Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Środowiskowe i prawne uwarunkowania pozyskiwania pierwiastków ziem rzadkich
Streszczenie w języku polskim
Do wydajnego funkcjonowania i rozwoju każdej gospodarki niezbędne są surowce należące do czterech głównych grup. Są to surowce energetyczne, surowce organiczne, woda i surowce mineralne. Surowce nieenergetyczne (w tym tzw. surowce krytyczne) cechują się ograniczoną bazą surowcową i znacznym rozproszeniem minerałów oraz bardzo ograniczonymi możliwościami substytucji. Do tych surowców zaliczane są pierwiastki ziem rzadkich, które wyznaczają kierunki nowoczesnego, dynamicznego rozwoju różnych gałęzi przemysłu. Wraz z rozwojem nowoczesnych technologii wzrosło zapotrzebowanie na komponenty niezbędne do ich rozwijania i wytwarzania. Bardzo obiecujące jest wykorzystanie metali ziem rzadkich w technologiach związanych z rozwojem gospodarki niskoemisyjnej, zwłaszcza w turbinach wiatrowych i samochodach hybrydowych.
Słowa kluczowe
Bibliografia
LITERATURE
Bielański A., Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2002.
Blas J., Rosną obawy o skąpe zasoby metali przejściowych i metali ziem rzadkich, http://forsal.pl/artykuly/395923,rosna_obawy_o_skape_zasoby_metali_przejsciowych_i_metali_ziem_rzadkich.html [access: 15.11.2019].
Brzyska W., Lantanowce i aktynowce, Warszawa 1996.
Burchard-Dziubińska M., Strategiczna rola metali ziem rzadkich w gospodarce opartej na wiedzy, „Gospodarka w Praktyce i Teorii” 2014, nr 1(34).
Całus-Moszko J., Białecka B., Potencjał i zasoby metali ziem rzadkich w świecie oraz w Polsce, „Prace Naukowe GIG – Górnictwo i Środowisko” 2012, nr 4.
Castor B., Hedrick J.B., Rare Earth Elements, [in:] Industrial Minerals and Rocks-Commodities, Markets and Uses, eds. J.E. Kogel, N.C. Trivedi, J.M. Barker, S.T. Krukowski, Littleton 2006.
Cholewa M., Jarosiński A., Kulczycka J., Możliwości pozyskiwania surowców nieenergetycznych z elektroodpadów w Polsce, Kraków 2013.
Chyla K., Strategiczny charakter pierwiastków ziem rzadkich, „Pisma Humanistyczne” 2014, nr 12.
Góralczyk S., Uzunow E., The recovery of yttrium and europium compounds from waste materials, “Archives of Environmental Protection” 2013, Vol. 39(3), DOI: https://doi.org/10.2478/aep-2013-0023.
Hurst C., China’s Rare Earth Elements Industry: What Can the West Learn?, Washington 2010.
Jarosiński A., Możliwości pozyskiwania metali ziem rzadkich w Polsce, „Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk” 2016, nr 92.
Jarosiński A., Madejska L., Wybrane zagadnienia otrzymywania miszmetalu i innych metali ziem rzadkich, „Inżynieria Mineralna” 2016 (styczeń–czerwiec).
Kapiszewski K., Lantanowce niczym ropa, „Przegląd” 2011, nr 2, www.tygodnikprzeglad.pl/lantanowce-niczym-ropa [access: 20.03.2019].
Kierczak J., Chudy K., Mineralogical, chemical and leaching characteristics of coal combustion bottom ash from power plant located in northern Poland, „Polish Journal of Environmental Studies” 2014, z. 5.
Klupa A., Cenniejsze niż złoto. Metale ziem rzadkich w światowej strategii gospodarczej, „Przegląd Strategiczny” 2012, nr 1, DOI: https://doi.org/10.14746/ps.2012.1.15.
Kooroshy J., Korteweg R., Ridder M. de, Rare earth elements and strategic mineral policy, Report No. 2010/02, The Hague 2010.
Kowalczyk J., Mazanek C., Metale ziem rzadkich i ich związki, Warszawa 1989.
Kowalczyk J., Mazanek C., Ziemie rzadkie – problem zaspokojenia potrzeb gospodarki narodowej, „Fizykochemiczne Problemy Mineralurgii” 1987, nr 19.
Kozłowski J., Mikłasz W., Lewandowski D., Czyżyk H., Nowe technologie oraz nowe konstrukcje maszyn i urządzeń do wzbogacania i metalurgicznego przerobu surowców mineralnych. Analiza jakościowa i ilościowa złomu zespolonego wybranych grup i rodzajów sprzętu elektrycznego i elektronicznego występującego w Polsce, Gliwice 2013.
Kucharski M., Recykling metali nieżelaznych, Kraków 2010.
Kulczycka J., Radwanek-Bąk B., Bezpieczeństwo podaży surowców nieenergetycznych i ich znaczenie w rozwoju gospodarki Unii Europejskiej i Polski, [in:] Czy kryzys światowych zasobów?, red. B. Galwas, B. Wyżnikowski, Warszawa 2014.
Metale ziem rzadkich, „Infos” 2012, nr 1(115), http://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/8306DB0738B6B1F4C1257981004A4357/$file/Infos_115.pdf [access: 19.11.2019].
Nowe metody odzyskiwania, recyklingu i ponownego wykorzystywania metali ziem rzadkich, http://cordis.europa.eu/result/rcn/159640_pl.html [access: 20.05.2019].
Paulo A., Krzak M., Metale rzadkie, Kraków 2015.
Podbiera-Matysik K., Gorazda K., Wzorek Z., Kierunki zastosowania i pozyskiwania metali ziem rzadkich, „Chemia. Czasopismo techniczne” 2012, z. 16.
Poznański K., Ekonomiczna efektywność recyklingu metali, „Recykling” 2013, nr 7 (dodatek specjalny: Cztery strony recyklingu, cz. III: Metale).
Radwanek-Bąk B., Zasoby kopalin Polski w aspekcie oceny surowców krytycznych Unii Europejskiej, „Gospodarka Surowcami Mineralnymi” 2011, z. 1.
Rare Earth Metals, www.parliament.uk/documents/post/postpn368rare_earth_metals.pdf [access: 25.03.2019].
Report of the Ad-hoc Working Group on defining critical raw materials, European Commission, Brussels, July 2010.
Sermet E., Auguścik J., Krytycznie o pojęciu surowców krytycznych i nie tylko, „Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk” 2015, nr 91.
Surowce krytyczne i strategiczne w Polsce, red. B. Witkowska-Kmita, Warszawa 2015.
Tomański R., Bez lantanowców nie ma nowoczesnej technologii, www.komputerswiat.pl/aktualnosci/bez-lantanowcow-nie-ma-nowoczesnej-technologii/vplecne [access: 20.03.2019].
Ukryte (chińskie) składniki (niemal) wszystkiego, www.national-geographic.pl/ludzie/ukryte-chinskie-skladniki-niemal-wszystkiego [access: 20.03.2019].
Wąsowski M., Cicha rewolucja w pozyskiwaniu metali. O metodzie KGHM może być głośno na świecie, http://businessinsider.com.pl/technologie/nauka/kghm-pracuje-nad-pozyskaniem-metali-bez-koniecznosci-ich-wydobycia/6g172ch [access: 20.03.2019].
Wiśniewski B., Rosnące znaczenie metali ziem rzadkich, „Biuletyn PISM” 2013, nr 46.
Wojnarowska A., Baron J., Kandefer S., Żukowski W., Charakterystyka procesu spalania odpadów elektronicznych w reaktorze z pęcherzowym złożem fluidalnym, „Przemysł Chemiczny” 2013, t. 92(6).
Zieliński S., Surowce mineralne, „Chemik” 2014, nr 5.
LEGAL ACTS
Commission Delegated Directive (EU) 2015/863 of 31 March 2015 amending Annex II to Directive 2011/65/EU of the European Parliament and of the Council as regards the list of restricted substances.
Communication from the Commission to the European Parliament and the Council of 4 November 2008 “The raw materials initiative – meeting our critical needs for growth and jobs in Europe”, COM (2008) 0699 final.
Communication from the Commission to the European Parliament and the Council of 2 February 2011 “Tackling the challenges in commodity markets and on raw materials”, COM (2011) 0025 final.
Directive 2002/95/EC of the European Parliament and of the Council of 27 January 2003 on the restriction of the use of certain hazardous substances in electrical and electronic equipment (OJ L 37 of 13.2.2003, p. 19).
Directive 2002/96/EC of the European Parliament and of the Council of 27 January 2003 on waste electrical and electronic equipment (OJ L 197/38).
Directive 2008/98/EC of the European Parliament and of the Council of 19 November 2008 on waste (OJ L 312 of 22.11.2008, p. 3).
Directive 2009/125/EC of the European Parliament and of the Council establishing a framework for the setting of ecodesign requirements for energy-related products (OJ L 285 of 31.10.2009, p. 10).
Directive 2012/19/EU of the European Parliament and of the Council of 4 July 2012 on waste electrical and electronic equipment (WEEE) (OJ L 197/38).
Regulation of the Minister of Economy and Labour of 6 October 2004 on detailed requirements for the restriction of use in electronic equipment and some substances that may have a negative impact on the environment (Journal of Laws No. 229, item 2310).
Regulation of the Minister of Development and Finance of 21 December 2016 on the essential requirements for limiting the use of certain hazardous substances in electrical and electronic equipment (Journal of Laws of 2017, item 7).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2020.29.1.197-213
Data publikacji: 2020-03-29 19:06:43
Data złożenia artykułu: 2019-10-06 04:13:24
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2020 Hanna Spasowska-Czarny
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.