Konwergencja międzynarodowego prawa humanitarnego i prawa międzynarodowego praw człowieka w konfliktach zbrojnych

Krzysztof Orzeszyna

Streszczenie w języku polskim


Artykuł dotyczy konwergencji międzynarodowego prawa humanitarnego i prawa międzynarodowego praw człowieka w konfliktach zbrojnych. Międzynarodowe prawo humanitarne i prawo praw człowieka zbliżają się oraz wzajemnie przenikają, ponieważ u podstaw obu tych dyscyplin prawa międzynarodowego publicznego znajduje się prawo naturalne. Jakkolwiek międzynarodowe prawo humanitarne stanowi lex specialis, to jednak reguły ogólne dotyczące interpretacji traktatów wyraźnie wskazują, że prawo międzynarodowe praw człowieka musi być interpretowane w kontekście innych reguł prawa międzynarodowego, a jego ewentualne derogacje muszą być kompatybilne z innymi zobowiązaniami międzynarodowymi państwa, w tym z prawem humanitarnym. W przypadku konfliktu między międzynarodowym prawem humanitarnym i prawem międzynarodowym praw człowieka mechanizm rozwiązywania sprzeczności między normami został przez Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości uzupełniony interpretacją w oparciu o zasadę integracji systemowej, co skutkuje „humanizacją” międzynarodowego prawa humanitarnego. W przypadku stosowania instrumentów uniwersalnych i regionalnych prawa międzynarodowego praw człowieka mamy do czynienia z „humanitaryzacją” tych praw. Dlatego w praktyce coraz częściej zwraca się uwagę na komplementarność międzynarodowego prawa humanitarnego i prawa międzynarodowego praw człowieka, co znajduje potwierdzenie w dyskusjach i rezolucjach dotyczących sytuacji w konfliktach zbrojnych Organizacji Narodów Zjednoczonych.


Słowa kluczowe


międzynarodowe prawo humanitarne; prawo międzynarodowe praw człowieka; konflikt zbrojny; komplementarność; zasada integracji systemowej

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


LITERATURE

ans de déclaration universelle des droits de l’homme: droits de l’homme et droit international humanitaire, “International Review of the Red Cross” 1998, vol. 80(831): “Dossier. 1948–1998: Droits de l’homme et droit international humanitaire” 1998 (September), DOI: https://doi.org/10.1017/S0035336100055994.

Bettati M., Droit humanitaire, Paris 2012.

Biad A., Droit international humanitaire, Paris 2006.

Bouchet-Saulnier F., Dictionnaire pratique du droit humanitaire, Paris 2013.

Bouvier A., International Humanitarian Law and the Law of Armed Conflict, Williamsburg 2012.

D’Aspremont J., Hemptinne J. de, Droit international humanitaire, Paris 2012.

Doswald-Beck L., Vité S., Le droit international humanitaire et les droits de l’homme, “International Review of the Red Cross” 1993, vol. 75(800), DOI: https://doi.org/10.1017/S0035336100084495.

Drzewicki K., Prawa człowieka w Karcie NZ i w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, “Sprawy Międzynarodowe” 1998, no. 3.

Durand A., The International Committee of the Red Cros, Geneva 1981.

Harouel-Bureloup V., Traité de droit humanitaire, Paris 2005.

Janusz-Pawletta B., Międzynarodowe prawo humanitarne konfliktów zbrojnych, Warszawa 2013.

Jasudowicz T. (ed.), Międzynarodowe prawo humanitarne we współczesnym świecie. Osiągnięcia i wyzwania, Toruń 2007.

Jinks D., International Human Rights Law in Time of Armed Conflict, [in:] The Oxford Handbook of International Law in Armed Conflict, eds. A. Clapham, P. Gaeta, Oxford 2015, DOI: https://doi.org/10.1093/law/9780199559695.003.0026.

Kleffner J.K., Scope of Application of International Humanitarian Law, [in:] The Handbook of International Humanitarian Law, ed. D. Fleck, Oxford 2013.

Marcinko M., Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, [in:] Międzynarodowe prawo humanitarne konfliktów zbrojnych, eds. Z. Falkowski, M. Marcinko, Warszawa 2014.

Marcinko M., Podstawowe zasady międzynarodowego prawa humanitarnego konfliktów zbrojnych, [in:] Międzynarodowe prawo humanitarne konfliktów zbrojnych, eds. Z. Falkowski, M. Marcinko, Warszawa 2014.

Mejri K., Le droit international humanitaire dans la jurispridence internationale, Paris 2016.

Meurant J., Droit de l’homme et droit international humanitaire: spécificités et nonvergences, “Revue internationale de la Croix-Rouge” 1993.

Oberleitner G., Humanitarian Law as a Source of Human Rights Law, [in:] The Oxford Handbook of Human Rights Law, ed. D. Shelton, Oxford 2015.

Orzeszyna K., The Right to a Natural and Dignified Death, “Studia Iuridica Lublinensia” 2020, vol. 29(4), DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2020.29.4.221-232.

Orzeszyna K., Universalism of Human Rights: Notion of Global Consensus or Regional Idea, “Review of European and Comparative Law” 2021, vol. 46(3), DOI: https://doi.org/10.31743/recl.12428.

Orzeszyna K., Skwarzyński M., Tabaszewski R., International Human Rights Law, Warszawa 2023.

Orzeszyna K., Skwarzyński M., Tabaszewski R., Prawo międzynarodowe praw człowieka, Warszawa 2022.

Sassòli M., Relations entre droit humanitaire et droits humains, [in:] Introduction aux droits de l’homme, eds. M. Hertig Randall, M. Hottelier, Genève–Zurich–Bâle 2014.

Szpak A., Międzynarodowe prawo humanitarne, Toruń 2014.

Topa I., Prawa ofiar poważnych naruszeń praw człowieka w świetle orzecznictwa regionalnych organów ochrony praw człowieka, [in:] Wpływ Europejskiej Konwencji Praw Człowieka na systemy ochrony praw człowieka oraz międzynarodowe prawo humanitarne, ed. E. Karska, Warszawa 2013.

Weisbrodt D., Hicks P.L., Mise en œuvre des droits de l’homme et du droit humanitaire dans les relations de conflits armés, “International Review of the Red Cross” 1993, vol. 75(800), DOI: https://doi.org/10.1017/S0035336100084501.

Wieruszewski R., Społeczność międzynarodowa wobec masowych naruszeń praw człowieka w byłej Jugosławii, “Sprawy Międzynarodowe” 1998, no. 3.

MISCELLANEOUS

st International Conference of the Red Cross and Red Crescent, Geneva, Switzerland, 28 November – 1 December 2011, Report: International Humanitarian Law and the challenges of contemporary armed conflicts, 31IC/11/5.1.2.

General Comment No. 29 on States of Emergencies, adopted on 24 July 2001, reproduced in Annual Report for 2001, A/56/40, Annex VI.

General Comment No. 31 on the Nature of the General Legal Obligation Imposed on States Parties to the Covenant, adopted on 29 March 2004 (2187th meeting), CCPR/C/21/Rev.1/Add. 13, 26 May 2004.

Report of the International Law Commission, 60th session (5 May – 6 June and 7 July – 8 August 2008), A/63/10.

LEGAL ACTS

Additional Protocols to the Geneva Conventions of 12 August 1949 concerning the protection of victims of international armed conflicts (Protocol I) and the protection of victims of non-international armed conflicts (Protocol II), done at Geneva on 8 June 1977 (UNTS, vol. 1125).

Charter of the United Nations, 24 October 1945, 1 UNTS XVI.

Convention on the Rights of the Child, adopted by the UN General Assembly on 20 November 1989, UNTS, vol. 1577, p. 3.

European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, signed in Rome on 4 November 1950, and subsequently amended by Protocols Nos. 3, 5 and 8, and supplemented by Protocol 2 (ETS, no. 5).

Geneva Convention Relative to the Protection of Civilian Persons in Time of War (Fourth Geneva Convention), Geneva, 12 August 1949, UNTS vol. 75.

International Covenant on Civil and Political Rights, opened for signature on 19 December 1966 in New York (UNTS, vol. 999, p. 171).

International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights, opened for signature on 19 December 1966 in New York, UNTS, vol. 993, p. 3.

Resolution 2444 (XXIII) adopted by the International Conference on Human Rights, Tehran, 12 May 1968: Human Rights in Armed Conflicts.

CASE LAW

Decision of the ECoHR, case of Stocké v. Federal Republic of Germany, ECHR Series A, vol. 199, p. 24.

Decision of the ECtHR of 20 May 1999, case of Alya OĞUR v. Turkey, application no. 55099/12, HUDOC.

Decision of the HRC, case of Celiberti de Casariego v. Uruguay, Communication no. 56/1979, UN Doc. CCPR/C/13/D/56/1979 (1981).

Decision of the HRC, case of Lopez Burgos/Delia Saldias de Lopez v. Uruguay, Communication no. 52/1979 (29 July 1981), UN Doc. CCPR/C/13/D/52/1979 (1981).

IACHR, case of Coard et al. v. United States, 29 September 1999, report N. 109/99 – case no. 10951, paras 24 and 25.

ICJ, Legality of the Threat or Use of Nuclear Weapons (Advisory Opinion of 8 July 1996), [1996], ICJ Reports 226, para. 25.

ICJ, Legal Consequences of the Construction of a Wall in the Occupied Palestinian Territory (Advisory Opinion of 9 July 2004), [2004], ICJ Reports 136, paras 105–112.

ICJ, Reservations to the Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide (Advisory Opinion), [1951], Reports 15, para. 31.

Judgment of the ECtHR (preliminary objections) of 23 March 1995, case of Loizidou v. Turkey, application no. 15318/89, HUDOC.

Judgment of the ECtHR of 27 September 1995, case of McCann and Others v. the United Kingdom, application no. 18984/91, HUDOC.

Judgment of the ECtHR of 14 December 2000, case of Gül v. Turkey, application no. 22676/93, HUDOC.

Judgment of the ECtHR (final) of 24 February 2005, case of Isayeva, Yusupova and Bazayeva v. Russia, applications no. 57947/00, 57948/00 and 57949/00, HUDOC.

Judgment of the ECtHR (final) of 13 September 2005, case of Hamiyet Kaplan et al., application no. 36749/97, HUDOC.

Judgment of the ECtHR of 7 July 2011, case of Al-Jedda v. the United Kingdom, application no. 27021/08, HUDOC.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2023.32.3.237-252
Data publikacji: 2023-09-29 15:54:27
Data złożenia artykułu: 2023-05-24 17:43:03


Statystyki


Widoczność abstraktów - 859
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2023 Krzysztof Orzeszyna

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.