Ukryj
Pokaż wszystkie
Wartość krajobrazu dla rozwoju turystyki w uzdrowiskach
Streszczenie w języku polskim
Celem badań, których wyniki zaprezentowano w artykule było rozpoznanie relacji krajobraz - turystyka w miejscowościach uzdrowiskowych. Szczególną uwagę zwrócono na przestrzeń publiczną, która w ostatnich latach zmienia się głównie poprzez działania określane jako rewitalizacja. Artykuł oparto na analizie literatury, dokumentów źródłowych (ustawa, raporty, programy rewitalizacji, plany rozwoju) i stron internetowych oraz na obserwacjach terenowych. Dodatkowo odwołano się do sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem kwestionariuszy ankiety skierowanych do przedstawicieli samorządów lokalnych gmin/miejscowości uzdrowiskowych oraz do studentów UMCS i słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Lublinie. Stwierdzono, że poprzez działania rewitalizacyjne zwiększyła się atrakcyjność uzdrowisk. Bardzo ważnym elementem krajobrazu o właściwościach terapeutycznych są parki zdrojowe. Konieczne jest zatem wykorzystanie istniejącego w nich potencjału dla rozwoju turystyki.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Bernat S., 2016: Uzdrowiska – „wyspami ciszy” w krajobrazie Polski? Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 33, 79–93.
Bernat S., 2017a: Terapeutyczne właściwości krajobrazu, [w:] S. Bernat (red.), Krajobraz a zdrowie, Zakład Ochrony Środowiska UMCS w Lublinie, 33–51.
Bernat S., 2017b: Potencjał parków uzdrowiskowych w Polsce dla rozwoju turystyki, Studia i Materiały CEPL 19, 52/3/2017, 37–44.
Bernat S., 2018: Innowacyjność w krajobrazie wybranych uzdrowisk w Polsce, Acta Universitatis Lodziensis Folia Geographica Socio-Oeconomica, 32, 69–88.
Chwalibóg K., Wolski P., 2015: To co ważne dla przeciwdziałania destrukcji krajobrazu, [w:] S. Ratajski, M. Ziółkowski (red.), Krajobraz kulturowo-przyrodniczy z perspektywy społecznej, Polski Komitet ds. UNESCO, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa, 71–95.
Ciesielski M., 2015: Doświadczenie krajobrazu jako element różnicujący turystykę alternatywną i turystykę masową, Europa Regionum, 23, 301–310.
Cieślak A., 2014: Funkcja uzdrowiskowa i dziedzictwo kulturowe jako katalizatory rozwoju małych miast, Problemy Rozwoju Miast, 11, 3/2014, 21–28.
Czerwieniec M., Lewińska J., 1996: Zieleń w mieście, IGPiK Warszawa.
Daniłowa N., 1988 (1977): Przyroda i nasze zdrowie, Wiedza Powszechna, Warszawa.
Europejska Konwencja Krajobrazowa, 2000 (Dz.U. z dnia 29 stycznia 2006 r., nr 14, poz. 98).
Gaworecki W., 2008: Turystyka i sport dla wszystkich w promocji zdrowego trybu życia, WSZTiH, Gdańsk.
Gesler W., 1992: Therapeutic landscapes: medical issues in light of the new cultural geography, Social Science and Medicine, 34(7), 735–746.
Gesler W., 1996: Lourdes: healing in a place of pilgrimage, Health and Place, 2(2), 95–105.
Gesler W., 2003: Healing Places, Lanham, MD: Rowman & Littlefi eld.
Glaus O., 1975: Planen und Bauen moderner Heilbader, Verlag Karl Kromer@Co Zürich.
Golba J., 2009: Gospodarka przestrzenna w uzdrowiskach i wielofunkcyjność uzdrowisk największym wyzwaniem dla samorządów, [w:] Innowacyjne kierunki rozwoju turystyki uzdrowiskowej i lecznictwa uzdrowiskowego. XVIII Kongres Uzdrowisk Polskich, Stowarzyszenie Gmin Uzdrowiskowych RP, Krynica Zdrój, 109–114.
Gonda-Soroczyńska E., 2011: Przestrzeń uzdrowiskowa w krajobrazie kulturowym wsi – na przykładzie uzdrowiska Solec Zdrój, Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 1, 39–49.
Gonda-Soroczyńska E., 2014: Wielofunkcyjność czy jednofunkcyjność? Uzdrowiska w obliczu przemian przestrzennych, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 367, 68–75.
Górka A., 2016: Krajobrazowy wymiar ruralistyki, Wyd. PG, Gdańsk.
Januszewska M., 2005: Perspektywy rozwoju uzdrowisk w Polsce, Turystyka i Rekreacja, 1, 116–120.
Kapuściński R., 1997: Lapidaria, „Czytelnik”, Warszawa.
Kapuściński R., 2006: Ten Inny, Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”, Kraków.
Kasprzak K., 2016: Polskie uzdrowiska jako atrakcja dla turystyki kulturowej, Turystyka Kulturowa, 1/2016, 131–156.
Kopczyński K., Skoczylas J., 2008: Krajobraz przyrodniczy i kulturowy. Próba ujęcia interdyscyplinarnego, Badania Interdyscyplinarne UAM w Poznaniu, 13, UAM, Poznań.
Kowalczyk A. (red.), 2010: Turystyka zrównoważona, PWN, Warszawa.
Kulczyk S., 2013: Krajobraz i turystyka: o wzajemnych relacjach, UW, Warszawa.
Kulczyk S., 2014: Atrakcyjność turystyczna krajobrazu – przykład podejścia systemowego, Turystyka Kulturowa, 4, 6–15.
Landscapes and Individual and Social Well-Being, European Landscape Convention Report on Theme of The 2003 Workshop. Council of Europe Strasbourg 2003.
Leniartek M., 2015: Rewitalizacja parków zdrojowych zagrożeniem dla sfery materialnej i znaczeniowej miejscowości uzdrowiskowych na przykładzie uzdrowisk ziemi kłodzkiej, Przestrzeń Urbanistyka Architektura, 1, 73–89.
Lis A., 2004: Struktura relacji pomiędzy człowiekiem a parkiem i ogrodem miejskim w procesie rekreacji, Politechnika Wrocławska, Wrocław.
Lorens P. (red.), 2007: Rewitalizacja miast w Polsce. Pierwsze doświadczenia, „Urbanista”, Warszawa.
Łątka A., Gotowski R., Rabant H., 2013: Wpływ efektów rewitalizacji Parku Solankowego na rozwój funkcji uzdrowiskowej miasta Inowrocławia, Journal of Health Sciences, 3, 14, 363–371.
Majdecka-Strzeżek A., 2008: The characteristics of the spa parks in Poland, Ann. Warsaw Univ. of Life Sc. SGGW, Horticult. and Landsc. Architect., 29, 213–223.
Majdecka-Strzeżek A., 2012: Tereny parkowe w uzdrowiskach rejonu Gór Opawskich. Wybrane przykłady rewaloryzacji i rozwiązań współczesnych, Czasopismo Techniczne. Architektura, 6-A, 19, 199–211.
Mateo-Rodriguez J.M., 2003: La idea del pajsaje en el turismo de los sociedades post modernas. Retos y alternativas, [w:] A. Capacci (red.), Paisaje, ordenamiento territorial y turismo sostenible, Brigati, Genova, 125–134.
Mikos von Rohrscheidt A., 2008: Turystyka kulturowa. Fenomen – Potencjał – Perspektywy, GWSHM Milenium w Gnieźnie.
Myga-Piątek U., 2016: Krajobraz jako autentyk, makieta, hybryda. Rozważania o roli krajobrazu we współczesnej turystyce, Turystyka Kulturowa, 1, 47–63.
Perriam G., 2015: Sacred Spaces, Healing Places: Therapeutic Landscapes of Spiritual Signifi - cance, J Med Humanit, 36, 19–33.
Płachta O., 2014: Uzdrowiskowa przestrzeń publiczna w wybranych miejscowościach Dolnego Śląska, Studia Miejskie, 16, 75–86.
Polska Norma PN-Z-11000:2001 „Uzdrowiska-terminologia, klasyfi kacja i wymagania ogólne”.
Ponikowska I., Marciniak K, 1988: Ciechocinek – terenoterapia uzdrowiskowa, PWN, Warszawa.
Program Rozwoju Turystyki do 2020 roku, Ministerstwo Sportu i Turystyki, Warszawa 2015.
Rapacz A., Gryszel P., Jaremen D.E., 2009: Innowacje w percepcji przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego i klientów uzdrowisk, [w:] Innowacyjne kierunki rozwoju turystyki uzdrowiskowej i lecznictwa uzdrowiskowego. XVIII Kongres Uzdrowisk Polskich, Stowarzyszenie Gmin Uzdrowiskowych RP, Krynica Zdrój, 145–160.
Richling A., Solon J., 2011: Ekologia krajobrazu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Stasiak A., 2013: Nowe przestrzenie i formy turystyki w gospodarce doświadczeń, Turyzm, 23/2, 65–74.
Stasiak A., 2016: Doświadczenie – stary-nowy paradygmat turystyki, Folia Turistica, 41. Zarządzanie i transfer wiedzy w turystyce, 191–216.
Sukiennik M., 2014: Turystyka w czasach przesytu. Slow Travel jako alternatywa, Turystyka Kulturowa, 3, 21–38.
Szostak-Młynarska S., 2012: Rozwiązania proekologiczne determinujące rozwój funkcji rekreacyjnych uzdrowisk województwa dolnośląskiego, Inżynieria Ekologiczna, 30, 160–173.
Szromek A., 2013: Cechy atrakcyjności polskich uzdrowisk, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. S: Organizacja i Zarządzanie, 64, 251–264.
Szromek A.R., 2017: Organizacja turystyki uzdrowiskowej i lecznictwa uzdrowiskowego, Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice.
Śladem Funduszy Europejskich. Przewodnik Turystyczny, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Warszawa 2015.
Urry J., 2007: Spojrzenie turysty, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Trojanowska M., 2017: Estetyka ogrodów terapeutycznych, [w:] Bernat S.(red.), Krajobraz a zdrowie, Zakład Ochrony Środowiska UMCS w Lublinie, 53–62.
Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych. Dz.U. 2005 Nr 167, poz. 1399 z późniejszymi zmianami.
Ustawa z dnia 9 października 2005 r. o rewitalizacji. Dz.U. 2015 poz. 1777 z późniejszymi zmianami.
Węcławowicz-Bilska E., 2008: Uzdrowiska polskie. Zagadnienia programowo-przestrzenne, PK, Kraków.
Węcławowicz-Bilska E., 2009: Zagospodarowanie przestrzenne uzdrowisk w Polsce i w Europie – analiza porównawcza, [w:] Innowacyjne kierunki rozwoju turystyki uzdrowiskowej i lecznictwa uzdrowiskowego. XVIII Kongres Uzdrowisk Polskich, Stowarzyszenie Gmin Uzdrowiskowych RP, Krynica Zdrój, 77–90.
Węcławowicz-Bilska E., 2013: Problemy kształtowania przestrzennego uzdrowisk małopolskich, Małopolskie Studia Regionalne, 3–3/28–29, 75–83.
Wieczorkiewicz A., 2008: Apetyt turysty. O doświadczeniu świata w podróży, Universitas, Kraków.
Wiktorowski K., 2010: Model rewitalizacji miejscowości uzdrowiskowych na przykładzie Połczyna-Zdroju, Folia Pomer. Univ. Technol. Stetin., Oeconomica, 284 (61), 167–182.
Williams A., 2010: Spiritual therapeutic landscapes and healing: A case study of St. Anne de Beaupre, Quebec, Canada. Social Science & Medicine, 70, 1633–1640.
Włodarczyk Z., 2015: Przewodnik po Muszyńskich Ogrodach Biblijnych, Muszyna.
Wójcikowski W., 2015: Zmiany w przestrzeni publicznej uzdrowisk polskich w związku z członkostwem w Unii Europejskiej – na przykładzie Małopolski, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 19, 1, 53–67.
Ziobrowski Z., Domański B., 2010: Rewitalizacja miast polskich jako sposób zachowania dziedzictwa materialnego i duchowego oraz czynnik zrównoważonego rozwoju: podsumowanie projektu, IRM, Kraków.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/b.2017.72.2.97-126
Data publikacji: 2018-09-14 09:35:56
Data złożenia artykułu: 2018-03-28 13:11:01
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2018 Sebastian Bernat
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.