Ukryj
Pokaż wszystkie
Możliwości powstania nowych uzdrowisk na obszarach wiejskich. Kontekst krajowy i regionalny
Streszczenie w języku polskim
Kilkanaście miejscowości w Polsce od kilku lat czyni starania o uzyskanie statusu uzdrowiska. Wiąże się to nie tylko z ograniczeniami w prowadzeniu działalności gospodarczej, wynikającymi z konieczności zachowania wysokiej jakości środowiska, lecz także przynosi gminie określone korzyści materialne i pozamaterialne. To właśnie ze względu na korzyści status uzdrowiska coraz częściej staje się statusem pożądanym przez wiele gmin mających walory uzdrowiskowe. Celem badań, których wyniki przedstawiono w niniejszym artykule, było rozpoznanie stanu i możliwości rozwoju funkcji uzdrowiskowej na obszarach wiejskich w Polsce. W szczególności zwrócono uwagę na przykład województwa lubelskiego, będącego peryferyjnym regionem Unii Europejskiej. W tym celu przeanalizowano wybrane dokumenty planistyczno-strategiczne gmin typowanych jako potencjalne uzdrowiska w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego. Ważną rolę odegrało studium przypadków na tle prezentacji kontekstu rozwoju uzdrowisk w Polsce, oparte na literaturze, aktach prawnych i danych GUS.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Bański J., Więckowski M., 2014: Wpływ uzdrowisk na rozwój społeczno-gospodarczy w województwie podkarpackim. Ekspertyza. IGiPZ PAN, Warszawa.
Baran-Zgłobicka B., 2015: Możliwości rozwoju funkcji uzdrowiskowej na obszarach wiejskich południowo-wschodniej Polski. Studia KPZK, (161), 371–384.
Baran-Zgłobicka B., Harasimiuk M., 2008: Uwarunkowania środowiskowe lokalizacji uzdrowiska w Celejowie w gminie Wąwolnica. Wyd. UMCS, Lublin.
Bernat S., 2019: Landscape and health in sustainable development. Problemy Ekorozwoju – Problems of Sustainable Development, 14(1), 87–96.
Bernat S., Kałamucka W., 2011: Krajobraz w doświadczeniu mieszkańców wiejskich obszarów peryferyjnych na przykładzie woj. lubelskiego. Studia Obszarów Wiejskich, (26), 189–202.
Bernat S., Meller M., 2018: Zoning as a Landscape Protection Instrument for Health Spa Resort in Poland. Infrastructure and Ecology of Rural Areas, 4(1), 985–998.
Borcz Z., Gonda-Soroczyńska E., 2006: Funkcja wsi jako uzdrowiska, [w:] W. Czarnecki, D. Korolczuk (red.), Odnowa polskiej wsi. Politechnika Białostocka, Białystok, 109–114.
Butler R.W., 2010: Introduction, [w:] A.R. Szromek (red.), Uzdrowiska i ich znaczenie w gospodarce turystycznej. Wyd. Proksenia, Kraków, 7–14.
Cieślak A., 2014: Funkcja uzdrowiskowa i dziedzictwo kulturowe jako katalizatory rozwoju małych miast. Problemy Rozwoju Miast, 11(3), 21–28.
Conradson D., 2005: Landscape, care and the relational self: therapeutic encounters in rural England. Health & Place, 11(4), 337–348. https://doi.org/10.1016/j.healthplace.2005.02.004
Dryglas D., Golba J., 2017: Determinanty funkcjonowania i rozwoju uzdrowisk w Europie. Studium przypadku Polski. PWN, Warszawa.
Gąsiewska B., 2000: Rozwój pozarolniczych funkcji obszarów wiejskich. Dolnośląski Informator Rolniczy, (4), 11–22.
Gesler W., 1992: Therapeutic landscapes: medical issues in light of the new cultural geography. Social Science and Medicine, 34(7), 735–746. https://doi.org/10.1016/0277-9536(92)90360-3
Gesler W., 2003: Healing Places. Rowman & Littlefield, Lanham.
Golba J., Rymarczyk-Wajda K. (red.), 2009: Innowacyjne kierunki rozwoju turystyki uzdrowiskowej i lecznictwa uzdrowiskowego. XVIII Kongres Uzdrowisk Polskich. Stowarzyszenie Gmin Uzdrowiskowych RP, Krynica Zdrój.
Gonda-Soroczyńska E., 2011a: Niewykorzystany potencjał uzdrowiska wiejskiego Sokołowsko. Acta Scientarum Polonorum. Architectura, 10(2), 25–34.
Gonda-Soroczyńska E., 2011b: Przestrzeń uzdrowiskowa w krajobrazie kulturowym wsi – na przykładzie uzdrowiska Solec Zdrój. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, (1), 39–49.
Gonda-Soroczyńska E., Soroczyńska A., 2010: Funkcja uzdrowiskowa kształtująca środowisko wiejskie. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, (13), 89–98.
Gonda-Soroczyńska E., Szkaradkiewicz M., 2014: Przekształcenie uzdrowiska w ośrodek przemysłowy na przykładzie Jastrzębia-Zdroju. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, II(1), 333–353.
Górecki M., 2017: Środowiskowe zasoby lokalne czynnikiem potencjalnego sukcesu gospodarczego rejonu wsi Rogóźno (powiat zgierski). Studia Obszarów Wiejskich, (45), 43–58. https://doi.org/10.7163/SOW.45.3
Górka A., 2016: Krajobrazowy wymiar ruralistyki. Wyd. Politechniki Gdańskiej, Gdańsk.
Grzelak-Kostulska E., Biegańska J., Środa-Murawska S., Senetra A., 2015: Polish Spas in the Process of Transformation. Mitteilungen der Österreichischen Geographischen Gesellschaft, 157 (Jahresband), 253–276. https://doi.org/10.1553/moegg157s253
Harasimiuk M., Baran-Zgłobicka B., Kałamucka W., 2010: Uwarunkowania przyrodnicze walorów uzdrowiskowych w dolinie Bystrej oraz problemy ich użytkowania i ochrony, [w:] E. Wysocka, Z. Myczkowski (red.), Nałęczów. Szanse i zagrożenia rozwoju miejscowości uzdrowiskowej. Wyd. Petit, Z.L. Uzdrowisko Nałęczów, Lublin–Nałęczów, 7–14.
Herman K., Naramski M., Szromek A.R., 2014: Perspektywy powstania nowych uzdrowisk w Polsce, [w:] A. Szromek (red.), Rola uzdrowisk i przedsiębiorstw uzdrowiskowych w turystyce i w lecznictwie. Wyd. Proksenia, Kraków, 109–125.
Jakubowski A., Bronisz U., 2017: Konkurencyjność pogranicza polsko-ukraińskiego na tle europejskim, [w:] A. Miszczuk (red.), Wyzwania rozwojowe pogranicza polsko-ukraińskiego. Wyd. Norbertinum, Lublin, 35–59.
Jalinik M., 2010: Rozwój turystyki uzdrowiskowej w gminie Mielnik. Ekonomia i Zarządzanie, (2), 93–102.
Kantor-Pietraga I., Krzysztofik R., 2011: Jastrzębie Zdrój. Od wsi uzdrowiskowej do miasta-blokowiska. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, (11), 255–267.
Kasprzak K., 2016: Polskie uzdrowiska jako atrakcja dla turystyki kulturowej. Turystyka Kulturowa, (1), 131–156.
Kita J., 2016: Zapomniane polskie uzdrowiska. Dom Wydawniczy Księży Młyn, Łódź.
Kozłowska-Szczęsna T., 2000: Stan badań klimatu i bioklimatu uzdrowisk polskich. Dokumentacja Geograficzna IGiPZ PAN, (16).
Kruczek Z., Nowak A., 2014: Badanie ruchu turystycznego w uzdrowiskach ziemi kłodzkiej, [w:] A. Szromek (red.), Rola uzdrowisk i przedsiębiorstw uzdrowiskowych w turystyce i w lecznictwie. Wyd. Proksenia, Kraków, 95–108.
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, 2013: Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego Polski Wschodniej do roku 2020. Warszawa.
Miszczuk A., 2013: Uwarunkowania peryferyjności regionu przygranicznego. Wyd. Norbertinum, Lublin.
Niemiec W., Trzcińska H., 2011: Rozwój i znaczenie turystyki uzdrowiskowej w Polsce. Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Budownictwo i Inżynieria Środowiska, 58(2), 209–222.
Pałka-Łebek E., Kudla N., 2017: Wykorzystanie lokalnych zasobów wsi w kształtowaniu markowych produktów turystycznych. Studium przypadku bałtowskiego kompleksu turystycznego. Studia Obszarów Wiejskich, (41), 129–144. https://doi.org/10.7163/SOW.47.8
Partyka J., 2017: Historia i walory lecznicze uzdrowiska w Ojcowie, [w:] S. Bernat (red.), Krajobraz a zdrowie. Wyd. Polihymnia, Lublin, 87–97.
Rapacz A., Gryszel P., Jaremen D.E., 2009: Innowacje w percepcji przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego i klientów uzdrowisk, [w:] Innowacyjne kierunki rozwoju turystyki uzdrowiskowej i lecznictwa uzdrowiskowego. XVIII Kongres Uzdrowisk Polskich, Stowarzyszenie Gmin Uzdrowiskowych RP, Krynica Zdrój, 145–160.
Rutyna H., 2014: Rezyliencja małego uzdrowiska. Przestrzeń i Forma, 22(2), 151–164.
Sawicki B., 2016: Zarys historii uzdrowiska na Sławinku w Lublinie. Jedziemy do Wód w… (2), 51–60.
Spielvogel I., Migała M., Spałek K., 2012: Opolskie uzdrowiska. Politechnika Opolska, Opole.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Nałęczów. BUDPLAN Sp. z o.o., Warszawa 2012.
Szromek A., 2013: Cechy atrakcyjności polskich uzdrowisk. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria: Organizacja i Zarządzanie, (64), 251–264.
Szromek A.R., 2007: Perspektywy powstania uzdrowisk termalnych w Polsce. Turystyka i Rekreacja, (3), 56–61.
Tucki A., Hadzik A., 2013: Analiza możliwości rozwoju turystyki zdrowotnej w województwie lubelskim w kontekście zidentyfikowanej inteligentnej specjalizacji regionu w dziedzinie usług medycznych i prozdrowotnych. UM WL, Lublin.
Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz.U. 2005, nr 167, poz. 1399 z późn. zm.).
Wesołowska M., 2018: Wsie zanikające w Polsce. Stan, zmiany, modele rozwoju. Wyd. UMCS, Lublin.
Zienkiewicz T., Gruszczyńska K., Zienkiewicz E., 2016: Możliwości rozwoju turystyki uzdrowiskowej w województwie lubelskim. Annales UMCS sectio B, 71(2), 139–152. https://doi.org/10.17951/b.2016.71.2.139
Źródła internetowe
http://www.mielnik.com.pl/mielnickie-wody-lecznicze
https://zoomnatury.pl
Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki, 2018: Badanie na temat kształtowania krajobrazu i estetyki przestrzeni publicznych w gminach. https://www.nck.pl/badania/raporty/badanie-na-temat-ksztaltowania-krajobrazu-i-estetyki-przestrzeni-publicznych-w-gminach-
ZWL, 2015: Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego, Lublin, https://umwl.bip.lubelskie.pl/upload/pliki//2Zal.1_tekst_PZPWL.pdf
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/b.2019.74.0.93-116
Data publikacji: 2019-10-29 10:58:10
Data złożenia artykułu: 2019-10-11 13:18:47
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2019 Sebastian Bernat, Marian Harasimiuk
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.