Warunki udzielania przez sąd pouczeń na podstawie art. 5 k.p.c. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 2019 r. (II PK 307/17, LEX nr 2626246)

Joanna Bodio

Streszczenie w języku polskim


Autorka podziela stanowisko Sądu Najwyższego, że udzielanie przez sąd pouczeń, o których mowa w art. 5 k.p.c., powinno mieć charakter wyjątkowy i zależeć od oceny i uznania sądu uwiarygodnionego konkretną sytuacją procesową. Udzielanie przez sąd pouczeń determinowane jest uzasadnioną potrzebą i niezbędnym charakterem pouczeń. Ma ono miejsce wówczas, gdy zachodzi potrzeba zapobieżenia nierówności podmiotów toczącego się postępowania w kontekście zasady równości stron, a więc gdy strona z uwagi na swoją nieporadność i stopień skomplikowania sprawy nie jest w stanie ani zrozumieć istoty prowadzonego postępowania, ani podjąć stosownych czynności procesowych.


Słowa kluczowe


udzielanie przez sąd pouczeń; uzasadniona potrzeba procesowa; zasada równości stron

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


LITERATURA

Błaszczak Ł., Wadliwość czynności procesowych stron i uczestników. Obecny model i propozycja zmian w przyszłym Kodeksie postępowania cywilnego, [w:] Postępowanie rozpoznawcze w przyszłym Kodeksie postępowania cywilnego. Materiały Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr i Zakładów Postępowania Cywilnego w Katowicach-Kocierzu (26–29 września 2013 r.), red. K. Markiewicz, A. Torbus, Warszawa 2014.

Błaszczak Ł., Marszałkowska-Krześ E., Przymioty procesowe stron i uczestników postępowania nieprocesowego niezbędne do dochodzenia ochrony prawnej na drodze sądowej. Wybrane zagadnienia, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 2015, t. 95.

Bodio J., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do zmian 2019, t. 1: Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe, red. T. Zembrzuski, Warszawa 2020.

Bodio J., Status dziecka jako uczestnika postępowania nieprocesowego, Warszawa 2019.

Bodio J., Graliński W.J., Znaczenie zasady równouprawnienia stron w procesie cywilnym, „Studia Iuridica Lublinensia” 2016, nr 1, DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2016.25.1.251.

Bodio P., Strona słabsza, [w:] Wielka encyklopedia prawa, red. E. Smoktunowicz, C. Kosikowski, M. Sawczuk, Warszawa–Białystok 2000.

Cieśliński M.M., W kwestii stosowania art. 5 k.p.c., „Przegląd Sądowy” 1999, nr 4.

Dalka S., Rola i zadania art. 5 k.p.c., „Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2005, nr 7–9.

Derlatka J., Wyłączenie sędziego w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2016.

Dobrzański B., Glosa do orzeczenia SN z dnia 20.01.1966 r., II PR 37/65, „Nowe Prawo” 1966, nr 11.

Dolecki H., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1: Artykuły 1–366, red. H. Dolecki, T. Wiśniewski, LEX/el. 2013.

Ereciński T., Kilka refleksji o przymusie adwokacko-radcowskim, [w:] XX lat samorządu radców prawnych 1982–2002. Księga jubileuszowa, red. J. Żuławski, Warszawa 2002.

Ereciński T., Weitz K., Prawda i równość stron w postępowaniu cywilnym a orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego a Kodeks postępowania cywilnego. Materiały Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr i Zakładów Postępowania Cywilnego. Serock k. Warszawy, 24–26 września 2009 r., red. T. Ereciński, K. Weitz, Warszawa 2010.

Feliga P., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1: Art. 1–50539, red. T. Szanciło, Legalis 2019.

Góra-Błaszczykowska A., [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. I A: Komentarz. Art. 1–42412, red. A. Góra-Błaszczykowska, Legalis 2020.

Góra-Błaszczykowska A., Zasada równości stron w aspekcie zmiany przepisów art. 5 i 212 k.p.c. i wynikających z nich obowiązków sądu w postępowaniu cywilnym (uwagi na tle orzecznictwa Sądu Najwyższego), „Przegląd Sądowy” 2005, nr 10.

Góra-Błaszczykowska A., Zasada równości stron w procesie cywilnym, Warszawa 2008.

Harla A.G., Udzielanie przez sąd stronom i uczestnikom postępowania cywilnego wskazówek w świetle art. 5 k.p.c. (uwagi de lege lata i de lege ferenda), „Przegląd Sądowy” 2003, nr 10.

Jaślikowski M., Wyłączenia podmiotowe spod przymusu adwokacko-radcowskiego w postępowaniu cywilnym, [w:] Aurea praxis. Aurea theoria. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Erecińskiego, red. J. Gudowski, K. Weitz, t. 1, Warszawa 2011.

Łazarska A., Rzetelny proces cywilny, Warszawa 2012.

Manowska M., Zmiany w kodeksie postępowania cywilnego wprowadzone w 2004 r., „Przegląd Sądowy” 2005, nr 4.

Marciniak A., [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. 1: Komentarz. Art. 1–205, red. A. Marciniak, Legalis 2019.

Misztal-Konecka J., O udziale w postępowaniu cywilnym osób, które doznają przeszkód w osobistym dokonywaniu czynności procesowych, „Przegląd Sądowy” 2017, nr 11–12.

Mokry J., Aktywność informacyjna sądu a realizacja praw i obowiązków procesowych przez strony procesu cywilnego, [w:] Proces i prawo. Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Jerzego Jodłowskiego, Wrocław 1989.

Opinia RPO z dnia 3 sierpnia 2004 r., 36547, RPO-481256-IV/04/BB.

Osowy P., Aktywność informacyjna sądu a ustawowe granice pomocy stronie – rozważania na tle art. 5 k.p.c., „Rejent” 2003, nr 7–8.

Pietrzkowski H., Czynności procesowe zawodowego pełnomocnika w sprawach cywilnych, Warszawa 2017.

Pietrzykowski T., Wojciechowski B., Równość, prawda i sprawiedliwość w procesie cywilnym. Rozważania na tle nowelizacji k.p.c., „Palestra” 2004, nr 9–10.

Pogonowski P., Realizacja prawa do sądu w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2005.

Rylski P., Działanie sądu z urzędu a podstawa faktyczna wyroku cywilnego, Warszawa 2009.

Rylski P., Uczestnik postępowania nieprocesowego – zagadnienia konstrukcyjne, Warszawa 2017.

Sawczuk M., Niezawisłość sędziowska a granice pomocy stronie, [w:] Studia z procesu cywilnego, red. K. Korzan, Katowice 1986.

Sawczuk M., Problem aktywności stron („vigilantibus iura scripta sunt”) w postępowaniu cywilnym, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” 1974, z. 1.

Studzińska J., Prawo czy konieczność posiadania pełnomocnika profesjonalnego dla ochrony strony słabszej w postępowaniu cywilnym. Kilka uwag praktycznych, [w:] Ochrona strony słabszej stosunku prawnego. Księga jubileuszowa ofiarowana Profesorowi Adamowi Zielińskiemu, red. M. Boratyńska, Warszawa 2016.

Uliasz M., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Legalis 2008.

Wengerek E., Zasada równości stron w procesie cywilnym, „Państwo i Prawo” 1955, z. 11.

Zembrzuski T., Pouczanie strony występującej w procesie cywilnym bez zawodowego pełnomocnika co do wnoszenia środków zaskarżenia, [w:] Ochrona strony słabszej stosunku prawnego. Księga jubileuszowa ofiarowana Profesorowi Adamowi Zielińskiemu, red. M. Boratyńska, Warszawa 2016.

AKTY PRAWNE

Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. 2019, poz. 1460).

Ustawa z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2019, poz. 1469).

ORZECZNICTWO

Postanowienie SN z dnia 23 czerwca 1981 r., IV PZ 35/81, LEX nr 8336.

Postanowienie SN z dnia 28 września 1999 r., II CKN 269/99, LEX nr 39112.

Postanowienie SN z dnia 2 lipca 2009 r., V CSK 481/08, LEX nr 627260.

Postanowienie SN z dnia 10 stycznia 2012 r., I UK 289/11, LEX nr 1215783.

Postanowienie SN z dnia 27 września 2012 r., III CSK 13/12, LEX nr 1224681.

Postanowienie SN dnia 27 czerwca 2013 r., III CZ 33/13, LEX nr 1360264.

Postanowienie SN z dnia 15 stycznia 2019 r., II UZ 35/18, Legalis nr 1865721.

Postanowienie SN z dnia 24 stycznia 2019 r., I UK 5/18, Legalis nr 1866676.

Wyrok SA w Warszawie z dnia 6 listopada 2012 r., I ACa 510/12, LEX nr 124693.

Wyrok SA w Warszawie z dnia 24 stycznia 2014 r., VI ACa 1240/13, LEX nr 1506315.

Wyrok SA w Katowicach z dnia 22 kwietnia 2015 r., V ACa 762/14, LEX nr 1682851.

Wyrok SA w Łodzi z dnia 24 listopada 2015 r., III AUa 761/15, LEX nr 1950528.

Wyrok SA w Gdańsku z dnia 2 lutego 2016 r., III AUa 1457/15, LEX nr 2012865.

Wyrok SA w Lublinie z dnia 30 marca 2017 r., III AUa 1115/16, LEX nr 2274274.

Wyrok SA w Gdańsku z dnia 22 marca 2018 r., III AUa 1402/17, LEX nr 2514384.

Wyrok SN z dnia 13 maja 1997 r., II UKN 100/97, OSNP 1998, nr 4, poz. 133.

Wyrok SN z dnia 16 września 1998 r., II UKN 214/98, OSNP 1999, nr 18, poz. 593.

Wyrok SN z dnia 30 czerwca 1999 r., II UKN 21/99, OSNAP 2000, nr 18, poz. 695.

Wyrok SN z dnia 13 lipca 2000 r., II UKN 639/99, OSNP 2000, nr 3, poz. 78.

Wyrok SN z dnia 3 sierpnia 2006 r., II UK 258/05, Legalis nr 303358.

Wyrok SN z dnia 18 sierpnia 2009 r., I UK 74/09, LEX nr 530693.

Wyrok SN z dnia 30 czerwca 2010 r., V CSK 1/10, LEX nr 677906.

Wyrok SN z dnia 11 czerwca 2013 r., II UK 389/12, OSNP 2014, nr 3, poz. 48.

Wyrok SN z dnia 11 października 2013 r., III UK 139/12, LEX nr 1463907.

Wyrok SN z dnia 27 lutego 2014 r., II PK 134/13, LEX nr 1455113.

Wyrok SN z dnia 4 kwietnia 2014 r., I UK 363/13, LEX nr 1482341.

Wyrok SN z dnia 6 kwietnia 2017 r., II UK 112/16, LEX nr 2298299.

Wyrok SN z dnia 21 marca 2018 r., II UK 231/17, LEX nr 2490054.

Wyrok SN z dnia 17 kwietnia 2018 r., I PK 30/17, LEX nr 2558421.

Wyrok SN z dnia 27 lutego 2019 r., II PK 307/17, LEX nr 2626246.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2020.29.1.261-271
Data publikacji: 2020-03-29 19:06:48
Data złożenia artykułu: 2020-02-01 17:19:35


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1081
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2020 Joanna Bodio

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.