Rozwód w prawie francuskim w latach 1792–1816

Piotr Pomianowski

Streszczenie w języku polskim


W absolutystycznej Francji – zgodnie z nauczaniem Kościoła katolickiego – uznawano nierozerwalność małżeństwa (dopuszczalna była jedynie separacja), natomiast konstytucja z 3 września 1791 r. stanowiła, że małżeństwo jest kontraktem cywilnym. Rok później Legislatywa postanowiła znieść separację i ustanowić rozwód. Podstawy rozwiązania małżeństwa były liczne, znalazła się wśród nich nawet niezgodność charakterów. Za rządów jakobinów w czasie dyktatury Robespierre’a prawo z września 1792 r. zostało jeszcze zliberalizowane, jednak po przewrocie thermidoriańskim odwołano zmiany, które do ustawy rozwodowej wprowadzili jakobini. Z kolei nowa ustawa z 1803 r. (następnie włączona do kodeksu cywilnego) poważnie ograniczyła liczbę podstaw rozwodowych i sprawiła, że stał się on znacznie trudniej osiągalny. Po restauracji Burbonów rozwód został usunięty z francuskiego systemu prawnego.


Słowa kluczowe


rozwód; separacja; rewolucja francuska; Kodeks Napoleona

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bóné E. von, The Roman Family Court (iudicium domesticum) and its Historical Development in France and the Netherlands, “Osaka University Law Review” 2013, No. 60.

Butterwick R., Polska rewolucja a Kościół katolicki. 1788–1792, Kraków 2012.

Collection complete décrets, ordonnances, réglemens, avis du Conseil d’État, Vol. 6–20, Paris 1834.

Dessertine D., Divorcer à Lyon, Lyon 1981.

Décret qui détermine les causes, le mode et les effets du divorce (Loi du 20 septembre 1792), [w:] J.-B. Duvergier, Collection complète des lois, décrets, ordonnances, réglements, avis du Conseil d’Etat, Vol. 4, Paris 1825.

Goasguen H. le, Le divorce devant l’opinion, les chambres et les tribunaux, Rennes 1913.

Hayem H., Polémiques de presse sur l’institution du divorce (an IX – an XI), Paris 1908.

Lesiński B., Walachowicz J., Powszechna historia państwa i prawa: wybór tekstów źródłowych, Poznań 1975.

Loi du 16–24 août 1790 sur l’organisation judiciaire française, tytuł X, art. 12–16, [w:] Archives parlementaires, Vol. 18, Paris 1884.

Malinowska-Kwiatkowska I., Małżeństwo przed urzędnikiem świeckim w przedrewolucyjnej Francji, „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Prawo” 1990, z. 30 (219).

Malleville J. de, Du divorce et de la séparation de corps, Paris 1801.

Mastrolia P., La scheggia dello specchio. Cultura giuridica e prassi nel Regno di Napoli (1809–1815), Macerata 2014 (rozprawa doktorska przechowywana w Università degli Studi di Macerata, dostępna w repozytorium cyfrowym).

“Moiniteur” 1792, R. III, No. 245, 307, 321; R. V, No. 120, 127, 128.

Phillips R., Family Breakdown in Late 18th-century France. Divorces in Rouen 1792–1803, Oxford – New York 1980.

Phillips R., Untying the Knot. A Short History of Divorce, Cambridge – New York – Port Chester – Sydney 1991.

Pomianowski P., Liczba rozwodów ogłoszonych na ziemiach polskich na podstawie Kodeksu Napoleona, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2016, t. 68, z. 1.

Procès-verbaux de l’Assemblée Nationale, Vol. 6, Paris 1792.

Sagnac P., La législation civile de la révolution française (1789–1804), Paris 1898.

Sczaniecki M., Wybór źródeł do historii państwa i prawa w dobie nowożytnej, Warszawa 2001.

Sójka-Zielińska K., Kodeks Napoleona: historia i współczesność, Warszawa 2008.

Thibault-Laurent G., La Première introduction du divorce en France sous la Révolution et l’Empire (1792–1816), Clermont-Ferrand 1938.

Traer J.F., The French Family Court, “History” 1974, Vol. 59, No. 195.

Treilhard J.B., Exposé des motifs de la loi sur le divorce, par le conseiller d’état Treilhard, [w:] Code civil des Français: suivi de l’exposé des motifis, sur chaque loi, présenté par les orateurs du gouvernment…, Vol. 2, Paris 1804.

Witkowski W., Wybór tekstów źródłowych z historii prawa (epoka feudalizmu i kapitalizmu), Lublin 1978.

Wysłobocki T., Obywatelki. Kobiety w przestrzeni publicznej we Francji przełomu wieków XVIII i XIX, Kraków 2014.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2016.25.3.767
Data publikacji: 2017-01-30 09:59:31
Data złożenia artykułu: 2016-02-01 23:48:30


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1064
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2017 Piotr Pomianowski

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.