Niektóre aspekty ochronnej funkcji prawa pracy w dobie COVID-19
Streszczenie w języku polskim
Epidemia COVID-19 od początku 2020 r. w istotnym stopniu wpływa na działania legislacyjne polskiego ustawodawcy. Jednym z przewidywanych następstw epidemii jest spowolnienie gospodarcze i idące za nim zmniejszenie dochodów budżetu państwa. Okoliczność ta sprawiła, że w ustawie COVID-19 znalazły się przepisy wprowadzające do polskiego prawa pracy przepisy będące lex specialis do przepisów zawartych w Kodeksie pracy i w niektórych pragmatykach pracowniczych określających rozwiązywanie stosunków pracy w niektórych jednostkach organizacyjnych administracji publicznej. Istota nowej konstrukcji prawnej sprowadza się do ustanowienia dla pracodawców zwalniających pracowników daleko idących ułatwień w procesie zmniejszania zatrudnienia. W konsekwencji dochodzi do ograniczenia ochronnej funkcji realizowanej przez przepisy prawa pracy, wyrażającej się w ochronie trwałości stosunku pracy. Regulacji ustawy COVID-19 w tym zakresie nie sposób zaakceptować. Każda regulacja powinna wynikać z obiektywnie stwierdzonych potrzeb prawnego uregulowania stosunków społecznych, nie powinna wprowadzać inflacji przepisów oraz obniżać poczucia zaufania obywatela do tworzonego przez pracodawcę prawa. Postulat o takim kierunku prawnego określania stosunków społecznych jest szczególnie doniosły w odniesieniu do stosunków pracy, w tym zwłaszcza do stosunków pracy na podstawie mianowania w administracji publicznej. Wprowadzenie możliwości jednakowego traktowania pracowników zatrudnionych na różnej podstawie tylko pozornie wpisuje się w konstytucyjnie chronioną równość prawa. Nie kwestionując prawa pracodawców do determinowania poziomu zatrudnienia, nie wydaje się konieczne uchwalanie w związku z epidemią COVID-19 nowych przepisów, gdyż cele, jakim mają służyć, mogą zostać osiągnięte przy zastosowaniu zwykłych środków prawnych przewidzianych prawem pracy.
Słowa kluczowe
Bibliografia
LITERATURE
Dral A., Powszechna ochrona trwałości stosunku pracy. Tendencje zmian, Warszawa 2009.
Dral A., Szczególna ochrona umownego stosunku pracy, [in:] System Prawa Pracy, vol. 2: Indywidualne prawo pracy. Część ogólna, ed. K.W. Baran, Warszawa 2017.
Florek L., Interes pracodawcy w prawie pracy, „Państwo i Prawo” 2012, no. 5.
Florek L., Pisarczyk Ł., Prawo pracy, Warszawa 2019.
Latos-Miłkowska M., Ochrona interesu pracodawcy, Warszawa 2013.
Liszcz T., Prawo pracy, Warszawa 2019.
Liszcz T., Umowa o pracę, [in:] System Prawa Pracy, vol. 2: Indywidualne prawo pracy. Część ogólna, ed. K.W. Baran, Warszawa 2017.
Oniszczuk J., Źródła prawa pracy, [in:] Zarys systemu prawa pracy, vol. 1: Część ogólna prawa pracy, Warszawa 2010.
Salwa Z., Nowy ład pracy w Polsce a ochronna funkcja prawa pracy, [in:] Nowy ład pracy w Polsce i w Europie, ed. M. Matey, Warszawa 1997.
Sanetra W., Ustrojowe uwarunkowania ochrony trwałości stosunku pracy, [in:] Ochrona trwałości stosunku pracy w społecznej gospodarce rynkowej, ed. G. Goździewicz, Warszawa 2010.
Skąpski M., Ochronna funkcja prawa pracy w gospodarce rynkowej, Warszawa 2006.
Sobczyk A., [in:] Prawo pracy świetle Konstytucji RP, vol. 1: Teoria publicznego prywatnego indywidualnego prawa pracy, Warszawa 2013.
Sobczyk A., Różnicowanie praw (ochrony) zatrudnionych – wybrane kryteria i ich ocena, [in:] Funkcja ochronna prawa pracy a wyzwania współczesności, ed. M. Bosek, Warszawa 2014.
Sobczyk A., Wątpliwości co do użyteczności stosowania pojęcia „ochrona pracy”, [in:] Prawo ochrony pracy – współczesność i perspektywy rozwoju, eds. T. Wyka, M.A. Mielczarek, Warszawa 2017.
Sobczyk A., Kulig K., Komentarz do art. 65, [in:] Konstytucja RP, vol. 1: Komentarz. Art. 1–86, eds. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Tomanek A., Uwagi o zasadności wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn dotyczących pracodawcy, [in:] Prawo pracy między gospodarką a ochroną pracy. Księga jubileuszowa Profesora Ludwika Florka, eds. M. Latos-Miałkowska, Ł. Pisarczyk,Warszawa 2016.
Zubik M., Komentarz do art. 2, pkt 15, [in:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, ed. L. Garlicki, Warszawa 2016.
NETOGRAPHY
Trybunał Konstytucyjny orzekł przed podpisaniem ustawy przez Prezydenta jej niezgodność z Konstytucją, http://orka.sejm.gov.pl/proc6.nsf/ustawy/3579_u.htm [access: 10.11.2020].
Ustawa o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19, www.senat.gov.pl/prace/senat/proces-legislacyjny-w-senacie/ustawy-uchwalone-przez-sejm/ustawy-uchwalone-przez-sejm/ustawa,990.html [access: 10.01.2021].
LEGAL ACTS
Act of 26 June 1976 – Labour Code (consolidated text Journal of Laws 2019, item 1040 as amended).
Act of 13 March 2003 on the special principles of terminating relationships of employment for reasons unrelated to employees (consolidated text Journal of Laws 2018, item 1969 as amended).
Act of 21 November 2008 on the Civil Service (consolidated text Journal of Laws 2017, item 1889 as amended).
Act of 2 March 2020 on the special solutions in connection with prevention, counteracting, and fighting COVID-19, other infectious diseases, and the resultant crisis situations (Journal of Laws 2020, item 374).
Act of 16 April 2020 on the special support instruments in connection with spread of SARS-CoV-2 virus (Journal of Laws 2020, item 695).
Act of 14 May 2020 on amending certain acts concerning protective actions in connection with spread of SARS-CoV-2 virus (Journal of Laws 2020, item 875).
Act of 19 June 2020 on the subsidies to interest on bank credits to entrepreneurs affected by COVID-19 and the simplified procedures of agreement approval in connection with COVID-19 (Journal of Laws 2020, item 1086).
Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997 (Journal of Laws 1997, no. 78, item 483 as amended).
Regulation of the Health Minister’s of 13 March 2020 on announcement of the epidemic risk in the Republic of Poland (Journal of Laws 2020, item 4233).
Regulation of the Prime Minister of 20 June 2002 on “Principles of Legislative Technique” (consolidated text Journal of Laws 2016, item 283 as amended).
CASE LAW
Judgement of the Administrative Court in Gdańsk of 21 December 2016, III Au/12/9316, LEX 2191588.
Judgement of the Constitutional Tribunal of 13 March 2000, K 1/99, OTK 2000, no. 2, item 59.
Judgement of the Constitutional Tribunal of 26 November 2001, K 2/00, OTK ZU 2001, no. 8, item 254.
Judgement of the Constitutional Tribunal of 4 May 2004, K 40/02, OTK-A 2004, no. 5, item 38.
Judgement of the Constitutional Tribunal of 18 October 2005, SK 48/03, OTK ZU 2005, no. 9A, item 101.
Judgement of the Constitutional Tribunal of 24 October 2006, SK 41/05.
Judgement of the Constitutional Tribunal of 12 July 2010, P 4/10.
Judgement of the Constitutional Tribunal of 14 June 2011, Kp 1/11, OTK-A 2011, no. 5, item 41.
Judgement of the Constitutional Tribunal of 22 May 2013, P 46/11, OTK-A 2013, no. 4, item 42.
Judgement of the Supreme Court of 19 April 2019, II PK 310/09, LEX no. 602698.
Judgement of the Supreme Court of 10 October 2019, I PK 196/18, LEX no. 2773243.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2021.30.1.339-355
Data publikacji: 2021-03-31 14:40:42
Data złożenia artykułu: 2020-07-31 13:59:56
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2021 Mariusz Wieczorek
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.