Historia trzech zdań. Przemiany wewnętrzne w prozie Antoniego Czechowa

Artur Sadecki

Streszczenie w języku polskim


W artykule zwracamy uwagę na kwestię ewolucji, czyli wewnętrznych zmian w prozie Antoniego Czechowa. Prezentujemy, uwzględniając metodologię kognitywną, jakie procesy myślowe odgrywają ważną rolę w formułowaniu i rozwoju twórczości pisarza. W tym celu zostały wybrane trzy symboliczne zdania i związane z nimi mechanizmy kognitywne. Pierwszy mechanizm to metafora pojęciowa, dzięki której Czechow pokazuje warianty rozwoju takiej samej myśli w różnych utworach. Drugi oraz trzeci mechanizm to uniwersalia narracyjne i stereotypy. Rezygnacja z nich pozwoliła pisarzowi na stworzenie w dojrzałym etapie twórczości całkowicie oryginalnego obrazu świata przedstawionego, a w konsekwencji – na postawienie przed czytelnikiem określonego zadania. Odbiorca, czytając późne opowiadania Czechowa i nie napotykając w nich tradycyjnych obrazów i chwytów, powinien samodzielnie określić własny poznawczo-emocjonalny stosunek do zachodzących zjawisk.


Słowa kluczowe


Antoni Czechow; ewolucja; procesy poznawcze

Pełny tekst:

PDF (Русский)

Bibliografia


Катаев В.Б., Проза Чехова: проблемы интерпретации, Москва 1979.

Линков В.Я., Скептицизм и вера Чехова, Москва 1995.

Мардов И., Душа «Душечки», „Вопросы литературы” 2002, № 3, с. 113–123.

Скребцова Т.Г., Когнитивная лингвистика: Курс лекций, Санкт-Петербург 2011.

Суконик А., О Чехове, Ляле-комсомолочке и вообще об оборотности судьбы-злодейки, „Литературное обозрение” 1990, № 9, с. 44–53.

Фрайзе М., Проза Антона Чехова, пер. с нем. В.А. Андреева, Е.А. Гончарова, Москва 2012.

Чехов А.П., Полное собрание сочинений и писем в 30-ти томах. Письма в 12-ти томах. Москва 1974–1983.

Чехов А.П., Полное собрание сочинений и писем в 30-ти томах. Сочинения в 18-ти томах, Москва 1974–1982.

Чудаков А.П., Поэтика Чехова, Москва 1971.

Dyoniziak J., Stereotyp w językoznawstwie kognitywnym, [в:] Przestrzenie kognitywnych poszukiwań, red. A. Kwiatkowska, Łódź 2011, с. 139–149.

Hogan P.C., The Mind and Its Stories. Narrative Universals and Human Emotion, Cambridge: Cambridge University Press 2003, DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511499951.

Lakoff G., Johnson M., Metafory w naszym życiu, перев. с анг. T.P. Krzeszowski, Warszawa 1988.

Potapienko I., Kilka lat z A. Czechowem, пер. с рус. S. Podhorska-Okołów, [в:] Czechow we wspomnieniach swoich współczesnych, Warszawa 1960, с. 239–284.

Sadecki A., „Tajemnica owa wielka jest”. Antoniego Czechowa polemika z love story – в печати.

Śliwowski R., Antoni Czechow, Warszawa 1986.

Stockwell P., Poetyka kognitywna. Wprowadzenie, перев. с анг. A. Skucińska, Kraków 2006.

Ziem A., Frames of Understanding in Text and Discourse. Theoretical foundations and descriptive applications, Amsterdam–Philadelphia: John Benjamin Publishing Company 2014, DOI: https://doi.org/10.1075/hcp.48.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ah.2016.7.171
Data publikacji: 2017-06-30 00:00:00
Data złożenia artykułu: 2017-01-09 21:19:49


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1058
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (Русский) - 579

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2017 Artur Sadecki

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.