Konstytucyjna zasada ochrony środowiska jako dyrektywa w procesie stanowienia programu rozwoju obszarów wiejskich
Streszczenie w języku polskim
Środowisko jest wartością i przedmiotem ochrony konstytucyjnej w Polsce. Zapewnienie ochrony środowiska uznaje się w krajowej doktrynie za zasadę ustrojową, a ze względu na redakcyjne usytuowanie jej źródła już w art. 5 Konstytucji RP uważane jest za jeden z celów państwowości polskiej. Ustawa zasadnicza w kilku miejscach odnosi się do kwestii środowiska, uznając je za istotną wartość, a troskę o nie powierza nie tylko władzom publicznym, lecz także każdemu, kto podlega polskiej władzy państwowej. Interesującym zagadnieniem naukowym jest zbadanie, czy współczesne instrumenty prawa rolnego, w szczególności kształtowane przy udziale polskich władz państwowych w ramach stosowania mechanizmów Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej, uwzględniają konstytucyjne dyrektywy wywodzone z zasady ochrony środowiska oraz czy efekty tych działań poddają weryfikacji w świetle konstytucyjnego wzorca. Przedmiotem szczegółowej analizy w niniejszym opracowaniu jest program rozwoju obszarów wiejskich (PROW), o którym mowa w art. 6 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005. Autor dowodzi, że konstytucyjna zasada ochrony środowiska została poszanowana przez polskie władze publiczne w procesie tworzenia ważnego i wysokobudżetowego instrumentu prowadzenia polityki rozwoju, jakim jest PROW na lata 2014–2020.
Słowa kluczowe
Bibliografia
LITERATURE
Banaszak B., Dopłaty wyrównawcze dla obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) jako element realizacji zasady zrównoważonego rozwoju ustanowionej w art. 5 Konstytucji RP, [in:] Kwestia agrarna. Zagadnienia prawne i ekonomiczne, red. P. Litwiniuk, Warszawa 2016.
Czechowski P., Zasady prawa rolnego – stabilizacja czy ewolucja, „Studia Iuridica Agraria” 2011, t. 9, DOI: https://doi.org/10.15290/sia.2011.09.10.
Gizbert-Studnicki T., Grabowski A., Normy programowe w konstytucji, [in:] Charakter i struktura norm konstytucji, red. J. Trzciński, Warszawa 1997.
Gołasa P., Ekonomiczne dylematy związane z ochroną klimatu z uwzględnieniem rolnictwa, Warszawa 2019.
Jabłoński M., Jarosz-Żukowska S., Wprowadzenie, [in:] Zasada pierwszeństwa prawa Unii Europejskiej w praktyce działania organów władzy publicznej RP, red. M. Jabłoński, S. Jarosz-Żukowska, Wrocław 2015.
Kokocińska K., Prawny mechanizm prowadzenia polityki rozwoju w zdecentralizowanych strukturach władzy publicznej, Poznań 2014.
Lichorowicz A., Pojęcie i przedmiot prawa rolnego. Miejsce prawa rolnego w polskim systemie prawa, [in:] Prawo rolne, red. A. Stelmachowski, Warszawa 2009.
Litwiniuk P., Program Rozwoju Obszarów Wiejskich jako dokument programowy i źródło prawa rolnego, Warszawa 2018.
Litwiniuk P., Umocowanie zasad prawa rolnego w Konstytucji RP, „Studia Iuridica Agraria” 2013, t. 11, DOI: https://doi.org/10.15290/sia.2013.11.08.
Litwiniuk P., Więcek A., Rozwój odnawialnych źródeł energii na obszarach wiejskich w perspektywie nowej Wspólnej Polityki Rolnej, „Studia Iuridica” 2014, t. 58.
Machińska H., Konstytucyjne gwarancje ochrony środowiska w Polsce, [in:] Minikomentarz dla Maksiprofesora. Księga jubileuszowa profesora Leszka Garlickiego, red. M. Zubik, Warszawa 2017.
Niewiadomski A., Cele polityki rozwoju obszarów wiejskich, [in:] Prawo rolne, red. P. Czechowski, Warszawa 2019.
Ocena ex-ante Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020. Raport końcowy, www.gov.pl/attachment/3d70d1c9-d133-4232-a3f5-0ef4fda84354 [access: 10.02.2020].
Rakoczy B., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, [in:] idem, Prawo ochrony środowiska. Komentarz, Warszawa 2013.
Rakoczy B., Ograniczenie praw i wolności jednostki ze względu na ochronę środowiska w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Toruń 2006.
Sarnecki P., Uwaga 11 do art. 5 Konstytucji RP, [in:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, M. Zubik, t. 1, Warszawa 2016.
Sołtys A., Obowiązek wykładni prawa krajowego zgodnie z prawem unijnym jako instrument zapewniania efektywności prawa Unii Europejskiej, Warszawa 2015.
Stoksik J., Formy wspierania rozwoju gospodarstw rolnych w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020, „Studia Iuridica Agraria” 2015, t. 13, DOI: https://doi.org/10.15290/sia.2015.13.11.
Trzciński J., Komentarz do art. 68, [in:] K. Działocha, L. Garlicki, P. Sarnecki, W. Sokolewicz, J. Trzciński, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 3, Warszawa 2003.
Tuleja P., Normatywna treść praw jednostki w ustawach konstytucyjnych RP, Warszawa 1997.
LEGAL ACTS
Act of 6 December 2006 on the Principles of Development Policy (consolidated text Journal of Laws 2019, item 1295).
Act of 20 February 2015 on Support for Rural Development with a Contribution from the European Agricultural Fund for Rural Development under the Rural Development Programme for the Years 2014–2020 (consolidated text Journal of Laws 2018, item 627 as amended).
Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997 (Journal of Laws 1997, No. 78, item 483 as amended).
Council Regulation (EC) No. 834/2007 of 28 June 2007 on organic production and labelling of organic products and repealing Regulation (EEC) No. 2092/91 (OJ EU L 189/1 as amended).
Regulation (EU) No. 1303/2013 of the European Parliament and of the Council of 17 December 2013 laying down common provisions on the European Regional Development Fund, the European Social Fund, the Cohesion Fund, the European Agricultural Fund for Rural Development and the European Maritime and Fisheries Fund and repealing Council Regulation (EC) No. 1083/2006 (OJ L 347/320).
Regulation (EU) No. 1305/2013 of the European Parliament and of the Council of 17 December 2013 on support for rural development by the European Agricultural Fund for Rural Development (EAFRD) and repealing Council Regulation (EC) No. 1698/2005 (OJ EU L 347/487).
Resolution No. 163 of the Council of Ministers of 25 April 2012 on the adoption of the “Strategy for sustainable development of the countryside, agriculture and fisheries” for 2012–2020 (M.P. 2012, item 839).
CASE LAW
Judgement of the Constitutional Court of 12 January 2005, K 24/04.
Judgement of the Constitutional Court of 11 May 2005, K 18/04.
Judgement of the Constitutional Court of 6 June 2006, K 23/05.
Judgement of the Constitutional Court of 13 May 2009, Kp 2/09.
Judgement of the Constitutional Court of 13 May 2009, K 52/13.
Judgement of the District Court for Warsaw-Centre in Warsaw of 24 January 2019, VI C 1043/18.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2020.29.2.83-97
Data publikacji: 2020-06-21 16:40:30
Data złożenia artykułu: 2020-02-05 09:48:14
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2020 Przemysław Litwiniuk
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.