Ukryj
Pokaż wszystkie
Potencjalnie ważne terytoria występowania rysia euroazjatyckiego (Lynx lynx) jako podstawa do wyznaczenia elementów strukturalnych ekosieci regionu Zakarpacia na Ukrainie
Streszczenie w języku polskim
Celem publikacji jest wskazanie potencjalnych terenów występowania rysia euroazjatyckiego (Lynx lynx) na obszarze Zakarpacia na Ukrainie z wykorzystaniem narzędzi GIS. Wyniki tych badań mogą zostać wykorzystane do optymalizacji sieci obszarów chronionych w tym regionie. Modelowanie polegało na wstępnej analizie następujących pięciu parametrów istotnych dla życia rysia: rodzaj pokrycia terenu, bliskość biotopów nieleśnych do lasu, wysokogórskie strefy bioklimatyczne, stopień rozczłonkowania rzeźby terenu, odległość od zabudowy i dróg. Kompleksowa analiza GIS wskazanych parametrów pozwoliła ustalić, że łączna powierzchnia terenów potencjalnie odpowiednich do życia rysia euroazjatyckiego na Zakarpaciu wynosi 192,6 tys. ha (9,9 % terytorium regionu obwodu). Najbardziej odpowiednie obszary są skoncentrowane w górskiej, południowo-wschodniej części regionu, w ekoregionie orograficznym znacznie rozczłonkowanych pasm średniogórskich. W obrębie modelowanych siedlisk często występują miejsca, w których odnotowano rzeczywiste ślady występowania gatunku. W drugim etapie badań uzyskano model kartograficzny „Terytorium potencjalnego występowania rysia euroazjatyckiego (Lynx lynx) oraz kluczowe terytoria regionalnej sieci ekologicznej Zakarpacia”. Na podstawie tego modelu wskazano obszary funkcjonowania i reprodukcji populacji rysi oraz stopień ochrony przyrody w tych obszarach.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
LITERATURE
Bashta A.-T., Zhyla S., Dyky I., Tkachuk Yu. 2004. Lynx Survey Europe 2001 – Ukraine. In: F. Zimmermann, M. von Arx, Ch. Breitenmoser-Wursten, U. Breitenmoser (Eds.), Status and Conservation of the Eurasian lynx (Lynx lynx) in Europe in 2001 (pp. 206–213). Kora Bericht.
Brusak V., Bezusko A., Voznyi Yu., Zinko Yu., Felbaba-Klushyna L., Masikevych Yu., … Prykhodko M. 2006. Scheme of the eco-network of the Ukrainian Carpathians (national level). Alive Ukraine 9(10), 8–9.
Deodatus F., Protsenko L. (Eds.). 2010. Creation of Ecological Corridors in Ukraine. Kyiv: Rainduga Magazine.
Filla M., Premier J., Magg N., Dupke C., Khorozyan I., Waltert M., … Heurich M. 2017. Habitat selection by Eurasian lynx (Lynx lynx) is primarily driven by avoidance of human activity during day and prey availability during night. Ecology and Evolution 7(5), 1–5. https://doi.org/10.1002/ece3.3204
Hackländer K., Frair J., Ionescu O. 2022. Large Carnivore Monitoring in the Carpathian Mountains. A joint publication by the International Council for Game and Wildlife Conservation and the Secretariat of the Carpathian Convention. Vienna: University of Natural Resources and Life Sciences.
Hochevar L., Flezar U.,Krofel M. 2020. Overview of good practices in Eurasian lynx monitoring and conservation. INTERREG Lynx report. Ljubljana: University of Ljubljana, Biotechnical Faculty.
Jędrzejewski W., Jędrzejewska B. 1993. Predation on rodents in Białowieża Primeval Forest, Poland. Ecography 16(1), 47–64.
Jones L.R., Johnson S.A., Hudson C.M., Zollner P.A., Swihart R.K. 2022. Habitat selection in a recovering bobcat (Lynx rufus) population. Purdue University Research Repository 17(8). https://doi.org/%2010.1371/journal.pone.0269258
Kruhlov I. 2008. Delimitation, metrisation and classification of morphogenic ecoregions for the Ukrainian Carpathians. Ukrainian Geographical Journal 3, 59–68.
Krychevska D., Brusak V., Zinko Yu. 2010. The geographical grounds of regional ecological networks development (on Ukrainian Carpathian example). Scientific Notes of Ternopil National Pedagogical University. Series: Geography 1(27), 316–322.
Kubala J., Smolko P., Zimmermann F., Rigg R., Tam B., Ilko T., … Foresti D. 2017. Robust monitoring of the Eurasian lynx (Lynx lynx) in the Slovak Carpathians reveals lower numbers than officially reported. Fauna & Flora International. https://doi.org/10.1017/S003060531700076X
Kubala, J., Ćirović, D., Dula, M., Kutal, M., Mysłajek, R., … Zlatanova, D. 2021. Conservation needs of the Carpathian lynx population. The Eurasian Lynx in Continental Europe 14, 12–15. IUCN SSC Cat Specialist Group.
Losif R., Popescu V., Ungureanu L., Serban C., Dyck M., Promberger-Fürpass, B. 2022. Eurasian lynx density and habitat use in one of Europe’s strongholds, the Romanian Carpathians. Journal of Mammalogy 103(2), 1–10. https://doi.org/10.1093/jmammal/gyab157
Lushchak M.M., Delehan I.V., Gunchak M.S. 2006. Lynx (Lynx [Felis] lynx Linnaeus, 1758) in Carpathian. Scientific Bulletin of UNFU 16(7), 57–62.
Order of the Ministry of Environmental Protection of Ukraine No. 604. 2009. Guidelines for the development of regional and local schemes eco-networks.
Potapov P., Hansen M.C., Pickens A., Hernandez-Serna A., Tyukavina A., Turubanova S., … Kommareddy A. 2022. The Global 2000–2020 Land Cover and Land Use Change Dataset Derived from the Lands at Archive: First Results. Frontiers in Remote Sensing 3. https://doi.org/10.3389/frsen.2022.856903
Shcherbak M.M (Ed.). 1994. Red Book of Ukraine. Fauna. Kyiv.
Teslovych M.V., Krychevska D.A. 2021. Historical and geospatial aspects of formation of the eco-network of the Transcarpathian region. Visnyk of V.N. Karazin Kharkiv National University, series: Geology. Geography. Ecology 55, 299–317. https://doi.org/10.26565/2410-7360-2021-55-22
Turys E., Drobnych V., Myhal A., Kichura V., Polianovskyi A. 2015. On the question of structure formation regional ecological network of the Zakarpata region. Scientific Bulletin of Uzhhorod University. Biology series 36, 47–51.
Zhyla S. 2012. Polissian population of Lynx lynx in Ukraine and action plan on its conservation. Theriologia Ukrainica 11, 98–112.
ONLINE SOURCES
About the Ecological Network of Ukraine, Law of Ukraine No. 1864-IV. 2004. Online: https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/1864-15#Text (access: 19.02.2023).
Action plan on conservation of the Eurasian lynx (Lynx lynx L.) in Ukraine dated September 16, 2021, No. 595. Online: https://mepr.gov.ua/documents/3520.html (access: 31.01.2023).
Animalia database. GBIF. Online: https://www.gbif.org/species/1 (access: 25.03.2023).
BioREGIO WebGIS (database). EURAC WebGIS. Online: http://webgis.eurac.edu/bioregio/?fbclid=IwAR1-653AsXAAcSwQL-6WVk_amooXWPuqGUTUpdYbTpbMMxFrMifkj89nA-M (access: 15.03.2023).
Emerald Network of Areas of Special Conservation Interest. Convention on the Conservation of European Wildlife and Natural Habitats. Online: https://www.coe.int/en/web/bern-convention/emerald-network (access: 24.04.2023).
Odden J., Linnell J.D.C., Andersen R. 2006. Diet of Eurasian lynx, Lynx lynx, in the boreal forest of southeastern Norway: The relative importance of livestock and hares at low roe deer density. Springer-Verlag. Online: https://www.researchgate.net/publication/225753740_Diet_of_Eurasian_lynx_Lynx_lynx_in_the_boreal_forest_of_southeastern_Norway_The_relative_importance_of_livestock_and_hares_at_low_roe_deer_density (access: 25.01.2023).
Order of the Ministry of Environment and Natural Resources of Ukraine No. 29 On approval of the lists of animal species included in the Red Data Book of Ukraine (fauna) and animal species excluded from the Red Data Book of Ukraine (fauna). 2021. Online: https://mepr.gov.ua/nakaz-mindovkillya-29-vid-19-01-2021/ (access: 20.02.2023).
Pushkash O., Ardelian K., Bashta A.-T., Sabo A., Paulikova L. 2021. Open Borders for Wildlife in the Carpathians. Lynx. Online: https://openbordersforbears.com/wp-content/uploads/2022/07/Rasul-brosura-Ucraineana.pdf (access: 21.03.2023).
World Wildlife Fund of Ukraine. 2022. Lynx, bear, and wolf monitoring methods. Online: https://wwfeu.awsassets.panda.org/downloads/__________1_1_1_1.pdf (access: 27.02.2023).
WWF-Ukraine has started online monitoring of lynx in the Ukrainian Carpathians (database). Online: https://wwf.ua/forests/?10079966/collared-lynx-carpathians (access: 23.03.2023).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/b.2023.78.0.97-114
Data publikacji: 2023-12-14 11:54:34
Data złożenia artykułu: 2023-05-04 13:40:48
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2023 Mariana Teslovych, Diana Krychevska
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.