Problematyka praw obywatelskich w świetle poglądów Roberta von Mohla

Streszczenie w języku polskim

Główny cel niniejszego artykułu polega na dowiedzeniu tezy stanowiącej, że rozumienie idei praw obywatelskich w poglądach Roberta von Mohla klasyfikuje go jako przedstawiciela umiarkowanego niemieckiego wczesnego liberalizmu. Pierwsza część opracowania obejmuje omówienie uwarunkowań społeczno-politycznych ziem niemieckich od początków XIX w. do wydarzeń Wiosny Ludów. Stanowi ona tło dla następnych dwóch części. Skupiono się w nich na analizie poglądów niemieckiego uczonego na pojęcie obywatela w kontekście idei Rechtsstaat oraz na prawa zasadnicze (w których zawierały się prawa obywatelskie i polityczne). W artykule dowiedziono, że von Mohl był myślicielem wybierającym drogę „złotego środka” w odniesieniu do pozycji obywateli w państwie. Z jednej strony, zgodnie z dominującym w ówczesnym niemieckim liberalizmie poglądem, przewidywał on szeroki katalog praw obywatelskich w państwie, z drugiej zaś obca mu była idea powszechnych praw politycznych, ich wykonywanie ograniczone było bowiem u von Mohla cenzusem.