Dopuszczalność orzeczenia przez sąd odwoławczy wyrokiem łącznym kary łącznej po raz pierwszy albo orzeczenia jej w zakresie innym niż orzekł sąd pierwszej instancji. Glosa do uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 28 czerwca 2018 r. (I KZP 3/18, OSNKW 2018, nr 8, poz. 55)
Streszczenie w języku polskim
W glosie poruszono problem dopuszczalności orzeczenia przez sąd odwoławczy po raz pierwszy kary łącznej lub wymierzenia jej w zakresie innym niż sąd pierwszej instancji z punktu widzenia zasady dwuinstancyjności, dostępu do sądu i prawa do obrony. Dokonując analizy rozwiązań konstytucyjnych i konwencyjnych, autor podejmuje próbę udzielenia odpowiedzi na pytanie, jaki jest zakres uprawnienia sądu odwoławczego do zmiany wyroku łącznego sądu pierwszej instancji. Rozważania prowadzą do wniosku, że ani art. 176 ust. 1 Konstytucji RP, ani art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (EKPC) i uzupełniający jego treść art. 2 Protokołu nr 7 do EKPC, jak również art. 14 ust. 5 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych zasadniczo nie stoją ku temu na przeszkodzie, co powinno znaleźć odzwierciedlenie w procesie wykładni art. 437 § 2 Kodeksu postępowania karnego. Zdaniem autora wątpliwości, z omawianej perspektywy, budzi jednak sytuacja, w której sąd odwoławczy miałby uwzględnić przy wymierzaniu kary łącznej karę jednostkową nieznaną, z różnych względów, sądowi pierwszej instancji, czemu szczególnie poświęcono część rozważań i uwag krytycznych.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
LITERATURA
Blanke H.J., [w:] EUV/AEUV. Das Verfassungsrecht der Europäischen Union mit Europäischer Grundrechtecharta Kommentar, hrsg. v. Ch. Caliess, M. Ruffert, München 2011.
Błoński M., Zasada dwuinstancyjności a reformatoryjny wyrok sądu odwoławczego, [w:] Istota i zasady procesu karnego 25 lat później. Księga poświęcona pamięci Profesora Andrzeja Murzynowskiego, red. H. Gajewska-Kraczkowska, M. Rogacka-Rzewnicka, Warszawa 2019.
Fingas M., Orzekanie reformatoryjne w instancji odwoławczej w polskim procesie karnym, Warszawa 2016.
Fingas M., Steinborn S., Glosa do postanowienia SN z dnia 5 czerwca 2012 r. (IV KK 22/12), „Przegląd Sądowy” 2013, nr 10.
Gliszczyńska-Grabias A., Sękowska-Kozłowska K., Wieruszewski R., [w:] Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich (osobistych) i Politycznych. Komentarz, red. R. Wieruszewski Warszawa 2012.
Grajewski J., Steinborn S., [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. L.K. Paprzycki, t. 2, Warszawa 2013.
Grzegorczyk P., Weitz K., [w:] Konstytucja RP. Komentarz, red. L. Bosek, M. Safjan, t. 1, Warszawa 2016.
Hermeliński W., Nita B., Orzekanie reformatoryjne w procesie karnym na podstawie nowych ustaleń faktycznych, „Państwo i Prawo” 2009, z. 4.
Hofmański P., Nowy model postępowania odwoławczego w postępowaniu karnym, [w:] Postępowanie odwoławcze w procesie karnym – u progu nowych wyzwań, red. S. Steinborn, Warszawa 2016.
Hofmański P., Wróbel A., Komentarz do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, t. 1, Warszawa 2010.
Hofmański P., Zabłocki S., Dowodzenie w postępowaniu apelacyjnym i kasacyjnym – kwestie modelowe, [w:] Funkcje procesu karnego. Księga jubileuszowa Profesora Janusza Tylmana, red. T. Grzegorczyk, Warszawa 2011.
Jasiński W., Redukcja postępowania przed sądem pierwszej instancji a konstytucyjny i konwencyjny standard prawa do odwołania się w sprawach karnych, [w:] Postępowanie odwoławcze w procesie karnym – u progu nowych wyzwań, red. S. Steinborn, Warszawa 2016.
Kaftal A., System środków odwoławczych w polskim procesie karnym (rozważania modelowe), Warszawa 1972.
Klejnowska M., Ograniczenia sądu odwoławczego orzekającego w sprawie karnej po wniesieniu środka zaskarżenia, Rzeszów 2008.
Kolendowska-Matejczuk M., Zaskarżalność rozstrzygnięć incydentalnych uregulowanych w Kodeksie postępowania karnego w świetle standardów konstytucyjnych. Rozważania systemowe, Warszawa 2018.
Nowicki M.A., Wokół Konwencji Europejskiej. Komentarz do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Warszawa 2017.
Steinborn S., [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. L.K. Paprzycki, t. 2, Warszawa 2013.
Steinborn S., Ograniczenie zaskarżalności wyroku wydanego w I instancji jako środek uproszczenia procesu karnego w świetle prawa do dwuinstancyjnego postępowania (uwagi de lege lata i de lege ferenda), „Gdańskie Studia Prawnicze” 2005, nr 1.
Steinborn S., Postępowanie dowodowe w instancji apelacyjnej w świetle nowelizacji kodeksu postępowania karnego, „Prokuratura i Prawo” 2015, nr 1–2.
Świecki D., Konstytucyjna zasada dwuinstancyjności postepowania sądowego a możliwość reformatoryjnego orzekania w instancji odwoławczej w świetle wchodzącej w życie 1 lipca 2015 r. nowelizacji kodeksu postepowania karnego, [w:] Polski proces karny i materialne prawo karne w świetle nowelizacji z 2013 roku. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Januszowi Tylmanowi z okazji Jego 90. urodzin, red. T. Grzegorczyk, Warszawa 2014.
Wąsek-Wiaderek M., Wybrane aspekty postępowania odwoławczego w procesie karnym po 1 lipca 2015 r. w świetle standardów międzynarodowych, [w:] Postępowanie odwoławcze w procesie karnym – u progu nowych wyzwań, red. S. Steinborn, Warszawa 2016.
Wiliński P., Dwuinstancyjność postępowania karnego w świetle Konstytucji, [w:] Funkcje procesu karnego. Księga jubileuszowa Profesora Janusza Tylmana, red. T. Grzegorczyk, Warszawa 2011.
Wiliński P., Konstytucyjne gwarancje prawa karnego procesowego, [w:] System Prawa Karnego Procesowego, t. 1, cz. 1: Zagadnienia ogólne, red. P. Hofmański, Warszawa 2013.
Wiliński P., Konstytucyjne uwarunkowania postępowania odwoławczego w procesie karnym, [w:] Postępowanie odwoławcze w procesie karnym – u progu nowych wyzwań, red. S. Steinborn, Warszawa 2016.
Wiśniewski M., Reformatoryjny model postępowania odwoławczego a zasada dwuinstancyjności postępowania, „Studenckie Zeszyty Naukowe” 2017, nr 32, DOI: http://dx.doi.org/10.17951/szn.2017.20.32.103.
AKTY PRAWNE
Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej (Dz.Urz. UE C 303, 14.12.2007).
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483 ze zm.).
Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z dnia 4 listopada 1950 r. (Dz.U. 1993, nr 61, poz. 284 ze zm.).
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z dnia 19 grudnia 1966 r. (Dz.U. 1977, nr 38, poz. 167).
Protokół nr 7 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z dnia 22 listopada 1984 r. (Dz.U. 2003, nr 42, poz. 364).
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (t.j. Dz.U. 2020, poz. 30 ze zm.).
ORZECZNICTWO
Decyzja Komitetu Praw Człowieka z dnia 28 marca 2006 r., Bandajewski v. Białoruś, skarga nr 1100/2002.
Decyzja Komitetu Praw Człowieka z dnia 24 lipca 2006 r., Larranaga v. Filipiny.
Postanowienie SN z dnia 8 grudnia 2010 r., II KK 288/10, BPK 2011, nr 1, poz. 1.
Postanowienie SN z dnia 27 stycznia 2015 r., IV KK 195/14, OSP 2016, nr 2, poz. 18.
Postanowienie SN z dnia 24 października 2017 r., V KK 265/17, LEX nr 2408341.
Postanowienie TK z dnia 9 listopada 2009 r., S 7/09, OTK-A 2009, nr 10, poz. 154.
Postanowienie TK z dnia 14 maja 2013 r., Ts 216/12, OTK-B 2013, nr 5, poz. 498.
Postanowienie TK z dnia 24 maja 2017 r., Ts 205/16, OTK-B 2017, poz. 149.
Uchwała SN w składzie 7 sędziów z dnia 23 marca 2011 r., I KZP 28/10, OSNKW 2011, nr 4, poz. 30.
Uchwała SN w składzie 7 sędziów z dnia 28 marca 2012 r., I KZP 26/11, OSNKW 2012, nr 4, poz. 36.
Uchwała SN w składzie 7 sędziów z dnia 28 czerwca 2018 r., I KZP 3/18, OSNKW 2018, nr 8, poz. 55.
Wyrok ETPC z dnia 17 stycznia 1970 r., Delcourt v. Belgia, skarga nr 2689/65.
Wyrok ETPC z dnia 26 października 2000 r., Kudła v. Polska, skarga nr 30210/96.
Wyrok ETPC z dnia 22 lutego 2011 r., Lalmahomed v. Holandia, skarga nr 26036/08.
Wyrok ETPC z dnia 30 października 2014 r., Shyvdka v. Ukraina, skarga nr 17888/12.
Wyrok ETPC z dnia 4 czerwca 2015 r., Ruslan Yakovenko v. Ukraina, skarga nr 5425/11.
Wyrok ETPC z dnia 25 lipca 2017 r., Rostovtsev v. Ukraina, skarga nr 2728/16.
Wyrok ETPC z dnia 9 listopada 2017 r., Firat v. Grecja, skarga nr 46005/11.
Wyrok ETPC z dnia 30 stycznia 2018 r., Brajović v. Czarnogóra, skarga nr 52529/12.
Wyrok SA w Katowicach z dnia 10 stycznia 2008 r., II AKa 546/07, KZS 2008, nr 4, poz. 109.
Wyrok SA w Łodzi z dnia 8 lipca 2009 r., II AKz 393/09, OSAŁ 2011, nr 1, poz. 10.
Wyrok SA w Katowicach z dnia 4 kwietnia 2013 r., II AKa 53/13, LEX nr 1311956.
Wyrok SN z dnia 26 marca 2008 r., V KK 389/07, OSNKW 2008, nr 8, poz. 61.
Wyrok SN z dnia 18 listopada 2008 r., II KK 121/08, BPK 2009, nr 1, poz. 10.
Wyrok TK z dnia 12 marca 2002 r., P 9/01, OTK ZU 2002, nr 2A, poz. 14.
Wyrok TK z dnia 12 czerwca 2002 r., P 13/01, OTK-A 2002, nr 4, poz. 42.
Wyrok TK z dnia 11 marca 2003 r., SK 8/02, OTK-A 2003, nr 3, poz. 20.
Wyrok TK z dnia 13 stycznia 2004 r., SK 10/03, OTK ZU 2004, nr 1A, poz. 2.
Wyrok TK z dnia 17 maja 2004 r., SK 32/03, OTK-A 2004, nr 5, poz. 44.
Wyrok TK z dnia 7 września 2004 r., P 4/04, OTK-A 2004, nr 8, poz. 81.
Wyrok TK z dnia 12 września 2006 r., SK 21/05, OTK-A ZU 2006, nr 8, poz. 103.
Wyrok TK z dnia 2 października 2006 r., SK 34/06, OTK-A 2006, nr 9, poz. 118.
Wyrok TK z dnia 28 kwietnia 2009 r., P 22/07, OTK-A 2009, nr 4, poz. 55.
Wyrok TK z dnia 13 lipca 2009 r., SK 46/08, OTK-A 2009, nr 7, poz. 109.
Wyrok TK z dnia 12 stycznia 2010 r., SK 2/09, OTK-A 2010, nr 1, poz. 1.
Wyrok TK z dnia 2 czerwca 2010 r., SK 38/09, OTK-A 2010, nr 5, poz. 46.
Wyrok TK z dnia 18 lipca 2011 r., SK 10/10, OTK-A 2011, nr 6, poz. 58.
Wyrok TK z dnia 12 kwietnia 2012 r., SK 21/11, OTK ZU-A 2012, nr 4, poz. 38.
Wyrok TK z dnia 17 lipca 2013 r., SK 9/10, OTK-A 2013, nr 6, poz. 79.
Wyrok TK z dnia 22 października 2013 r., SK 14/13, OTK-A 2013, nr 7, poz. 100.
Wyrok TK z dnia 22 września 2015 r., P 37/14, OTK-A 2015, nr 8, poz. 121.
Wyrok TK z dnia 22 października 2015 r., SK 28/14, OTK-A 2015, nr 9, poz. 149.
Wyrok TK z dnia 27 października 2015 r., K 5/14, OTK-A 2015, nr 9, poz. 150.
Wyrok TK z dnia 4 lipca 2018 r., K 16/16, OTK-A 2018, nr 52.
Wyrok TK z dnia 16 stycznia 2019 r., P 19/17, OTK-A 2019, poz. 9.
Wyrok TK z dnia 11 czerwca 2019 r., P 20/17, OTK-A 2019, poz. 29.
Wyrok TSUE z dnia 17 lipca 2014 r. w sprawie C-169/16, Sánchez Morcillo i Abril García, ECLI:EU:C:2014:2099.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2021.30.4.655-674
Data publikacji: 2021-10-13 00:46:11
Data złożenia artykułu: 2020-09-24 13:32:40
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2021 Dawid Marko
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.