Na rozdrożu europejskiej dyplomacji: Rumunia między Blokiem Centralnym a Ententą (1914–1918)

Yaroslav Popenko, Ihor Sribnyak

Streszczenie w języku polskim


Artykuł analizuje główne tendencje w procesie negocjacyjnym między rządem Królestwa Rumunii a przedstawicielami dyplomatycznymi krajów Bloku Centralnego i Ententy w czasie I wojny światowej. Znajdując się między dwoma blokami militarno-politycznymi, Bukareszt zdołał jednakw ykorzystać swoje dyplomatyczne balansowanie w czasie wojny. Dzięki strategii polityki zagranicznej rumuński rząd zachował suwerenne prawo do rozwoju i podejmowania ważnych decyzji, m.in.dotyczące obrony interesów narodowych państwa. Ponadto Rumunii udało się znacznie rozszerzyć swoje granice, co stało się możliwe dzięki kryzysowi i zniszczeniom, które objęły Austro-Węgry i Imperium Rosyjskie w latach 1917–1918. W kontekście strategii polityki zagranicznej królestwa w czasie I wojny światowej częściowo podkreślono „kwestię besarabską” oraz jej rolę w realizacji przez Bukareszt projektu stworzenia „Wielkiej Rumunii”. Ponadto określono przyczyny podpisania, scharakteryzowano treść i konsekwencje bukareszckiego traktatu pokojowego w 1918 r. dla układu sił w regionie środkowoeuropejskim w końcowej fazie wojny. Ostatecznie wyrównanie dyplomatyczne rumuńskiego przywództwa politycznego w czasie I wojny światowej dało mu możliwość powiększenia terytorium Rumunii przez aneksję sąsiednich terytoriów (Siedmiogród, Besarabia, Bukowina i część Banatu). Wahając się nieustannie w swoich „sympatiach” między Ententą a Blokiem Centralnym, Rumunia w końcumogła wziąć bezpośredni udział w tworzeniu nowej mapy Europy na konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 roku. Korzystając z sytuacji, Rumunia z pomocą Ententy zaczęła uważać się za swego rodzaju „strażnika” Europy przed przenikaniem ideologii bolszewickiej dalej na zachód.


Słowa kluczowe


dyplomacja, Blok Centralny, Entanta, bukaresztańska umowa pokojowa

Pełny tekst:

PDF (Русский)

Bibliografia


Arkhiv polkovnika Khauza. Izbrannoe: v 2 t. Moscow 2004, vol. 2.

Benyuk V. A., Nazariya, S. N., Evolyutsiya obshchestvenno-politicheskoy situatsii v kontse 1917 g. i nachalo rumynskoy voennoy interventsii, „Rusin” 2017. № 3 (49). рр. 28-57.

Bol'sheviki Moldavii i Rumynskogo fronta v bor'be za vlast' Sovetov (mart 1917 g. – yanvar' 1918 g.). Dokumenty i materially. Chişinău 1967.

Bule V., Obraz rumynskoy administratsii i nastroeniya naseleniya Bessarabii, otrazhennye vo frantsuzskikh diplomaticheskikh i razvedyvatel'nykh otchetakh 1918-1920 gg., “Rusin”, 2012, № 2 (28), pp. 49–54.

Chernin O., V dni mirovoy voyny. Memuary, Moscow-Petrograd 1923.

Dokumenty vneshney politiki SSSR: v 24 t. Moscow 1959.

Dykov I.G., Khronika sobytiy v Bessarabii (mart 1917 g. – yanvar' 1918 g.), Chişinău 1957.

Gakman S.M., Separatniy mirniy dogovіr Rumunіi z krainami Chetvertnogo Soyuzu: motivi, rіshennya, naslіdki Historical panorama, 2004, № ІІ, рр. 68-79.

Gheorghe C., Şerbu, М., Miniştrii de interne (1862–2007). Mică enciclopedie. Bucureşti: Editura Ministerului Internelor şi Reformei Administrative, 2007.

Iordache A., Reorientarea politică a României și neutralitatea armată (1914-1916). Paideia, 1998. 246 p.

Kroytor V., Diplomatichnі kolіzії vstupu Rumunіi v Pershu svіtovu vіynu, “Scientific and cultural linguistic magazine «Halychyna»”, 2011, № 18-19. рр. 185-191.

Lungu V.N., Politika terrora i grabezha v Bessarabii 1918–1920 gg. [The policy of terror and robbery in Bessarabia from 1918-1920 years]. Chişinău 1979.

Marghiloman А., Note Politice 1897-1924. Vol. III. 1917-1918. Bucureşti: Editura Institutului de Arte Grafice «Eminescu», 1927.

Mel'tyukhov M.I., Bessarabskiy vopros mezhdu mirovymi voynami 1917-1940. Moscow 2010.

Mezhdunarodnye otnosheniya v epokhu imperializma: dokumenty iz arkhivov tsarskogo i Vremennogo pravitel'stv 1878–1917 gg.: Seriya 3: 1914–1917. T.6: Ch.1: 5 avgusta 1914 g. – 13 yanvarya 1915 g. Moscow-Leningrad 1935.

Nazariya S., «…Smozhem bystro zakhvatit' Bessarabiyu. Nachalo rumynskoy antisovetskoy interventsii v otsenkakh sovremennykh istorikov», “Free thought”, 2013 Available at: http://www.svom.info/entry/337-smozhem-bystro-zahvatit-bessarabiyu/?collection=22 (Accessed :17.06.2018).

Nazariya S.M., Soglashenie Rakovskogo – Averesku ot 5-9 marta 1918 g. v istoriografii i memuarakh rumynskikh politikov, “Problems of the National Strategy” 2014, № 2 (23), рр. 155-165.

Notovich F.I., Diplomaticheskaya bor'ba v gody pervoy mirovoy voyny. T. 1. Poterya soyuznikami Balkanskogo poluostrova. Moscow-Leningrad 1947.

Notovich F.I., Bukharestskiy mir 1918 g. Moscow: Publishing House of Social and Economic Literature, 1959.

Os'kin M.V., Bessarabiya v 1916 – nachale 1917 g.: blizhayshiy tyl yuzhnogo fasa Vostochnogo fronta, “Rusin”, 2016, № 2 (44), рр. 158-170.

Papers relating to the Foreign Relations of the United States. 1917. Supplement 2. The World War, Washington 1932.

Papers relating to the Foreign Relations of the United States. 1918. Russia (in three volumes), Vol. II, Washington1932.

Petrescu Ş., Primul război mondial în Balcani şi publicistica Românească în anii neutralităţii (1914-1916), „Studii și materiale de istorie modern”, vol. XXIX, 2016, p. 45-71.

Popenko Ya., Peregovori mіzh UNR ta frantsuz'kim vіys'kovim komanduvannyam v Odesі u listopadі 1918 – bereznі 1919 g. „Historical Journal”, 2008, № 3, pp. 86-97.

Rumyniya: istoki i sovremennoe sostoyanie vneshnepoliticheskogo pozitsionirovaniya gosudarstva, Moscow 2013.

România în Primul Război Mondial. Perioada neutralităţii, București 2014. 62 p.

Shkundin G.D., Razdelyay i vlastvuy! Vopros o separatnom mire s Bolgariey v politike derzhav Antanty (oktyabr' 1915 – mart 1916), Moscow 2007.

Solomon F. Țară inamică, neutră sau aliată? România în viziune rusă în anii premergători și la începutul „Marelui Război”, România şi statele vecine la începutul primului război mondial. Iaşi, „Alexandru Ioan Cuza”, 2016, pp. 237-265.

Spînu S., Take Ionescu şi discursul intervenţionist din anii neutralităţii, România şi statele vecine la începutul primului război mondial. Iaşi, „Alexandru Ioan Cuza”, 2016, pp. 79-93.

Sulyak S. Rusiny v period Pervoy mirovoy voyny i russkoy smuty [Rusyns during the First World War and Russian Disorder] Rusin, 2006, № 1 (3), pp. 46-65.

Tămaş O. A., Bonda I.M., Perioada neutralităţii României în memorialistica (1914-1916), „Revista istorica”, 2015, t. XXVI, nr. 1-2, pp. 133-140.

The Peace of Bucharest – the treaty of peace between Romania and the central powers. Signed at Bucharest. 7 may. 1918. Available at: https://www.mtholyoke.edu/acad/intrel/routreat.html. (Accessed: 31.06.2018).

Tsarskaya Rossiya v mirovoy voyne, Leningrad 1925, t.1.

Vinogradov V. N., Rumyniya v gody pervoy mirovoy voyny, Moscow 1969.

Vopicka С.J., Secrets of the Balkans. Seven years of a diplomatistʼs life in the storm Centre of Europe. United States envoy extraordinary and minister plenipotentiary to Roumania, Serbia and Bulgaria, 1913-1920. Chicago 1921.

Yastrebchak V.V., Fenomen «Velikoy Rumynii» i rumynskaya diplomatiya v gody Pervoy mirovoy voyny [w:] Eastern politics of Romania in the past and present (the end of the XIX – early XXI centuries): Materials of the international scientific conference. Tiraspol, March 24-25, 2011, Moscov 2011, pp. 21-33.

Za balkanskimi frontami Pervoy mirovoy voyny, Moscow 2002.

Zayonchkovskiy А., Mirovaya voyna 1914-1918 gg.: T. 2: Kampanii 1916-1918 gg., Moscow 1938-1939.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/we.2021.7.1.143-162
Data publikacji: 2021-10-06 12:27:24
Data złożenia artykułu: 2021-03-18 08:30:47


Statystyki


Widoczność abstraktów - 908
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (Русский) - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2021 Ярослав Попенко, Игорь Срибняк

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.