Status prawny zwierzęcia jako determinanta jego ochrony humanitarnej

Justyna Goździewicz-Biechońska, Eliza Jachnik

Streszczenie w języku polskim


Artykuł dotyczy ochrony humanitarnej zwierząt w polskim prawie. Ma on charakter naukowo-badawczy, a jego celem jest określenie relacji pomiędzy statusem prawnym zwierzęcia a charakterem i zakresem jego ochrony humanitarnej. Status prawny zwierzęcia określa ustawa o ochronie zwierząt poprzez dereifikację i generalną zasadę humanitarnego traktowania zwierząt. W świetle przepisów prawa można wyróżnić dwie podstawowe kategorie zwierząt w kontekście ich ochrony humanitarnej: zwierzęta domowe i zwierzęta użytkowe. Druga z tych kategorii dzieli się na podkategorie. Zakres ochrony humanitarnej różni się w zależności od przynależności zwierzęcia do danej kategorii. Przepisy prawa różnie określają bowiem zakres i stopień obowiązków dotyczących zapewnienia dobrostanu zwierząt. Jednakże przesłanki zakwalifikowania konkretnego zwierzęcia jako należącego do jednej z tych kategorii nie wynikają jedynie z zakresu regulacyjnego aktów prawnych. Decydującą rolę w tym względzie odgrywa status nadany zwierzęciu przez człowieka, zdeterminowany stosunkiem do zwierzęcia i jego użytecznością dla człowieka. Ten stosunek kształtuje się indywidualnie w konkretnym przypadku i stanowi faktyczne źródło prawnego statusu zwierzęcia, a w konsekwencji zakresu jego ochrony.


Słowa kluczowe


prawny status zwierzęcia; dobrostan zwierząt; ochrona humanitarna zwierząt; status prawny zwierzęcia

Pełny tekst:

PDF (English) PDF

Bibliografia


LITERATURE

Białocerkiewicz J., Status prawny zwierząt. Prawa zwierząt czy prawna ochrona zwierząt, Toruń 2005.

Bieluk J., River as a Legal Person, “Studia Iuridica Lublinensia” 2020, vol. 29(2), DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2020.29.2.11-23.

Gądzik Z., Ochrona humanitarna zwierząt utrzymywanych w ogrodach zoologicznych, “Studia Prawnicze KUL” 2019, no. 2, DOI: https://doi.org/10.31743/sp.5851.

Gębska M., Gołębiewska B., Grontkowska A., Dobrostan zwierząt gospodarskich: od teorii do praktyki, Warszawa 2018.

Goettel M., Sytuacja prawna zwierzęcia po wejściu w życie ustawy o ochronie zwierząt, [in:] Status prawny zwierząt, Warszawa 2013.

Goettel M., Sytuacja zwierzęcia w prawie cywilnym, Warszawa 2013.

Jachnik E., Prawne aspekty uboju rytualnego, “Przegląd Prawa Rolnego” 2016, no. 1.

Janowski M., Status prawny zwierząt a ich kategoryzacja biologiczna, “Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej” 2020, no. 25, DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2020.4.29.

Kmiecik R., „Dereifikacja” zwierząt czy antropomorfizm prawniczy?, [in:] Prawna ochrona zwierząt, ed. M. Mozgawa, Lublin 2002.

Kordela M., Inter- and Extra-Legal Axiology, “Studia Iuridica Lublinensia” 2020, vol. 29(3), DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2020.29.3.29-38.

Kruk E., Polish and Estonian Regulation on Homeless (Stray) Animals, “Studia Iuridica Lublinensia” 2021, vol. 30(1), DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2021.30.1.145-166.

Kubiak M., Minkiewicz D., Humanitarian protection of animals – ethical and legal context, “Torun Social Science Review” 2016, no. 1.

Lipińska I., Z prawnej problematyki dobrostanu zwierząt gospodarskich, “Przegląd Prawa Rolnego” 2015, no. 1, DOI: https://doi.org/10.14746/ppr.2015.16.1.3.

Łętowska E., Dwa cywilnoprawne aspekty praw zwierząt: dereifikacja i personifikacja, [in:] Studia z prawa prywatnego. Księga pamiątkowa ku czci Profesor Biruty Lewaszkiewicz-Petrykowskiej, ed. A. Szpunar, Łódź 1997.

Nałęcz A., Ochrona zwierząt a postęp cywilizacyjny, [in:] Wpływ przemian cywilizacyjnych na prawo administracyjne i administrację publiczną, eds. J. Zimmermann, P.J. Suwaj, LEX/el. 2013.

Nazar M., Normatywna dereifikacja zwierząt – aspekty cywilnoprawne, [in:] Prawna ochrona zwierząt, ed. M. Mozgawa, Lublin 2002.

Peters A., Toward International Animal Rights, [in:] Studies in Global Animal Law, ed. A. Peters, Berlin 2020.

Piernik-Wierzbowska K., Systematyka i zagadnienie własności zwierząt oraz ich statusu prawnego w kontekście problematyki odpowiedzialności za szkody przez nie wyrządzane, “Studia Iuridica Toruniensia” 2015, vol. 16, DOI: https://doi.org/10.12775/SIT.2015.010.

Pietrzykowski T., Moralność publiczna a konstytucyjne podstawy ochrony zwierząt, “Studia Prawnicze” 2019, no. 1, DOI: https://doi.org/10.37232/sp.2019.1.1.

Pietrzykowski T., Problem podmiotowości prawnej zwierząt z perspektywy filozofii prawa, “Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 2015, no. 2.

Radecki W., Dereifikacja zwierząt, [in:] Ustawa o ochronie zwierząt. Komentarz, Warszawa 2015.

Smaga Ł., Ochrona humanitarna zwierząt, Białystok 2010.

Troć M., Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 grudnia 2014 r., K 52/13, Dz.U. 2014, poz. 1707, “Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2016, no. 4, DOI: https://doi.org/10.15804/ppk.2016.04.17.

Ustawy o ochronie zwierząt. Komentarz, ed. W. Radecki, Wrocław 2003.

Ziembiński Z., Wstęp do aksjologii dla prawników, Warszawa 1990.

ONLINE SOURCES

Stowarzyszenie „Zakątek Weteranów”, http://zakatekweteranow.pl/stowarzyszenie/o-stowarzyszeniu [access: 4.02.2021].

Zwierzęta gospodarskie, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/zwierzeta-gospodarskie;4002517.html [access: 29.01.2021].

Zwierzęta użytkowe, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/zwierzeta-uzytkowe;4002518.html [access: 29.01.2021].

LEGAL ACTS

Act of 24 August 1991 on the State Fire Service (Journal of Laws 2020, item 1123, as amended).

Act of 28 September 1991 on forests (Journal of Laws 2020, item 1463, as amended).

Act of 21 August 1997 on the protection of animals (consolidated text, Journal of Laws 2020, item 638).

Act of 16 April 2004 on the protection of nature (consolidated text, Journal of Laws 2020, item 55, as amended).

Act of 29 June 2007 on the organization and reproduction of farm animals (consolidated text, Journal of Laws 2017, item 2132).

Act of 24 May 2013 on measures of direct coercion and firearms (consolidated text, Journal of Laws 2019, item 2418).

Act of 15 January 2015 on the protection of animals used for scientific or educational purposes (consolidated text, Journal of Laws 2019, item 1392, as amended).

Act of 10 December 2020 on the organization of breeding and reproduction of farm animals (Journal of Laws 2021, item 36).

Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions – A Farm to Fork Strategy for a fair, healthy and environmentally-friendly food system, COM(2020) 381 final, 20.05.2020.

Council Regulation (EC) no. 1099/2009 of 24 September 2009 on the protection of animals at the time of killing (OJ EU L 95/1, 7.04.2017).

Regulation (EU) 2016/1012 of the European Parliament and of the Council of 8 June 2016 on zootechnical and genealogical conditions for the breeding, trade in and entry into the Union of purebred breeding animals, hybrid breeding pigs and the germinal products thereof and amending Regulation (EU) no. 652/2014, Council Directives 89/608/EEC and 90/425/EEC and repealing certain acts in the area of animal breeding (“Animal Breeding Regulation”) (OJ EU L 171/66, 20.06.2016).

Regulation of the Minister of the Environment of 3 August 2011 on species hazardous to human life and health (Journal of Laws 2011, no. 173, item 1037).

Resolution of the Senate of the Republic of Poland of 14 October 2020 on the Act amending the Act on animal protection and some other acts, Print no. 677.

CASE LAW

Judgement of the Supreme Administrative Court of 20 April 2009, OSK 1953/08.

Judgement of the Supreme Administrative Court of 8 November 2012, II OSK 2023/12.

Judgement of the Supreme Administrative Court of 23 July 2019, II OSK 2299/17, LEX no. 3073627.

Judgement of the Supreme Court of 13 December 2016, II KK 281/16, LEX no. 2237277.

Judgement of the Voivodeship Administrative Court in Krakow of 21 January 2020, II SA/Kr 1471/19.

Judgement of the Voivodeship Administrative Court in Lublin of 10 November 2016, II SA/Lu 656/16, LEX no. 2199297.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2021.30.3.67-79
Data publikacji: 2021-09-16 22:46:40
Data złożenia artykułu: 2021-02-12 20:17:55


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1419
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 0 PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2021 Justyna Goździewicz-Biechońska, Eliza Jachnik

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.