Odpowiedzialność prawna dziennikarza
Streszczenie w języku polskim
Celem artykułu jest przybliżenie obszaru, w ramach którego działalność medialna przenika się z odpowiedzialnością prawną (karną i cywilną). Ustawodawca, wyznaczając granice wolności wypowiedzi, nadaje jej normatywny charakter, a przy tym określa gwarancje tej wolności. Przepisy karne pełnią zasadniczą rolę w wyznaczaniu granic, w jakich może bez zakłóceń poruszać się wolna prasa. Stanowią one jeden z podstawowych czynników determinujących treść takich pojęć, jak: wolność wypowiedzi, wolność słowa czy wolność prasy. Znaczenie norm prawnokarnie wartościujących zachowania skupiające się wokół wszelkich form aktywności prasowej, lub szerzej – medialnej, jest w pełni dostrzegalne, gdy uświadomimy sobie, że wolne media to fundament porządku prawnego akceptowanego przez wszystkie demokratyczne państwa, których ustrój opiera się na sprawiedliwości społecznej i rządach prawa. Zakres aktywności medialnej modelowany jest również przepisami prawa cywilnego. W tym aspekcie najczęściej można mówić o naruszeniu dóbr osobistych. Standardem prawa cywilnego w zakresie zgodności z prawem krytycznych wypowiedzi o faktach jest ich prawdziwość. Jednakże w działalności dziennikarskiej ten standard ulega przemodelowaniu w kierunku legalności działania opartego na dochowaniu szczególnej staranności, szczególnej rzetelności oraz zgodności działania z zasadami współżycia społecznego.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Artymiak G., Kilka uwag o ochronie dóbr osobistych, wolności słowa i prawie do krytyki (aspekt karnoprawny), „Rzeszowskie Zeszyty Naukowe” 1999, z. 27.
Błeszyński J., Glosa do wyroku SN z dnia 27 lutego 2003 roku, sygn. IV CKN 1819/00, OSP 2004, nr 6, poz. 75.
Dmowski S., Rudnicki S., Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna, Warszawa 2008.
Dobosz I., Glosa aprobująca do wyroku SN z dnia 17 kwietnia 2002 roku, sygn. IV CKN 925/00, LexisNexis nr 294093.
Gaberle A., Kwalifikowana postać zniesławienia a Prawo prasowe, „Państwo i Prawo” 2007, z. 11.
Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz do artykułów 117–277, red. A. Zoll, t. 2, Kraków 2006.
Marek A., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2004.
Muszyńska A., Komentarz do art. 212 Kodeksu karnego, [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, red. J. Giezek, Warszawa 2014.
Postanowienie SN z dnia 7 maja 2008 r., III KK 234/07, OSNKW 2008, nr 9, poz. 69.
Postanowienie SN z dnia 4 września 2008 r., IV CZ 74/08, LexPolonica nr 2038687.
Postanowienie SN z dnia 3 września 2009 r., I CZ 44/09, LexisNexis nr 3931142.
Prawo prasowe. Komentarz, red. B. Kosmus, G. Kuczyński, Warszawa 2011.
Szpunar A., Przesłanki przewidzianego w art. 448 k.c. zadośćuczynienia, „Przegląd Sądowy” 2002, nr 1.
Taczkowska J., Kategorie wypowiedzi i ich ochrona, Warszawa–Poznań 2008.
Uchwała SN z dnia 18 września 1982 r., VI KZP 10/82, OSNKW 1983, nr 1–2, poz. 3.
Uchwała SN z dnia 18 lutego 2005 r., III CZP 53/04, OSNC 2005, nr 7–8, poz. 114.
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r., poz. 380 ze zm.).
Wojciechowski J., Kodeks karny. Komentarz i orzecznictwo, Warszawa 1997.
Wojciechowski J., Przestępstwa przeciwko czci i nietykalności cielesnej, [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz do artykułów 117–221, red. A. Wąsek, R. Zabłocki, t. 1, Warszawa 2006.
Wróbel W., [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz do artykułów 117–277, red. A. Zoll, t. 2, Kraków 2006.
Wyrok ETPC z dnia 1 lipca 1997 r. w sprawie Oberschlik przeciwko Austrii (II), skarga nr 20834/92.
Wyrok SA w Gdańsku z dnia 9 czerwca 1994 r., I ACr 267/94, OSA 1994, nr 11–12, poz. 66.
Wyrok SA w Lublinie z dnia 10 lipca 1998 r., I ACa 202/98, OSA 2000, nr 2, poz. 6.
Wyrok SA w Krakowie z dnia 5 listopada 2002 r., I ACa 869/02, LEX nr 82158.
Wyrok SA w Katowicach z dnia 13 lipca 2007 r., I ACa 439/07, LEX nr 337317.
Wyrok SA w Łodzi z dnia 8 marca 2013 r., I ACa 1299/12, LexisNexis nr 5185029.
Wyrok SN z dnia 23 grudnia 1924 r., II K 2249/1924, Zb. Orz. 1924, poz. 231.
Wyrok SN z dnia 27 listopada 1936 r., II K 1304/36, Zb. Orz. 1937, poz. 143.
Wyrok SN z dnia 26 lutego 1965 r., II CR 13/65, OSNC 1965, nr 10, poz. 174.
Wyrok SN z dnia 30 kwietnia 1970 r., II CR 103/70, LEX nr 4697.
Wyrok SN z dnia 29 października 1971 r., II CR 455/71, OSNC 1972, nr 4, poz. 77.
Wyrok SN z dnia 8 października 1987 r., II CR 269/87, OSNC 1989, nr 4, poz. 66.
Wyrok SN z dnia 8 lutego 1990 r., II CR 1303/89, OSN 1991, nr 8–9, poz. 108.
Wyrok SN z dnia 24 sierpnia 1990 r., II CR 405/90, LEX nr 37063.
Wyrok SN z dnia 22 grudnia 1997 r., II CKN 546/97, OSNC 1998, nr 7–8, poz. 119.
Wyrok SN z dnia 14 maja 2003 r., I CKN 463/01, OSP 2004, nr 4, poz. 22.
Wyrok SN z dnia 23 czerwca 2004 r., V CK 538/03, LEX nr 1615007.
Wyrok SN z dnia 15 października 2009 r., I CSK 83/09, LexPolonica nr 2299818.
Wyrok SN z dnia 2 grudnia 2010 r., I CSK 11/10, LexPolonica nr 2596743.
Wyrok SN z dnia 11 lutego 2011 r., I CSK 286/09, LexisNexis nr 2573532.
Wyrok TK z dnia 7 czerwca 1994 r., K 17/93, OTK 1994, nr 1, poz. 11.
Wyrok WSA w Warszawie z dnia 6 stycznia 2010 r., II SA/Wa 940/09, LEX nr 600222.
Zoll A., Okoliczności wyłączające bezprawność czynu (zagadnienia ogólne), Warszawa 1982.
Zoll A., Z problematyki odpowiedzialności karnej za pomówienie, „Palestra” 1974, nr 5.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2017.26.2.37
Data publikacji: 2017-10-27 16:36:12
Data złożenia artykułu: 2017-05-04 20:56:37
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2017 Piotr Kosmaty
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.