Prawo w perspektywie cywilizacji

Streszczenie w języku polskim

Temat – prawo w perspektywie cywilizacji – już na wstępie sugeruje, że w artykule będzie mowa o prawie jako porządku głębszej sprawiedliwości oraz o cywilizacji jako najszerszej formie zrzeszenia, w odróżnieniu od prawa w kategoriach legalności i cywilizacji na poziomie użyteczności. Jak prawa nie sposób utożsamić z formalnymi przepisami, tak cywilizacji – z technicznymi udogodnieniami. Pośród wielu historycznych i współczesnych propozycji powiązania prawa i cywilizacji najbardziej racjonalną i empirycznie potwierdzoną jest wciąż ta, która odwołuje się do wspólnego dla nich podłoża, jakim jest etyka, chociaż dziś wydaje się przeważać technika. Dylemat etycznych albo technicznych motywów łączenia ludzi w najszersze skupiska zwane cywilizacją oraz regulowania ich zachowań za pomocą najsilniejszych reguł zwanych prawem przybiera w dobie Internetu dramatyczny i rozległy charakter. Obok tego rodzaju najbardziej zasadniczych sporów i konfliktów nie mogą przechodzić obojętnie nauki o prawie, państwie, polityce, społeczeństwie czy kulturze. Angażując się w nie, nie powinny ulegać ideologicznej modzie, lecz wychodzić od doświadczalnego poznania faktów i zmierzać do ich rozumowego wyjaśnienia. Pierwszym i najbardziej podstawowym faktem łączącym wymienione sfery badawcze jest rzeczywisty człowiek, a nie wymyślona jego idea.