Geneza i ewolucja parlamentu finlandzkiego Eduskunty

Viktoriya Serzhanova

Streszczenie w języku polskim


W niniejszym opracowaniu przeprowadzono analizę genezy i ewolucji parlamentu finlandzkiego – Eduskunty: od chwili jego ustanowienia do czasów współczesnych, w tym – na podstawie dotychczasowej praktyki ustrojowej – dokonano charakterystyki obecnej pozycji ustrojowej tego parlamentu, będącej wynikiem jego rozwoju na przestrzeni wieków, ze szczególnym uwzględnieniem aktualnego stanu normatywnego. Artykuł ma na celu ustalenie źródeł powstania oraz przedstawienie rozwoju tego organu w Finlandii, co w konsekwencji prowadzi do wiarygodnych wniosków w zakresie określenia jego obecnej pozycji ustrojowej w systemie naczelnych organów państwowych Finlandii. Przedmiot pracy koncentruje się przede wszystkim na analizie początków Eduskunty i parlamentaryzmu fińskiego, a także dalszej ewolucji Eduskunty w różnych okresach, tj. w czasach, gdy Finlandia była włączona do Królestwa Szwecji, funkcjonowała w obrębie Imperium Rosyjskiego oraz po uzyskaniu przez nią niepodległości w 1917 r. Opracowanie koncentruje się też na analizie obecnej pozycji ustrojowej Eduskunty, jej składu, organizacji wewnętrznej, funkcjach oraz kompetencjach przedstawionych na podstawie egzegezy postanowień obowiązującej ustawy zasadniczej z 1999 r. oraz regulaminu parlamentu. Zasady konstytucyjne odnoszące się do parlamentu również wydają się mieć w tym kontekście szczególne znaczenie, ponieważ przyczyniają się one do dokładniejszego zdeterminowania pozycji ustrojowej Eduskunty, a także wskazują na jej oryginalność i odmienność w stosunku do parlamentów innych współczesnych państw demokratycznych.


Słowa kluczowe


Eduskunta; geneza i ewolucja; ustawa zasadnicza; organizacja wewnętrzna; funkcje; kompetencje; pozycja ustrojowa

Pełny tekst:

PDF (English) PDF

Bibliografia


LITERATURE

Allardt E., Wiatr J.J., Political Systems, [in:] Social Structure and Change, Finland and Poland: Comparative Perspective, eds. E. Allardt, W. Wesołowski, Warszawa 1978.

Andersson I., Dzieje Szwecji, Warszawa 1967.

Andersson I., Weibull J., Swedish History in Brief, Stockholm 1981.

Andrén N., Five Roads to Parliamentary Democracy, [in:] Nordic Democracy: Ideas, Issues and Institutions in Politics, Economy, Education, Social and Cultural Affairs of Denmark, Finland, Iceland, Norway and Sweden, eds. E. Allardt, N. Andrén, E.J. Friis, G.Th. Gíslason, S.S. Nilson, H. Valen, F. Wendt, F. Wisti, Copenhagen 1981.

Antoszewski A., Herbut R., Systemy polityczne współczesnego świata, Gdańsk 2001.

Bain R.N., Scandinavia: A Political History of Denmark, Norway and Sweden from 1513 to 1900, Cambridge 1905 (reprint 2006).

Baranowski K., Republika Finlandii, Warszawa 1978.

Blömstedt Y., A Historical Background of the Finnish Legal System, [in:] Finnish Legal System, Helsinki 1966.

Ciemniewski K., Zasady ustroju politycznego Finlandii, Bydgoszcz 1971.

Cieślak T., Historia Finlandii, Wrocław 1983.

Cieślak T., Zarys historii najnowszej krajów skandynawskich, Warszawa 1978.

Grzybowski M., Eduskunta. Parlament Finlandii, Warszawa 2001.

Grzybowski M., Finlandia. Zarys systemu ustrojowego, Kraków 2007.

Grzybowski M., Systemy konstytucyjne państw skandynawskich, Warszawa 2010.

Grzybowski M., Systemy polityczne współczesnej Skandynawii, Warszawa 1989.

Gwiżdż A., Finlandia, [in:] Konstytucje Finlandii, Włoch, Niemieckiej Republiki Federalnej, Francji, eds. A. Burda, M. Rybicki, Wrocław 1971.

Gwiżdż A., Uwagi wstępne do konstytucji Finlandii, [in:] Konstytucje Finlandii, Włoch, Niemieckiej Republiki Federalnej, Francji, eds. A. Burda, M. Rybicki, Wrocław 1971.

Heckscher G., The Swedish Constitution 1809–1959, Stockholm 1961.

Herlitz N., Elements of Nordic Public Law, Stockholm 1969.

Husa J., Nordic Reflections on Constitutional Law: A Comparative Nordic Perspective, Frankfurt am Main 2002.

Husa J., The Constitution of Finland: A Contextual Analaysis, Oxford–Portland 2011.

Jussila O., Hentilä S., Nevakivi J., Historia polityczna Finlandii 1809–1999, Kraków 2001.

Kersten A., Historia Szwecji, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1973.

Konstytucja Finlandii, ed. and transl. J. Osiński, Warszawa 1997.

Konstytucja Finlandii z 1999 roku, transl. J. Osiński, Warszawa 2003.

Lindman S., The “Dualistic” Conception of Parliamentary Government in the Finnish Constitution, [in:] Democracy in Finland: Studies in Politics and Government, Helsinki 1960.

Mannerheim C.G., Wspomnienia, Gdynia 1996.

Nousiainen J., The Finnish System of Government: From a Mixed Constitution to Parliamentarism, [in:] The Constitution of Finland, Vammala 2001.

Orfield L.B., The Growth of Scandinavian Law, Philadelphia 1953.

Prezydent w państwach współczesnych, ed. J. Osiński, Warszawa 2000.

Roberts M., Sverige under frihetstiden: 1719–1772, Inbunden 2003.

Roberts M., The Age of Liberty: Sweden 1719–1772, Cambridge 2002.

Saraviita I., The Constitution of Finland, Helsinki 2004.

Serzhanova V., Ewolucja konstytucji państw nordyckich, [in:] Państwo i prawo w dobie globalizacji, ed. S. Sagan, Rzeszów 2011.

Serzhanova V., Komisje Eduskunty, „Ius et Administratio. Zeszyty Naukowe Wydziału Prawa Uniwersytetu Rzeszowskiego” 2004, no. 2.

Serzhanova V., Kontrola konstytucyjności prawa w Finlandii, [in:] Aktualne problemy konstytucji. Księga Jubileuszowa z okazji 40-lecia pracy naukowej Profesora Bogusława Banaszaka, eds. H. Babiuch, P. Kapusta, J. Michalska, Legnica 2017.

Serzhanova V., Naczelne zasady ustroju politycznego w Konstytucji Republiki Finlandii, [in:] Zagadnienia prawa konstytucyjnego. Polskie i zagraniczne rozwiązania ustrojowe. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Dariuszowi Góreckiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, eds. K. Skotnicki, K. Składowski, A. Michalak, Łódź 2016.

Serzhanova V., Relacje między parlamentem a rządem Finlandii, Rzeszów 2007.

Serzhanova V., Suomen perustuslaki. Ustawa zasadnicza Finlandii, Rzeszów 2017.

Serzhanova V., Tryb uchwalania oraz reforma Konstytucji Republiki Islandii, [in:] W kręgu zagadnień konstytucjonalizmu oraz współczesnego państwa, ed. V. Serzhanova, Rzeszów 2015.

Serzhanova V., Wybory do parlamentu finlandzkiego Eduskunty, [in:] Aktuálne problémy volebného práva a volebného súdnictva v Slovenskej republike – II ústavné dni, eds. L. Orosz, T. Majerčák, Košice 2014.

Serzhanova V., Zmiana formy rządu w najnowszej konstytucji Finlandii, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Prawo” 2011, no. 71.

Serzhanova V., Zmiany pozycji ustrojowej prezydenta Finlandii, [in:] Instytucja prezydenta. Zagadnienia teorii i praktyki na tle doświadczeń polskich oraz wybranych państw obcych, eds. T. Mołdawa, J. Szymanek, Warszawa 2010.

Serzhanova V., Sagan S., Organizacja wewnętrzna Eduskunty, [in:] Ustroje, doktryny, instytucje polityczne. Księga jubileuszowa Profesora zw. dra hab. Mariana Grzybowskiego, ed. J. Czajowski, Kraków 2007.

Serzhanova V., Sagan S., Wapińska D., Akty ustrojowe i konstytucje historyczne w Szwecji i Finlandii, [in:] Ustrój polityczny państwa. Polska, Europa, świat, eds. S. Sulowski, J. Szymanek, Warszawa 2013.

Serzhanova V., Wapińska D., Ewolucja konstytucjonalizmu w Finlandii, [in:] Aktualne problemy reform konstytucyjnych, ed. S. Bożyk, Białystok 2013.

Surhone L.M., Timpledon M.T., Marseken S.F., Swedish Constitution of 1772, Beau-Bassin (Mauritius) 2010.

Szordykowska B., Historia Finlandii, Warszawa 2011.

Wasilewski L., Finlandja, Kraków 1925.

LEGAL ACTS

Act of 20 July 1906 on Parliament.

Act of 21 June 1919 on the Form of Government no. 94/1919.

Act of 25 November 1922 on the Court of State no. 273/1922.

Act of 25 November 1922 on the Right of the Parliament to Examine the Lawfulness of the Official Activities of Members of the Council of State, Chancellor of Justice and Parliamentary Ombudsman no. 274/1922.

Act of 13 January 1928 on the Parliament no. 7/1928.

Act of 16 August 1991 on the Self-Government of the Åland Islands no. 1144/1991.

Basic Law of Finland of 11 June 1999.

Election Law of 8 October 1998 no. 714/1998.

Rules of Procedure of Eduskunta’s of 17 December 1999 no. 40.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2020.29.5.265-281
Data publikacji: 2020-12-31 13:58:06
Data złożenia artykułu: 2020-05-25 21:11:52


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1206
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 0 PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2020 Viktoria Serzhaanova

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.