Аналіз выявіў, што лісты, якія пісалі звычайныя людзі, могуць прыдацца для даследавання беларускай дыяспары.


Ключевые слова


беларуская эміграцыя, Заходняя Еўропа, Францыя, карэспандэнцыя, Лявон Рыдлеўскі

Полный текст:

PDF (Język Polski)

Литература


Studies

Anderson, Benedict. (1997). Wspólnoty wyobrażone. Rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Warszawa: Fundacja um. Stefana Batorego.

Barščèǔskaâ, Nìna. (2004). Belaruskaâ èmìgracyâ – abaronca rodnae movy. Varšava: Katèdra Belaruskaj Fìlâlëgìì Fakulʹtèt Prykladnoj Lìngvìstykì ì Ŭshodneslavânskìh Fìlâlëgìâǔ VaršaǔskìŬnìvèrsytèt. [Баршчэўская, Ніна. (2004). Беларуская эміграцыя - абаронца роднае мовы. Варшава: Катэдра Беларускай Філялёгіі Факультэт Прыкладной Лінгвістыкі і Ўсходнеславянскіх Філялёгіяў ВаршаўскіЎнівэрсытэт].

Bartaš, Taccâna. (2005). Htovy, èmìgranty 140-h? U: Da gìsoryì belaruskaj dyâspary. Vol. 1: Matèryâly konkursu maladyh navukoǔcaǔ „Belaruskaj dyâspary prysvâčaecca (s. 5–17). Mìnsk: Belaruskì knìgazbor. [Барташ, Таццяна. (2005). Хтовы, эмігранты 140-х? У: Да гісорыі беларускай дыяспары. Сшытак 1: Матэрыялы конкурсу маладых навукоўцаў „Беларускай дыяспары прысвячаецца (s. 5–17). Мінск: Беларускі кнігазбор].

Całek, Anita. (2019). Nowa teoria listu. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Gajewski, Krzysztof. (2016). Z poetyki listu chłopskiego do władzy. Od stalinizmu do małej stabilizacji. Rocznik Antropologii Historii, 6(9), s. 205–228.

Gardzìenka, Natalla. (2005). Pradmova. U: Da gìsoryì belaruskaj dyâspary. Vol. 1: Matèryâly konkursu maladyh navukoǔcaǔ „Belaruskaj dyâspary prysvâčaecca (s. 3–4). Mìnsk: Belaruskì knìgazbor. [Гардзіенка, Наталла. (2005). Прадмова. У: Да гісорыі беларускай дыяспары. Сшытак 1: Матэрыялы конкурсу маладых навукоўцаў „Беларускай дыяспары прысвячаецца (s. 3–4). Мінск: Беларускі кнігазбор].

Gardzìenka, Natalla. (2006). Belaruskìâ dyâspory: sproba systèmnaga analìzu. Zapìsy Belaruskì ìnstytut naukì j mastactva / Zapisy Belarusan Institute of Arts and Sciences, 30, s. 187–212. [Гардзіенка, Наталла. (2006). Беларускія дыяспоры: спроба сыстэмнага аналізу. Запісы Беларускі інстытут наукі й мастацтва / Zapisy Belarusan Institute of Arts and Sciences, 30, s. 187–212].

Grzybowski, Jerzy. (2011). Pogoń między Orłem Białym, Swastyką i Czerwoną Gwiazdą. Białoruski ruch niepodległościowy w latach 1939–1956. Warszawa: BET Studio.

Hardzijenka Natalia. (2014). Kwestia państwowości białoruskiej w myśli emigracyjnej po zakończeniu II wojny światowej. Studia Interkulturowe, 8, s. 15–25.

Haǔrus. (1999). U: M. R. Sudnìk, M. N. Kryǔko (red.). Tlǔmačalʹny sloǔnìk belaruskaj lìtaraturnaj movy (s. 719). Mìnsk: Belaruskaâ encyklapedyâ ìmâ Petrusâ Broǔkì. [Хаўрус. (1999). У: М. Р. Суднік, М. Н. Крыўко (рэд.). Тлўмачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (s. 719). Мінск: Беларуская енцыклапедыя імя Петруся Броўкі].

Jankowiak, Mirosław. (2013). Białorusini. W: M. Marcjanik (red.). Jak zwracają się do siebie Europejczycy (s. 59–68). Warszawa: Wydawnictwo Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego.

Marzec, Lucyna. (2015). List. Korespondencja. Forum poetyki, lato, s. 86–97.

Moskwin, Andrej. (2018). Białoruskie czasopiśmiennictwo emigracyjne: „Пагоня”, „Сакавік”, „Наперад!”. Warszawa: Uniwersytet Warszawski Wydział Lingwistyki Stosowanej Katedra Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej.

Palska, Hanna. (1999). Badacz społeczny wobec tekstu. Niektóre problemy analizy jakościowej w socjologii i teoria kultury. W: Henryk Domański, Krystyna Lutyńska, Andrzej W. Rostocki (red.), Spojrzenie na metodę. Studia z metodologii badań socjologicznych (s. 161–176). Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.

Rybicka, Elżbieta. (2004). Antropologiczne i komunikacyjne aspekty dyskursu epistolograficznego. Teksty Drugie, 4(88), s. 40–55.

Sękowski, Paweł. (2023). Imigranci polscy we Francji 1939–1949. Ciąg dalszy integracji. Tłum. z języka francuskiego Wojciech Prażuch. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej.

Skwarczyńska, Stefania. (2006). Teoria Listu. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku 2006 [1 wyd. 1937].

Szulakiewicz, Władysław. (2013). Ego-dokumenty i ich znaczenie w badaniach naukowych. Przegląd Badań Edukacyjnych, 16, s. 65–84.

Tuszyńska, Monika. (2013). List jako gatunek wypowiedzi - między funkcją praktyczną a estetyczną listu, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytety w Białymstoku, s. 393–400.

Ûrèvìč, Lâvon. (2012). Šmatgalosy èpìstalâryym. Gìstoryâ lûdzej ì ìdèj na èmìgracyì ǔ lìstavannì. Mìnsk (pdf). [Юрэвіч, Лявон. (2012). Шматгалосы эпісталярыyм. Гісторыя людзей і ідэй на эміграцыі ў ліставанні. Мінск (pdf)].

Wierzbicka, Anna. (2003). Semantyka zwrotów grzecznościowych. W: G. Godlewski (red.), Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów (s. 90–98). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Sources online

Gardzìenka, Natallâ. „Belarusy ǔ ZŠA” Vìtaǔta Kìpelâ (16.05.2017). [Гардзіенка, Наталля. „Беларусы ў ЗША” Вітаўта Кіпеля (16.05.2017)]. Pobrano z: https://budzma.org/news/byelarusy-w-zsha-vitawta-kipyelya.html (dostęp: 25.07.2023).

Kalìnoǔskì, Valer. Francuskaâ gìstoryâ Lâvona Rydleǔskaga, sluckaga paǔstanca ì partyzana makí (28.11.2019). [Каліноўскі, Валер. Француская гісторыя Лявона Рыдлеўскага, слуцкага паўстанца і партызана макí (28.11.2019)]. Pobrano z: https://www.svaboda.org/a/30295747.html (dostęp ostatni raz: 31.08.2023).

Lâvon Rydleǔskì (14.10.2017). [Лявон Рыдлеўскі (14.10.2017)]. Pobrano z: https://www.radabnr.org/rydleuski/ (dostęp: 25.07.2023).

Zakon Rèspublìkì Belarusʹ. Pravìly belaruskaj arfagrafìì ì punktuacyì. Zacverdžana Prèzìdèntam Rèspublìkì Belarusʹ 23 lìpenâ 2008 g. Glava 6. Pravapìs vâlìkaj ì maloj lìtar. [Закон Рэспублікі Беларусь. Правілы беларускай арфаграфіі і пунктуацыі. Зацверджана Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь 23 ліпеня 2008 г. Глава 6. Правапіс вялікай і малой літар]. Pobrano z: http://libelli.narod.ru/misc/rules.htm (dostęp: 31.07.2023).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2023.17.27-44
Date of publication: 2024-02-01 14:35:22
Date of submission: 2023-08-19 11:52:05


статистика


Видимость рефератов - 326
загрузки (из 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 0

показатели



Ссылки

  • На текущий момент ссылки отсутствуют.


(c) 2024 Katarzyna Waszczyńska

Лицензия Creative Commons
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution» («Атрибуция») 4.0 Всемирная.