Otwarta aksjologia w sądowej wykładni prawa a możliwe nadużycia swobody decyzyjnej

Leszek Leszczyński

Streszczenie w języku polskim


Przedmiotem artykułu jest określenie zakresu wpływu, jaki na procesy sądowej wykładni prawa ma wykorzystanie w toku orzekania argumentu z otwartej aksjologii. Zakładając, iż sięganie po kryteria otwarte opiera się przede wszystkim na zastosowaniu legislacyjnej konstrukcji generalnych klauzul odsyłających, istotną kwestią jest powiązanie tych odesłań z polityką prawodawczą, w ramach której stanowią środek celowego rozszerzania zakresu swobody decyzyjnej, pochodzącej z naturalnych (niezależnych od prawodawcy) źródeł. Zasadniczą funkcją odesłań jest aksjologiczne otwieranie ustaleń dokonywanych we wszystkich zasadniczych fazach wykładni sądowej – walidacyjnej, rekonstrukcyjnej i konstrukcyjnej, mające skutek m.in. w zmianie relacji pomiędzy rolami poszczególnych reguł wykładni. Może to prowadzić do różnych przejawów nadużywania interpretacyjnej dyskrecjonalności sędziowskiej, co z kolei wymusza poszukiwanie pewnych środków zaradczych, spośród których kształtowanie się trwałych linii orzeczniczych i praktyki precedensowej oraz przejrzystość argumentacyjna uzasadnień orzeczeń wydają się mieć największe znaczenie.


Słowa kluczowe


otwarta aksjologia; sądowa wykładnia prawa; klauzule generalne; nadużycie swobody sędziowskiej

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Dżorbenadze S.M., O kształtowaniu się radzieckiego ustawodawstwa i radzieckiej nauki prawa, „Państwo i Prawo” 1978, z. 12.

Hedemann J.W., Die Flucht in die Generalkluaeln, Eine Gefahr für Recht und Staat, Tübingen 1933.

Koranyi K., Powszechna historia państwa i prawa, t. 4, Warszawa 1967.

Kordela M., The Principle of Legal Certainty as a Fundamental Element of the Formal Concept of the Rule of Law, “La Revue du Notariat” 2008, Vol. 110(2), DOI: https://doi.org/10.7202/1045553ar.

Kordela M., Zasady prawa. Studium teoretycznoprawne, Poznań 2012.

Korybski A., Alternatywne rozwiązywanie sporów w USA. Studium teoretycznoprawne, Lublin 1993.

Leszczyński L., Klauzule generalne w stosowaniu prawa, Lublin 1986.

Majer D., Grundlagen der nationalistichen Rechtssystems: Führerprinzip, Sonderrecht, Einheitspartei, Stuttgart 1987.

Martin J.E., Hanbury H.G., Modern Equity, London 1993.

Mediation in the Polish Legal Order, eds. A. Korybski, M. Myślińska, P. Kłos, „Studia Iuiridica Lublinensia” 2018, Vol. 27(3).

Morawski L., Stressing – The Controversy between Judicial Pasivism and Activism, [in:] Stressing Legal Decisions, eds. T. Biernat, K. Pałecki, A. Peczenik, C. Wong, M. Zirk-Sadowski, Kraków 2004.

Precedens sądowy w polskim porządku prawnym, red. L. Leszczyński, B. Liżewski, A. Szot, Warszawa 2018.

Precedens w polskim systemie prawa, red. A. Śledzińska-Simon, M. Wyrzykowski, Warszawa 2010.

Taubenschlag R., Rzymskie prawo prywatne, Warszawa 1969.

The Potential of Precedent in the Statutory Legal Order, eds. L. Leszczyński, B. Liżewski, A. Szot, Berlin 2019.

Van Hoecke M., Law as Communication, Oxford 2002.

Wróblewski J., Rozumienie prawa i jego wykładnia, Wrocław 1990.

Wróblewski J., Wartości a decyzja sądowa, Wrocław 1973.

Yntema H.E., Equity in Civil and Common Law, “American Journal of Comparative Law” 1967, Vol. 16(1–2), DOI: https://doi.org/10.2307/838860.

Zirk-Sadowski M., Wykładnia i rozumienie prawa w Polsce po akcesji do Unii Europejskiej, [in:] Polska kultura prawa a proces integracji europejskiej, red. S. Wronkowska, Kraków 2005.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2020.29.3.39-54
Data publikacji: 2020-06-30 09:44:31
Data złożenia artykułu: 2020-04-30 14:02:06


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1538
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2020 Leszek Leszczyński

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.