Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Servus non in omnibus rebus sine poena domino dicto audiens esse solet… (Glosa do Alfeni lib. secundo digestorum, D. 44.7.20)
Streszczenie w języku polskim
W tekście poddano analizie fragment dzieła późnorepublikańskiego prawnika Alfenusa Varusa dotyczący odpowiedzialności niewolnika za działania niedozwolone podjęte na rozkaz właściciela. Z brzmienia D. 44.7.20 wynika, że chodziło tutaj wyłącznie o problem odpowiedzialności prywatnoprawnej na podstawie lex Aquilia de damno, a sprawca został już wyzwolony. Zasada przytoczona przez Alfenusa: niewolnik nie zawsze będzie zwolniony z odpowiedzialności, działając iussum domini, mogła się odnosić zarówno do odpowiedzialności prywatnoprawnej, jak i do odpowiedzialności publicznoprawnej.
Słowa kluczowe
Bibliografia
Albanese B., La nozione del furtum fino a Nerazio, „AUPA“ 1953, Bd. 23.
Amielańczyk K., Crimina legitima w rzymskim prawie publicznym, Lublin 2013.
Benöhr H.-P., Zur Haftung für Sklavendelikte, „ZSS“ 1980, Bd. 97(1), DOI: https://doi.org/10.7767/zrgra.1980.97.1.273.
Bradley K., Slavery and Society at Rome, Cambridge 1994, DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511815386.
Bremer F.P., [in:] Iurisprudentiae Antehadrianea, hrsg. v. F.P. Bremer, Bd. 1, Lipsiae 1896.
Brink Ch.O., s.v. maleficium 1.a., [in:] Thesaurus Linguae Latinae, Bd. 8, Lipsiae 1936–1946.
Cursi M.F., Modelle objektiver Haftung im Deliktsrecht: Das schwerwegende Erbe des römischen Rechts, „ZSS“ 2015, Bd. 132(1), DOI: https://doi.org/10.7767/zrgra-2015-0113.
De Sarlo L., Alfeno Varo e suoi Digesta, Milano 1940.
Del Prete P., La responsabilitá dello schiavo nel diritto penale romano, Roma 1972.
Der neue Georges. Ausführliches Handwörterbuch Lateinisch-Deutsch, Bd. 1–2, Hannover–Leipzig 2013.
Falchi G.F., Diritto penale romano, Bd. 1: Dottrine generali, Treviso 1930.
Falchi G.L., Ricerche sulla legittimazione passiva alle azioni nossali. Il possessore di buona fede servo, Milano 1976.
Ferretti P., Complicita e furto nel diritto romano, Milano 2005.
Ferrini C., Diritto penale romano. Esposizione storica e dottriale, Roma 1976.
Gimenez-Candela T., Sobre la scientia domini y la accion de la ley Aquilia, „IURA“ 1980, Bd. 31.
Giofredi C., I principi del diritto penale romano, Torino 1970.
Gröschler P., Considerazioni sulla funzione della responsabilitá nossale in diritto romano, [in:] Studi in onore di Antonio Metro, hrsg. v. C. Russo Ruggeri, Bd. 3, Milano 2010.
Harke J.D., Die Rechtspositionen am Sklaven. Anspruche aus Delikten am Sklaven, [in:] Corpus der römischen Rechtsquellen zur antiken Sklaverei, hrsg. v. T.J. Chiusi, J. Filip-Froeschl, J.M. Reiner, Bd. 3.2, Stuttgart 2013.
Harke J.D., Sklavenhaftung in Rom, [in:] Intelligente Agenten und das Recht, hrsg. v. S. Gless, K. Seelmann, Bd. 9, Baden-Baden 2016.
Heumann H., Seckel E., Handlexicon zu den Quellen des römischen Rechts, Jena 1926.
Index Interpolationum quae in Iustiniani Digestis inesse dicuntur, hrsg. v. E. Levy, E. Rabel, Bd. 2, Weimar 1931.
Jońca M., Zmartwychwstanie Chrystusa, „edykt nazareński” i znieważenie grobu w prawie rzymskim, [in:] Ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego w prawie rzymskim, hrsg. v. K. Amielańczyk, A. Dębiński, D. Słapek, Lublin 2010.
Jurewicz A.R., Kannte Alfenus Varus die actio quod iussu wirklich nicht? Glossa ad Alfeni lib. 2. digestorum D. 15.3.16, [in:] Scritti per Alessandro Corbino, hrsg. v. I. Piro, Bd. 4, Roma 2016.
Kamiński J., s.v. lex Aquilia, [in:] Prawo rzymskie. Słownik encyklopedyczny, hrsg. v. W. Wołodkiewicz, Warszawa 1986.
Kaser M., Das Altrömische ius. Studien zur Rechtsvorstellung und Rechtsgeschichte der Römer, Göttingen 1949.
Kaser M., Das römische Privatrecht, Bd. 1, München 1971.
Kaser M., Zur Kriminalgerichtbarkeit gegen Sklaven, „SDHI“ 1940, Heft 6.
Kunkel W., Herkunft und soziale Stellung der römischen Juristen, Weimar 1952.
Kunkel W., Untersuchungen zur Entwicklung des römischen Kriminalverfahrens in vorsullianischer Zeit, München 1962.
Lenel O., Das Edictum Perpetuum. Ein Versuch zu seiner Wiederherstellung, Leipzig 1927.
Lenel O., Palingenesia iurisi civilis, Bd. 1–2, Lipsiae 1889,
Litewski W., Jurysprudencja rzymska, Kraków 2000.
Litewski W., Podstawowe wartości prawa rzymskiego, Kraków 2001.
Litewski W., Rzymski proces karny, Kraków 2003.
Litewski W., Słownik encyklopedyczny prawa rzymskiego, Kraków 1998.
Longo G., Delictum e crimen, Milano 1976.
Marrone M., Sul concorso tra azione ‘in solido’ e azione nossale: a proposito di D. 9.4.4.3 (Paul. 3 ad ed.), „AUPA“ 2003, Bd. 48.
Miglietta M., „Servius respondit”. Studi intorno a metodo e interpretazione nella scuola giuridica serviana. Prolegomena I, Trento 2010.
Mommsen Th., Römisches Strafrecht, Göttingen 1999.
Mossakowski W., Rixa, czyżby starorzymskie chuligaństwo?, [in:] Ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego w prawie rzymskim, hrsg. v. K. Amielańczyk, A. Dębiński, D. Słapek, Lublin 2010.
Negri G., Per una stilistica dei Digesti di Alfeno, [in:] Per la storia del pensiero giuridico romano. Dall’eta dei pontefici alla scuola di Servio. Atti del Seminario di S. Marino, 7–9 gennaio 1993, hrsg. v. D. Mantovani, Torino 1996.
Oxford Latin Dictionary, hrsg. v. P.G.W. Glare, Oxford 2010.
Pernice A., Marcus Antistius Labeo. Römisches Privatrecht im ersten Jahrhunderte der Kaiserzeit, Bd. 1, Halle 1873.
Plescia J., The Development of Agency in Roman Law, „LABEO“ 1984, Bd. 30.
Robinson O.F., Penal Practice and Penal Policy in Ancient Rome, New York 2007, DOI: https://doi.org/10.4324/9780203965542.
Roth H.-J., Alfeni Digesta. Eine spätrepublikanische Juristenschrift, Berlin 1999, DOI: https://doi.org/10.3790/978-3-428-49747-8.
Schiavone A., Giuristi e nobili nella Roma repubblicana. Il secolo della rivoluzione scientifica nel pensiero giuridico antico, Roma 1987.
Segré G., Obligatio, obligare, obligari nei testi della giurisprudenza classica e del tempo di Diocleziano, [in:] Studi in onore di Pietro Bonfante, Bd. 3, Milano 1930.
Sirks A.J.B., Noxa caput sequitur, „Tijdschrift“ 2013, Bd. 81(1–2), DOI: https://doi.org/10.1163/15718190-1303A0005.
Sondel J., Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków, Kraków 2001.
Tarwacka A., Roman and Pirates: Legal Perspective, Warszawa 2009.
Vocabularium Iurisprudentiae Romanae, Bd. 2, Berolini 1933.
Vocabularium Iurisprudentiae Romanae, Bd. 3.1, Berolini 1933.
Vocabularium Iurisprudentiae Romanae, Bd. 3.2, Berolini 1933.
Vocabularium Iurisprudentiae Romanae, Bd. 4.1, Berolini 1914–1985.
Wacke A., Actio rerum amotarum, Köln–Graz 1963.
Wacke A., Die Menschenwurde von Sklaven im Spiegel des Umgehungsgeschäfts nach Sextus Pedius. Si alii rei homo accedat und D. 21,1,44pr., [in:] Iurisprudentia universalis. Festschrift für Theo Mayer-Maly zum 70. Geburtstag, hrsg. v. M.J. Schermaier, J.M. Reiner, L.C. Winkel, Köln–Weimar–Wien 2002.
Watson A., The Law of Persons in the Later Roman Republic, Oxford 1967.
Wenger L., Die Quellen des römischen Rechts, Wien 1953.
Westbrook R., The Coherence of the lex Aquilia, „RIDA“ 1995, Bd. 42.
Wulff K., s.v. facinus, [in:] Thesaurus Linguae Latinae, Bd. 6.1, Lipsiae 1912–1926.
Wycisk T., Quidquid in foro fieri potest – Studien zum römischen Recht bei Quintilian, Berlin 2008, DOI: https://doi.org/10.3790/978-3-428-52235-4.
Ziegler K.-H., Pirata communis hostis omnium, [in:] De iustitia et iure. Festgabe für Ulrich von Lübtov zum 80. Geburtstag, hrsg. v. M. Harde, G. Thielmann, Berlin 1980.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2021.30.4.281-300
Data publikacji: 2021-10-13 00:45:41
Data złożenia artykułu: 2020-04-16 10:10:54
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2021
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.