Wyobrażenia nowej Europy Wschodniej
Streszczenie w języku polskim
Podejście kulturowe uwypukla podział na cywilizację łacińską i bizantyjską. Stopniowo pojęcie Europy Wschodniej uzyskało szersze znaczenie, dzięki rozwojowi slawistyki, uwzględniającej
nie tylko kryterium polityczne (granice państwowe), ale także kwestie etniczno-językowe (terytoria zasiedlone przez ludy słowiańskie). W okresie międzywojennym Europę Wschodnią postrzegano jako strefę buforową między Niemcami a bolszewicką Rosją, natomiast „zimna wojna” wytyczała nową
linię podziału na zachodnią (demokratyczną) i wschodnią (komunistyczną) część kontynentu europejskiego.
Rozpad bloku wschodniego i ZSRR doprowadził do kolejnych zmian w postrzeganiu Europy Wschodniej. Współcześnie jest ona definiowana jako obszar między Rosją a Zachodem, będący zarazem przedmiotem rywalizacji dwóch centrów wpływu.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Monografie i artykuły
Augustowski B., Wielkie regiony naturalne Europy, [w:] Geografia Powszechna, t: 3: Europa (bez ZSRR),
red. A. Wrzosek, Warszawa 1965.
Czerny M., Europa – kolebka industrializacji i integracji, [w:] Geografia regionalna świata. Wielkie regiony,
red. J. Makowski, Warszawa 2006.
Gelles K., Niemiecka polityka wschodnia, Wrocław 2007.
Heller M., Historia Imperium Rosyjskiego, Warszawa 2002.
Historia Europy Środkowo-Wschodniej, red. J. Kłoczowski, t. 1, Lublin 2000.
Historia Europy, red. A. Mączek, Wrocław–Warszawa–Kraków 1997.
Huntington S., Zderzenie cywilizacji, Warszawa 2007.
Kaczur T., Problem „wschodniej” i „zachodniej” europejskości we współczesnym ładzie międzynarodowym,
[w:] Wybrane problemy globalnej i regionalnej polityki międzynarodowej, red. E. Kużelewska,
K. Stefanowicz, Toruń 2009.
Kłodkowski P., O pęknięciu wewnątrz cywilizacji, Warszawa 2005.
Kondracki J., Fizyczno-geograficzna regionalizacja Europy Wschodniej w układzie dziesiętnym, „Przegląd
Geograficzny” 1995, z. 3–4.
Krawczyk R., Podstawy cywilizacji europejskiej, Warszawa 2006.
Łosski M., Historia filozofii rosyjskiej, Kęty 2000.
Łysiak-Rudnycki I., Między historią a polityką, Wrocław 2012.
Makowski J., Geografia fizyczna świata, Warszawa 2013.
Marczewska-Rytko M., Pojęcia Zachodu i Wschodu we współczesnym dyskursie, [w:] Wybrane problemy
globalnej i regionalnej polityki międzynarodowej, red. E. Kużelewska, K. Stefanowicz, Toruń 2009.
Massaka I., Euroazjatyzm. Z dziejów rosyjskiego misjonizmu, Wrocław 2001.
Ochmann G., Geopolityka a Europa Wschodnia, „Nowa Europa Wschodnia” 2009, nr 5.
Przebinda G., Większa Europa. Papież wobec Rosji i Ukrainy, Kraków 2001.
Regiony w stosunkach międzynarodowych, red. I. Topolski, H. Dumała, A. Dumała, Lublin 2009.
Skoczyński J., Koneczny. Teoria cywilizacji, Warszawa 2003.
Skórzewski D., Polska skolonizowana, Polska zorientalizowana. Teoria postkolonialna wobec „Innej Europy”, „Porównania” 2009, nr 6.
Stępień S., Pojęcie Wschodu i Zachodu a proces zmian w Europie po 1989 roku, [w:] Wybrane problemy
globalnej i regionalnej polityki międzynarodowej, red. E. Kużelewska, K. Stefanowicz, Toruń 2009.
Szeptycki A., Coraz dalej od ideału, „Nowa Europa Wschodnia” 2009, nr 5.
Szporluk R., Europa Wschodnia umarła! Niech żyje Europa Wschodnia!, „Arkana” 2010, nr 6.
Tokarczyk R., Polityczne wymiary cywilizacyjnego Wschodu i Zachodu w początkach XXI wieku, [w:] Wybrane
problemy globalnej i regionalnej polityki międzynarodowej, red. E. Kużelewska, K. Stefanowicz, Toruń 2009.
Topolski I., Polityka Federacji Rosyjskiej wobec państw Europy Wschodniej, Lublin 2013.
Wandycz P., O czasach dawniejszych i bliższych. Studia z dziejów Polski i Europy Środkowo-Wschodniej, Poznań 2009.
Wojtanowicz J., Europejska przestrzeń geograficzno-kulturowa, Lublin 2009.
Wolff L., Inventing Eastern Europe: The Map of Civilization on the Mind of the Enlightenment, Stanford 1994 (Л. Вульф, Винайдення Східної Європи. Мапа цивілізації у свідомості епохи Просвітництва, Київ 2009).
Горский А.А., О стадии развития восточнославянского общества накануне образования государ-
ства Русь, «Древнейшие государства Восточной Европы» 2010, Москва 2012.
Грушевський М., Історія України – Руси, Т. 1, Київ 1991.
Дергачев В., Геополитическая трансформация Восточной Европы, «Международный диалог» 2005, № 1–2.
Дорожко М., Геополітичні інтереси та зовнішня політика держав пострадянського простору, Київ 2011.
Драгоманов М., Вибране... мій задум зложити очерк історії цивілізації України, Київ 1991.
Дугин А., Основы геополитики, Москва 2000.
Дугин А., Славянский мир и основные тенденции геополитики, Основы евразийства, Москва 2002.
Ігнатуша О., Історичний поступ українського православ’я: пошук нової парадигми, «Наукові праці
історичного факультету Запорізького державного університету» 2001.
Можегов В., Почему Хантингтон ошибся с „православной цивилизацией”, «Русский журнал» 2009.
Каганов Ю., Центрально-Східна Європа як історичний регіон: зміст та еволюція концепції, „Наукові
праці історичного факультету Запорізького державного університету” 2005, XIX.
Калакура Я., Рафальський О., Юрій М., Українська культура: цивілізаційний вимір, Київ 2015.
Кочеров С., Русский мир: проблема определения, «Вестник Нижегородского университета им.
Н.И. Лобачевского» 2014, № 5.
Кудряченко А., Рудич Ф., Храмов В., Геополітика, Київ 2004.
Попович М., Нарис історії України, Київ 1999.
Протопопов А., Козьменко В., Елманов Н., История международных отношений и внешней полити-
ки России 1648–2005, Москва 2006.
Окара А., В окрестностях Нового Константинополя, или восточнохристианская цивилизация перед
лицом новейшего мирового хаосо-порядка, [w:] Цивилизационные активы и цивилизационные
рамки национальной российской политики. Материалы научного семинара, Выпуск № 6 (15), Москва 2009.
Страны Центральной и Восточной Европы — новые члены Европейского Союза: проблемы адапта-
ции, ред. С.П.Глинкинa и Н.В.Куликовa, Москва 2010.
Ткаченко О., Україна на ментальній мапі Центрально-Східної Європи: пошуки ідентичності, «Вісник
Львівського університету» 2011, № 35.
Толочко П.П., Київська Русь, [w:] Енциклопедія історії України, Т. 4, Київ 2007.
Чаплин В., Пять постулатов православной цивилизации, «Политический класс» 2007, №2.
Шергін С., Трансформація геополітичної ідентичності України в контексті українсько-російських
відносин, «Наукові праці історичного факультету Запорізького національного університету» 2010, XXIX.
Шенк Ф.Б., Ментальные карты: конструирование географического пространства в Европе, „Поли-
тическая наука. Политический дискурс: История и современные исследования” 2001, nr 4.
Шенкер А., В скольких Европах мы живем?В скольких Европах мы живем?, „Новая Польша” 2008, № 5.
Центральная и Восточная Европа: уроки мирового кризиса, ред. Н.В. Куликова, Санкт Петербург
Шинаков Е.А., Племена Восточной Европы накануне и в процессе образования Древнерусского
государства, «Древнейшие государства Восточной Европы» 2010, Москва 2012.
Źródła internetowe
N. Baranowa, http://nicbar.ru/polit_trans_lekzia4.htm,
„Nowa Europa Wschodnia” 2008–2012, http://www.new.org.p/
Ministerstwo Spraw Zagranicznych, http://www.msz.gov.pl/
Serwis Papieski, http://papiez.wiara.pl/
„Издательство «ВОКРУГ СВЕТА»”, http://www.vokrugsveta.ru/
Институт Экономики РАН, http://www.inecon.org
Комитет Государственной Думы по делам общественных объединений и религиозных органи-
заций, http://www.komitet2-22.km.duma.gov.ru/
Mежпарламентская ассамблея православия, http://www.eiao.org/
Министерство иностранных дел России, http://www.mid.ru/
„Полит.ру”, http://polit.ru/
Российский институт стратегических исследований, http://www.riss.ru/
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/we.2016.2.1.11
Data publikacji: 2017-01-18 14:04:09
Data złożenia artykułu: 2017-01-13 09:50:59
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2017 Walenty Baluk
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.