Dzieciństwo i relacje rodzinne Michaiła Bułhakowa w świetle współczesnej wiedzy psychologicznej

Magdalena Jedrzejuk-Witek

Streszczenie w języku polskim


W niniejszym artykule podjęty został temat dzieciństwa i relacji panujących w rodzinie generacyjnej Michaiła Bułhakowa (1891–1940). Choć biografowie przeważnie oceniają dzieciństwo pisarza jako szczęśliwe, to pewne aspekty jego życia, jak np. uzależnienie od narkotyków czy konsekwentne omijanie tematu własnego dzieciństwa w twórczości, mogą skłaniać do rewizjonistycznego spojrzenia na ów okres w jego życiu. Nowemu spojrzeniu sprzyja dodatkowo wciąż dynamiczny rozwój psychologii i pedagogiki, dzięki któremu wyraźniej dostrzegana jest rola dzieciństwa jako czasu, w którym kształtuje się psychika i osobowość człowieka. W kontekście życia Bułhakowa nie ulega wątpliwości, że szczególnie śmierć jego ojca, Afanasija Bułhakowa, musiała być trudnym przeżyciem dla niego jako nastoletniego chłopca. Ponadto, jak wykazuje przeprowadzona analiza, choć w rodzinie Bułhakowów nie brakowało radości i ciepła, to nie była ona wolna również od problemów emocjonalnych, które mogły mieć wpływ zarówno na przyszłe życie, jak i twórczość pisarza. Rezultaty przeprowadzonej analizy rzucają nowe światło na, zdawałoby się, gruntownie poznaną już postać autora, przez co mogą stanowić punkt wyjścia dla nowych, współczesnych interpretacji jego utworów.

Słowa kluczowe


Michaił Bułhakow, dzieciństwo, relacje rodzinne, psychologia, pedagogika

Pełny tekst:

PDF (Polish)

Bibliografia


Bilikiewicz 1992: Bilikiewicz, Adam, ed. Psychiatry. Textbook for Students of Medicine. Warsaw: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1992. [In Polish: Bilikiewicz, Adam, red. Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1992.]

Bulgakova & Lyandres 1988: Bulgakova, Yelena & Semen Lyandres. Memories of Mikhail Bulgakov. Moscow: Sovetskiy pisatel, 1988. [In Russian: Булгакова, Елена & Семен Ляндрес. Воспоминания о Михаиле Булгакове. Москва: Советский писатель, 1988.]

Czudakowa 2020: Czudakowa, Marietta. Mikhail Bulgakov: The Life and Times. Warsaw: Wydawnictwo Akademickie SEDNO, 2020. [In Polish: Czudakowa, Marietta. Michaił Bułhakow. Życie nieoczywiste. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie SEDNO, 2020.]

Parshin 1991: Parshin, Leonid. Devilishness in the American Embassy in Moscow, or 13 Mysteries of Mikhail Bulgakov. Moscow: Knizhnaya palata, 1991. [In Russian: Паршин, Леонид. Чертовщина в Американском посольстве в Москве, или 13 загадок Михаила Булгакова. Москва: Книжная палата, 1991.]

Rys 2011: Rys, Maria. “The Formation of Self-Esteem and Relationships with Others in Different Family Systems.” Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, no 2 (6 / 2011): 65 – 84. [In Polish: Ryś, Maria. „Kształtowanie się poczucia własnej wartości i relacji z innymi w różnych systemach rodzinnych.” Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, nr. 2 (6 / 2011): 65 – 84.]

Sapia-Drewniak & Zarczynska-Hyla 2017: Sapia-Drewniak, Eleonora & Jolanta Zarczynska-Hyla. “Parentification in the Family. From the Experience of Young Adults.” Edukacja Doroslych, no 1 (2017): 33–42. [In Polish: Sapia-Drewniak, Eleonora & Jolanta Żarczyńska-Hyla. „Parentyfikacja w rodzinie w doświadczeniach młodych dorosłych.” Edukacja Dorosłych, nr. 1 (2017): 33–42.]

Schier 2015: Schier, Katarzyna. Adult Children. Psychological Issues of Role Reversal in the Family. Warsaw: Scholar, 2015. [In Polish: Schier, Katarzyna. Dorosłe dzieci. Psychologiczna problematyka odwrócenia ról w rodzinie. Warszawa: Scholar, 2015.]

Sokolow 2003: Sokolow, Boris. Bulgakov Encyclopedia. Warsaw: Trio, 2003. [In Polish: Sokołow, Boris. Michaił Bułhakow. Leksykon życia i twórczości. Warszawa: Trio, 2003.]

Vilenskiy 1991: Vilenskiy, Yuriy. Doctor Bulgakov. Kyiv: Zdorovya, 1991. [In Russian: Виленский, Юрий. Доктор Булгаков. Киев: Здоровья, 1991.]

Warlamow 2017: Warlamow, Aleksiej. Mikhail Bulgakov. Warsaw: Swiat Ksiazki, 2017. [In Polish: Warłamow, Aleksiej. Michaił Bułhakow. Biografia Mistrza. Warszawa: Świat Książki, 2017.]

Weinberger & Davidson 1994: Weinberger D. A. & M. N. Davidson. “Styles of Inhibiting Emotional Expression: Distinguishing Repressive Coping from Impression Management.” Journal of Personality, no 62 (4 / 1994): 587–613.

Yanovskaya 1983: Yanovskaya, Lidiya. Mikhail Bulgakov’s Creative Path. Moscow: Sovetskiy pisatel, 1983. [In Russian: Яновская, Лидия. Творческий путь Михаила Булгакова. Москва: Советский писатель, 1983.]

Zemskaya 2004: Zemskaya, Elena. Mikhail Bulgakov and His Family. Family Portrait. Moscow: Yazyki slavyanskoy kultury, 2004. [In Russian: Земская, Елена. Михаил Булгаков и его родные. Семейный портрет. Москва: Языки славянской культуры, 2004.]

Zhiromskaya & Aralovets 2018: Zhiromskaya, Valentina & Natalya Aralovets. Russian Children in the End of the 19th – the Beginning of the 20th Century: Historical and Demographic Sketches. Moscow – Saint Petersburg: Tsentr gumanitarnykh

initsiativ, 2018. [In Russian: Жиромская, Валентина & Наталья Араловец. Российские дети в конце XIX – начале XX в.: историко-демографические очерки. Москва – Санкт-Петербург: Центр гуманитарных инициатив, 2018.]

Zlobicki 2018: Zlobicki, Wiktor. “Parentification as a Process of Role Reversal in the Family.” Wychowanie w Rodzinie, vol. XIX, no 3 (2018): 341–353. [In Polish: Żłobicki, Wiktor. „Parentyfikacja jako proces odwrócenia ról w rodzinie.” Wychowanie w Rodzinie, t. XIX, nr. 3 (2018): 341–353.]

|CMP|

Article submitted / Zgłoszony do druku: 10.07.2024 | Reviews completed / Proces recenzyjny zakończony: 19.08.2024 | Accepted for publication / Przyjęty do druku: 23.09.2024 | Screened with iThenticate




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/zcm.2024.13.208-220
Data publikacji: 2024-12-19 15:19:14
Data złożenia artykułu: 2024-07-10 11:51:40


Statystyki


Widoczność abstraktów - 238
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (Polish) - 32

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2024 Magdalena Jędrzejuk-Witek

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.