Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Dowód z zeznań niewolników w procesach o crimen maiestatis
Streszczenie w języku polskim
Zgodnie z zasadą obowiązującą w republikańskim Rzymie nie można było wykorzystywać zeznań niewolników na szkodę ich właścicieli, w szczególności w sprawach zagrożonych karą śmierci (in caput domini), niewolnicy nie mogli także wnosić oskarżeń przeciwko właścicielom. Do niewielu przestępstw, w których dopuszczalne były wyjątki od tej zasady, należała zbrodnia obrazy majestatu. W niniejszym artykule zaprezentowano najważniejsze poglądy rzymskich autorów na wiarygodność zeznań złożonych na torturach, a także wyjaśniono powody stosowania tortur w przesłuchaniach niewolników. W okresie pryncypatu zakaz przesłuchiwania niewolników przeciwko właścicielom był obchodzony, a następnie został zniesiony przez konstytucje cesarskie. W okresie dominatu zbrodnia obrazy majestatu była jedyną, w której niewolnikowi wolno było złożyć oskarżenie przeciw właścicielowi.
Słowa kluczowe
Bibliografia
Bauman R.A., The Crimen Maiestatis in the Roman Republic and Augustan Principate, Johannesburg 1970.
Brunt R.A., Evidence given under Torture in the Principate, “ZSS” 1980, vol. 97(1), DOI: https://doi.org/10.7767/zrgra.1980.97.1.256.
Chmiel A., Immediacy Principle in Roman Criminal Procedure, „Krytyka Prawa” 2016, vol. 8(2).
Chmiel A., Ochrona bezpieczeństwa właścicieli niewolników w świetle S.C. Silanianum – zagadnienia dowodowe, [in:] Ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego w prawie rzymskim, eds. K. Amielańczyk, A. Dębiński, D. Słapek, Lublin 2010.
Chmiel A., Zasada kontradyktoryjności w rzymskim procesie karnym, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria Prawnicza. Prawo” 2018, no. 101, DOI: https://doi.org/10.15584/znurprawo.2018.22.3.
Dyjakowska, Crimen laesae maiestatis. Studium nad wpływami prawa rzymskiego w dawnej Polsce, Lublin 2010.
Dyjakowska, Ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego a rzymskie ustawy o obrazie majestatu, [in:] Ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego w prawie rzymskim, eds. K. Amielańczyk, A. Dębiński, D. Słapek, Lublin 2010.
Litewski W., Rzymski proces karny, Kraków 2003.
Loska E, Kilka uwag na temat zeznań niewolników w procesie karnym, „Zeszyty Naukowe KUL” 2017, no. 3.
MacMullen R., Enemies of the Roman Order: Treason, Unrest, and Alienation in the Empire, Cambridge 1966.
Mommsen Th., Römisches Strafrecht, Graz 1955.
Pesch A., De perduellione, crimine maiestatis et memoria damnata, Aachen 1995.
Robinson O., Slaves and the Criminal Law, “ZSS” 1981, vol. 98(1), DOI: https://doi.org/10.7767/zrgra.1981.98.1.213.
Rogers R.S., Criminal Trials and Criminal Legislation under Tiberius, Middletown 1935.
Russo-Ruggeri C., Quaestiones ex libero homine. La tortura degli uomini liberi nella repressione criminale romana dell’eta repubblicana e del I secolo dell’imperio, Milano 2002.
Schisas P.M., Offences Against the State in Roman Law and the Courts Which Were Competent to Take Cognisance of Them, London 1926.
Schumacher L., Servus index: Sklavenverhör und Sklavenanzeige im republikanischen und kaiserzeitlichen Rom, Wiesbaden 1982.
Seibt W., Die Majestätsprozesse vor dem Senatsgericht unter Tiberius, Wien 1969.
Sitek B., „Questionem” intellegere debemus tormenta et corporis dolorem ad eruendam veritatem, [in:] Crimina et mores. Prawo karne i obyczaje w starożytnym Rzymie, ed. M. Kuryłowicz, Lublin 2001.
Solidoro Maruotti L., La disciplina del crimen maiestatis tra tardo antico e medioevo, [in:] Diritto e giustizia nel processo. Prospettive storiche constituzionali e comparatistiche, eds. C. Cascione, C. Masi Doria, Napoli 2002.
Triggiano A., Evidence Given under Torture in Aristotle and Cicero, “Teoria e Storia del Diritto Privato” 2009, no. 2.
Vincenti U., „Duo genera sunt testium”. Contributo allo studio della prova testimoniale nel processo romano, Padova 1989.
Zumpt A.W., Das Criminalrecht der römischen Republik, vol. 2, part 1, Aalen 1993.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2021.30.2.125-138
Data publikacji: 2021-06-30 23:18:49
Data złożenia artykułu: 2020-02-02 15:31:34
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2021 Marzena Dyjakowska
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.