Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Flannel i beggar’s blanket: metafory czy amalgamaty? Analiza kognitywna wybranych potocznych nazw dziewanny w języku angielskim
Streszczenie w języku polskim
Autorka dokonuje analizy kognitywnej wybranych nazw dziewanny (Verbascum thapsus L.) w języku angielskim, motywowanych wyglądem rośliny. Analizując takie określenia jak flannel (pol. flanela) oraz beggar’s blanket (pol. koc żebraka), stara się ukazać, w jaki sposób przebiega konceptualizacja tych nazw. Wykorzystuje przy tym zarówno założenia teorii metafory pojęciowej, jak i teorii integracji pojęciowej, w szczególności zaś sześcioprzestrzenny model autorstwa Line Brandt i Per Aage Brandta. Równocześnie w artykule zostały zaprezentowane te aspekty, które wydają się być kluczowe dla analizy kognitywnej potocznych nazw roślin: rola ludzkiego doświadczenia i myśli ucieleśnionej w procesie konceptualizacji pojęć, sposób dynamicznego konstruowania znaczenia osadzonego w określonym kontekście oraz (iii) funkcja językowego obrazu świata w odkodowywaniu znaczeń.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Allen David E., Hatfield Gabrielle, 2004, Medicinal Plants in Folk Tradition, Cambridge: Timber Press.
Apresjan Jurij, 1980, Semantyka leksykalna. Synonimiczne środki języka, Wrocław: Ossolineum.
Bartmiński Jerzy, 1990, Punkt widzenia, perspektywa, językowy obraz świata, [w:] Językowy obraz świata, red. Jerzy Bartmiński, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 109-127.
Bartmiński Jerzy, 2006, Językowe podstawy obrazu świata, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Bartmiński Jerzy, 2009, Aspects of Cognitive Ethnolinguistics, London/Oakville: Equinox.
Brandt Per Aage, 2005, Mental spaces and cognitive semantics: A critical comment, „Journal of Pragmatics” 37, s. 1578-1594.
Brandt Line, 2008, A semiotic approach to fictive interaction as a representational strategy in communicative meaning construction, [w:] Todd Oakley i Anders Hougaard (red.), Mental Spaces in Discourse and Interaction, Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company, s. 109-148.
Brandt Line, Brandt Per Aage, 2005, Making sense of a blend: A cognitive-semiotic approach to metaphor, „Annual Review of Cognitive Linguistics” 3, s. 216–249.
Bown Deni, 1995, Encyclopaedia of Herbs and their Uses, London: Dorling Kindersley.
Chevallier Andrew, 1996, The Encyclopedia of Medicinal Plants, London: Dorling Kindersley.
Chiej Roberto, 1984, The McDonald Encyclopaedia of Medicinal Plants, London: MacDonald.
Evans Vyvyan, 2007, A Glossary of Cognitive Linguistics, Edinburgh: Edinburgh University Press.
Evans Vyvyan, 2009, Leksykon językoznawstwa kognitywnego, tłum. Magdalena Buchta, Małgorzata Cierpisz, Joanna Podhorodecka, Agnieszka Gicala, Justyna Winiarska, Kraków: Universitas.
Fauconnier Gilles, 1994, Mental Spaces. Aspects of Meaning Construction in Natural Language, Cambridge: CUP.
Fauconnier Gilles, 1997, Mappings in Thought and Language, Cambridge: CUP.
Fauconnier, Gilles, Turner, Mark, 2002, The Way we Think: Conceptual Blending and the Mind’s Hidden Complexities, New York: Basic Books.
Głaz Adam, 2018, Lubelska etnolingwistyka kognitywna a anglojęzyczna lingwistyka kulturowa. Wybrane problemy, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 30, s. 231-257. DOI: 10.17951/et.2018.30.23.
Głaz Adam, Prorok Katarzyna, 2014, Of triangles, trapeziums and ethnolinguists: The linguistic worldview revisited, [w:] Marek Kuźniak, Agnieszka Libura i Michał Szawerna (red.), From Conceptual Metaphor Theory to Cognitive Ethnolinguistics: Patterns of Imagery in Language, Frankfurt am Main: Peter Lang, s. 207-228.
Grieve Margaret, 1984, A Modern Herbal, London: Penguin.
Gruenstaeudl, Michael, 2010, BIO 406 D-native Plants. An Introduction to the Flora of Central Texas, http://www.bio.utexas.edu/courses/bio406d [data dostępu: 24.01.2021].
Grzegorczykowa Renata, 2001, Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa: PWN.
Hrycyna Ewa, Bartmiński, Jerzy, 2019, Zioło, ziele, [w:] Słownik stereotypów i symboli ludowych, t. 2. Rośliny, cz. 4. Zioła. Koncepcja całości i redakcja Jerzy Bartmiński, zastępca redaktora: Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 11–431.
Kardela Henryk, 1992, Gramatyka kognitywna jako globalna teoria języka, [w:] Język a Kultura, t. 8. Podstawy metodologiczne semantyki współczesnej, red. Iwona Nowakowska-Kępna, Wrocław, s. 9-22.
Kardela Henryk, Kędra-Kardela, Anna, 2019, The speaking subject in Jerzy Bartmiński’s linguistic worldview program. A cognitive grammar perspective, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 31, s. 73-85. DOI: 10.17951/et.2019.31.73.
Kosecki Krzysztof, 2010, O formach ucieleśnienia znaczeń w metaforze i metonimii pojęciowej, „Linguistics Applied” 2/3, s. 90-101.
Kosecki Krzysztof, 2014, Metafory i metonimie w oronimach tatrzańskich, [w:] Mikrotoponimia i makrotoponimia. Problematyka wstępna, red. Artur Gałkowski i Renata Gliwa, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 207-218.
Kövecses Zoltán, 2006, Language, Mind and Culture. A Practical Introduction, Oxford: OUP.
Kulak Ilona, 2017, Percepcja rzeczywistości a proces nominacyjny (na przykładzie ludowych nazw roślin Podhalan, „Prace Językoznawcze” XIX (3), s. 153-168.
Kuryłowicz Beata, 2012, Tekst poetycki jako materiał źródłowy do poznania modernistycznych sposobów konceptualizacji świata (na przykładzie analizy semantycznej leksemu dziewanna), „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Seria językoznawcza, t. 19 (39), z. 2, s. 65-85.
Lakoff George, Johnson, Mark, 1980, Metaphors We Live By, Chicago: UCP.
Lakoff George, Johnson Mark, 1988, Metafory w naszym życiu, tłum. Tomasz P. Krzeszowski, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Lakoff George, 1987a, Women, Fire and Dangerous Things: What Categories Reveal about the Mind, Chicago: UCP.
Lakoff George, 1987b, Image metaphors, „Metaphor and symbolic activity” 2 (3), s. 219-222.
Lakoff George, 1993, The contemporary theory of metaphor, [w:] Andrew Ortony (red.) Metaphor and Thought, Cambridge: CUP, s. 202–251.
Lakoff George, 2011, Kobiety, ogień i rzeczy niebezpieczne. Co kategorie mówią nam o umyśle, tłum. Magdalena Buchta, Agnieszka Kotarba, Anna Skucińska, Kraków: Universitas.
Lakoff George, Johnson, Mark, 1999, Philosophy in the Flesh: The Embodied Mind and its Challenge to Western World, New York: Basic Books.
Langacker Ronald, 1987, Foundations of Cognitive Grammar. Theoretical Prerequisites, Stanford, CA: Stanford University Press.
Langacker Ronald, 1999, Virtual reality, „Studies in the linguistic sciences” 29 (2), s. 77-103.
Langacker Ronald, 2005, Wykłady z gramatyki kognitywnej, red. Henryk Kardela, Przemysław Łozowski, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Langacker Ronald, 2008, Cognitive Grammar. A Basic Introduction, Oxford: OUP.
Langacker Ronald, 2009, Gramatyka kognitywna. Wprowadzenie, tłum. Elżbieta Tabakowska, Magdalena Buchta, Henryk Kardela, Wojciech Kubiński, Przemysław Łozowski, Adam Głaz, Joanna Jabłońska-Hood, Hubert Kowalewski, Katarzyna Stadnik, Daria Bębeniec, Justyna Giczela-Pastwa, Kraków: Universitas.
Libura Agnieszka, 2007, Amalgamaty kognitywne. Powstanie i rozwój koncepcji integracji pojęciowej, [w:] Amalgamaty kognitywne w sztuce, red. Agnieszka Libura, Kraków: Universitas, s.11-66.
Libura Agnieszka, 2010, Teoria przestrzeni mentalnych i integracji pojęciowe: struktura modelu i jego funkcjonalność, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Łozowski Przemysław, 2013, Language vis-à-vis culture in Jerzy Bartmiński’s cognitiveethnolinguistics, [w:] Adam Głaz, David S. Danaher, Przemysław Łozowski (red.), The Linguistic Worldview: Ethnolinguistics, Cognition, and Culture, London: Versita, s. 351-370.
Mabey Richard, 1979, Plants with a Purpose, London: Fontana.
Markiewicz Alicja, 2017, Zastosowanie narzędzi filozofii języka, filozofii działania oraz kognitywistyki do analizy perswazyjnego aspektu marketingu narracyjnego. Praca doktorska dostępna pod adresem: https://dspace.uni.lodz.pl/bitstream/handle/11089/23175/Alicja20Markiewicz_Praca20doktorska.pdf?sequence=1&isAllowed=y [data dostępu: 28.12.2020].
McCarthy Eibhlín, O'Mahony Jim M., 2011, What's in a name? Can mullein weed beat TB where modern drugs are failing?, „Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine”, s. 1-7. DOI: 10.1155/2011/239237.
Mierzwińska-Hajnos Agnieszka, 2013, Jerzy Bartmiński’s linguistic worldview meets the western cognitive tradition: the semantics of Polish and English plant names, [w:] Adam Głaz, David S. Danaher, Przemysław Łozowski (red.), The Linguistic Worldview: Ethnolinguistics, Cognition, and Culture, London: Versita, s. 387- 412.
Mierzwińska-Hajnos Agnieszka, Augustyn Rafał, 2012, A note on the generic space: Do we really need it?, konferencja ICLC, University of Alberta, Edmonton, Kanada, 23-28 czerwca 2013.
Mitich Larry W., 1989. Intriguing world of weeds, common mullein- the roadside torch parade, „Weed Technology” 3, s. 704-705.
Niebrzegowska-Bartmińska Stanisława, 2000, Przestrach od przestrachu. Rośliny w ludowych przekazach ustnych, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Niebrzegowska-Bartmińska Stanisława, 2015, O profilowaniu językowego obrazu świata, „Poradnik Językowy” 1, s. 30–44.
Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława, 2017, Jakie dane są relewantne etnolingwistycznie?, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 29, s. 11-29. DOI: 10.17951/et.2017.29.11.
Oakley Todd, Coulson, Seana, 2008. Connecting the dots: Mental spaces and metaphoric language in discourse, [w:] Todd Oakley, Anders Houggard (red.) Mental Spaces in Discourse and Interaction, John Benjamins, s. 27-50.
Pelcowa Halina, 2001a, Interferencje leksykalne w gwarach Lubelszczyzny, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Pelcowa Halina, 2001b, Nazwy roślin w świadomości językowej ludności wiejskiej, [w:] Język a Kultura, t. 16, Świat roślin w języku i kulturze, red. Anna Dąbrowska, Irena KamińskaSzmaj, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, s. 99-116.
Riaz Muhammad, Zia-Ul-Haq Muhammad, Jaafar Hawa Z.E., 2013, Common mullein, pharmacological and chemical aspects, „Revista Brasileira de Farmacognosia” 23 (6), s. 948-959.
Sperber Dan, Wilson, Deirdre, 1995, Relevance: Communication and Cognition, Oxford: Blackwell.
Stec Wanda, 2016, Metafora w nazewnictwie roślinnym: polskie i rosyjskie nazwy roślin leczniczych motywowane nazwami ze świata zwierząt, „Acta Polono-Ruthenica” 21, s. 99-115.
Suchostawska Laura, 2015, Image Metaphors in Thoreau's Descriptions of Nature, „Anglica Wratislaviensia” 53, s. 79-87.
Tabakowska Elżbieta, 2010, O przestrzeniach mentalnych i interpretacji tekstu, [w:] En quête de sens. Études dédiées à Marcela Świątkowska (W poszukiwaniu znaczeń. Studia dedykowane Marceli Świątkowskiej), red. Joanna Górnikiewicz, Halina Grzmil-Tylutki, Iwona Piechnik, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 594-603.
Tabakowska Elżbieta, 2013, A linguistic picture, image, or view of ‘Polish cognitive studies’, [w:] Adam Głaz, David S. Danaher, Przemysław Łozowski (red.) The Linguistic Worldview: Ethnolinguistics, Cognition, and Culture, London: Versita, s. 321-335.
Tatli İrem, Akademir Zeliha, 2006, Traditional uses and biological activities of Verbascum species, „Fabad Journal of Pharmaceutical Sciences” 31 (2), s. 85-96.
TurkerArzu Ekrem, Gure, 2005, Common mullein (Verbascum thapsus L.). Recent advances in research, „Phytotherapy Research” 19 (9), s. 733-739.
Turner Mark, 2008, Frame blending, [w:] Rema Rossini Favretti (red.) Frames, Corpora and Knowledge Representation, Bologna: Bologna University Press, s. 13-32.
Varela Francisco J., Thompson Evan, Rosch Eleanor, 1991, The Embodied Mind. Cognitive Science and Human Experience, MIT Press.
Walczak-Mikołajczakowa Mariola, 2018, Odwołania do świata zwierząt w bułgarskich nazwach roślin zielnych, „Slavica Lodziensia” 2, s. 31-43.
Waniakowa Jadwiga, 2012, Polskie gwarowe nazwy dziko rosnących roślin zielnych na tle słowiańskim. Zagadnienia ogólne, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Waniakowa Jadwiga, 2015, Jak badać pochodzenie i historię gwarowych nazw roślin?, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” LXXI, s. 289–298.
Waniakowa Jadwiga, 2017, The problem of plant identification in etymological research on Slavic phytonymy, [w:] Ilona Janyškova, Helena Karlikova i Vit Boček (red.), Etymological research into Czech. Proceedings of the Etymological Symposium Brno 2017, 12–14 September, „Studia Etymologica Brunensia” vol. 22, Praha: Nakladatelství Lidové Noviny, s. 459–470.
Weisman Dale, 2010, Beyond the river, Texas Parks Wildlife Magazine, https://tpwmagazine.com/archive/2006/jan/ed_6/ [data dostępu: 18.01.2021].
Wierzbicka Agnieszka, 2018, Gdzie rośnie dziewanna, tam bez posagu panna – miejsce fitonimów w językowym obrazie świata użytkowników gwar (na Kujawach i poza nimi), „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN” t. LXV, s. 229-243.
Winiarska Justyna, 2016, Plakat jako przykład multimodalnego amalgamatu, „LingVaria” 2 (22), s. 43-55.
Wroński Leszek, 2016, Recenzja polskiego wydania książki D. Sperbera i D. Wilson Relevance. Communication and Cognition, „Hybris” 32, s. 124-128.
Zawisławska Magdalena, 2011. Metafora w języku nauki. Na przykładzie nauk przyrodniczych, Warszawa: Wydawnictwa Wydziału Polonistyki UW.
Polonistyki UW.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/et.2021.33.131
Data publikacji: 2021-10-12 17:01:56
Data złożenia artykułu: 2021-03-11 13:47:29
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2021 Agnieszka Bożena Mierzwińska-Hajnos
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.