Charakter prawny wyroku wydanego na podstawie art. 425 Kodeksu spółek handlowych: deklaratoryjny czy konstytutywny?
Streszczenie w języku polskim
W nauce prawa handlowego obecny jest od wielu lat spór dotyczący charakteru orzeczenia wydanego w ramach powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały walnego zgromadzenia na podstawie art. 425 k.s.h. Mnogość zarówno opracowań przedstawicieli doktryny, jak i stanowisk wyrażonych w orzeczeniach sądowych pozwala spór ten ująć w dwóch przeciwstawnych sobie tezach, które wraz z argumentami na ich poparcie autorzy przedstawili w niniejszym artykule. Zwolennicy deklaratywnego charakteru orzeczenia wskazują na konieczność przeprowadzenia wykładni językowej, systemowej i historycznej normy, jak również odwołania się do art. 58 k.c. i przyjęcia wskazanego modelu nieważności bezwzględnej. Część doktryny wskazuje także, że norma z art. 425 k.s.h. jest regulacją szczególną w stosunku do art. 189 k.p.c. Po stronie tezy o konstytutywnym orzeczeniu wskazuje się, że art. 425 k.s.h. jest regulacją szczególną w stosunku do art. 58 k.c., a co za tym idzie nie ma charakteru nieważności bezwzględnej. Ponadto podnoszone są argumenty o zbieżności z sankcją zawartą w art. 422 k.s.h. oraz o konieczności zabezpieczenia obrotu prawnego dzięki konstytutywnemu orzeczeniu. W opracowaniu przybliżono też ewolucję linii orzeczniczej w kierunku przyjęcia stanowiska konstytutywnego i jego dominacji w orzecznictwie Sądu Najwyższego w oparciu o bezpieczeństwo obrotu prawnego. Autorzy – poprzez analizę polskiego orzecznictwa i poglądów doktryny zawartych w komentarzach, artykułach naukowych i monografiach – postawili sobie za cel zebranie, podsumowanie i uporządkowanie najpopularniejszych stanowisk i ich argumentacji.
Słowa kluczowe
Bibliografia
LITERATURE
Bilewska K., Warzecha M., Dopuszczalność stosowania Art. 58 § 3 k.c. do uchwał zgromadzeń spółek kapitałowych – polemika, “Przegląd Prawa Handlowego” 2010, no. 7.
Flejszar R., Kocur S., Moc wiążąca uchwał organów spółek kapitałowych wobec osób trzecich, “Prawo Spółek” 2009, no. 7–8.
Frąckowiak J., Uchwały zgromadzeń wspólników spółek kapitałowych sprzeczne z ustawą, “Przegląd Prawa Handlowego” 2007, no. 11.
Gutowski M., Sankcja nieważności na tle uchwał organów spółek kapitałowych, “Przegląd Prawa Handlowego” 2007, no. 12.
Gutowski M., Wzruszalność czynności prawnej, Warszawa 2019.
Jarocha A., Legitymacja do żądania stwierdzenia przez sąd nieważności uchwał zgromadzenia wspólników (akcjonariuszy), “Prawo Spółek” 2004, no. 12.
Kidyba A., Komentarz do art. 425 k.s.h., [in:] Komentarz aktualizowany do Art. 301–633 Kodeksu spółek handlowych, LEX/el. 2020 (legal status as of 31 March 2020).
Kidyba A., Dumkiewicz M., Konstytutywny charakter wyroku sądu stwierdzającego nieważność sprzecznej z umową uchwały wspólników; zaskarżenie uchwały spółki – glosa – III CZP 13/13, “Monitor Prawa Handlowego” 2015, no. 1.
Koch A., Charakter sankcji wobec sprzecznych z prawem uchwał spółek kapitałowych, “Przegląd Prawa Handlowego” 2007, no. 2.
Koch A., Podważanie uchwał zgromadzeń spółek kapitałowych, Warszawa 2011.
Michalski M., [in:] Spółka akcyjna, ed. A. Kidyba, Warszawa 2014.
Michnik A., Krajowy Rejestr Sądowy. Komentarz, Warszawa 2013.
Ministerstwo Sprawiedliwości, Kodeks spółek handlowych. Projekt, Warszawa 1999.
Naworski J.P., [in:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, vol. 3: Tytuł III. Spółki kapitałowe. Dział II. Spółka akcyjna, eds. T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Warszawa 2013.
Ochmann P., Uchwały nieistniejące wobec sankcji nieważności wadliwych uchwał zgromadzeń spółek kapitałowych, Warszawa 2018.
Pabis R., Komentarz do art. 425 k.s.h., [in:] Kodeks spółek handlowych, vol. 3B: Spółka akcyjna. Komentarz. Art. 393–490, ed. A. Opalski, Warszawa 2016.
Pęczyk-Tofel A., Nieważne i podlegające stwierdzeniu nieważności uchwały walnego zgromadzenia spółki komandytowo-akcyjnej, “Przegląd Prawa Handlowego” 2009, no. 11.
Popiołek W., Komentarz do art. 425 k.s.h., [in:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, ed. J. Strzępka, Warszawa 2015.
Rachwał A., [in:] System Prawa Handlowego, vol. 2A: Prawo spółek handlowych, ed. A. Szumański, Warszawa 2019.
Sołtysiński S., [in:] System Prawa Prywatnego, vol. 17B: Prawo spółek kapitałowych, ed. S. Sołtysiński Warszawa 2016.
Sołtysiński S., Nieważne i wzruszalne uchwały zgromadzeń spółek kapitałowych, “Przegląd Prawa Handlowego” 2006, no. 1.
Szumański A., [in:] W. Pyzioł, A. Szumański, I. Weiss, Prawo spółek, Bydgoszcz–Kraków 2006.
Szumański A., Specyfika nieważności czynności prawnej w prawie spółek handlowych, [in:] Rozprawy z prawa cywilnego, własności intelektualnej i prawa prywatnego międzynarodowego. Księga pamiątkowa dedykowana Prof. Bogusławowi Gawlikowi, eds. J. Pisuliński, P. Tereszkiewicz, F. Zoll, Warszawa 2012.
Szwaja J., [in:] S. Sołtysiński, A. Szumański, A. Szajkowski, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, vol. 3: Spółka akcyjna. Komentarz do artykułów 301–490, Warszawa 2013.
Zbiegień-Turzańska A., Sankcje wadliwych uchwał zgromadzeń spółek kapitałowych i spółdzielni, Warszawa 2012.
LEGAL ACTS
Act of 23 April 1964 – Civil Code (Journal of Laws 1964, no. 16, item 93, as amended).
Act of 17 November 1964 – Code of Civil Procedure (Journal of Laws 1964, no. 43, item 296, as amended).
Act of 20 August 1997 on the National Court Register (Journal of Laws 1997, no. 121, item 769, as amended).
Act of 15 September 2000 – Code of Commercial Companies (Journal of Laws 2000, no. 94, item 1037, as amended).
CASE LAW
Decision of the Supreme Court of 23 July 2013, III CNP 1/13.
Decision of the Supreme Court of 30 June 2020, III CZP 69/19.
Judgement of the Constitutional Tribunal Ruling of 21 June 2005, P 25/02.
Judgement of the Supreme Court of 12 July 2002, V CKN 1547/00.
Judgement of the Supreme Court of 31 March 2006, IV CSK 46/05.
Judgement of the Supreme Court of 6 February 2013, V CSK 147/12.
Judgement of the Supreme Court of 25 May 2017, II CSK 524/16.
Judgement of the Supreme Court of 27 February 2019, II CSK 28/18.
Judgement of the Supreme Court of 18 April 2019, II CSK 197/18.
Judgement of the Supreme Court of 18 April 2020, II CSK 197/18.
Judgement of the Supreme Court of 1 July 2020, I UK 416/18.
Judgement of the Supreme Court of 9 July 2020, V CSK 495/18.
Judgement of the Supreme Court of 10 November 2020, V CSK 518/18.
Resolution of the panel of 7 judges of the Supreme Court of 1 March 2007, III CZP 94/06.
Resolution of the panel of 7 judges of the Supreme Court of 18 September 2013, III CZP 13/13.
Resolution of the Supreme Court of 17 February 2004, III CZP 116/03.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2021.30.4.209-224
Data publikacji: 2021-10-13 00:45:34
Data złożenia artykułu: 2020-08-26 15:03:12
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2021 Agnieszka Malarewicz-Jakubów, Damian Gierasimczuk
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.