Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Fuga daemonum, czyli dziurawiec jako amalgamat pojęciowy. Studium kognitywne
Streszczenie w języku polskim
Prezentowana praca, wpisująca się w paradygmat kognitywnych badań nad językiem, ma na celu wyjaśnienie mechanizmów, jakie uruchamiane są w procesie konceptualizacji pojęć na przykładzie wyrażenia fuga daemonum, synonimicznej nazwy dziurawca pospolitego (Hypericum perforatum L.). Fuga daemonum to jedna z bardziej interesujących i semantycznie złożonych nazw dziurawca, w której obserwujemy dynamiczny proces zwany integracją pojęciową (ang. conceptual blending), polegający na stapianiu elementów zaczerpniętych z co najmniej dwóch przestrzeni wyjściowych przestrzeni odnoszącej się do wyglądu i właściwości dziurawca oraz przestrzeni przywołującej konotacje symboliczne i religijne tej rośliny. W celu przeprowadzenia analizy semantycznej nazwy fuga daemonum autorka stosuje tzw. czteroprzestrzenny model integracji pojęciowej, autorstwa Gillesa Fauconniera i Marka Turnera, który ma za zadanie ukazać dynamiczny charakter znaczenia.
Słowa kluczowe
Bibliografia
Bartmiński Jerzy, 2004, Punkt widzenia, perspektywa, językowy obraz świata, [w] Językowy obraz świata, red. Jerzy Bartmiński, Lublin, s. 103--120.
Bartmiński Jerzy, 2006, Językowe podstawy obrazu świata, Lublin.
Będkowska-Kopczyk Agnieszka, 2001, Metaforyka roślinna w języku słoweńskim i jej podstawy konceptualne na tle metaforyki polskiej, „Język a Kultura”, t. 16. Świat roślin w języku i kulturze, red. Anna Dąbrowska i Irena KamińskaSzmaj, s. 149--158.
Brandt Line, Brandt Per Aage, 2005, Making sense of a blend A cognitive-semiotic approach to metaphor, „Annual Review of Cognitive Linguistics” 3, s. 216–249.
Budziszewska Wanda, 1972, Mit a nazwa rośliny, „Poradnik Językowy”, z. 1, s. 573--576.
Bourque Yves, 2014, Toward a typology of semantic transparency, rozprawa doktorska dostępna pod adresem httpstspace.library.utoronto.ca.
Coulson Seana, 2001, Semantic leaps frame-shifting and conceptual blending in meaning construction, Cambridge.
Fauconnier Gilles, Turner, Mark, 1996, Conceptual integration networks, „Cognitive Science” 22, s. 133--187.
Fauconnier Gilles, Turner Mark, 2002, The way we think conceptual blending and the mind’s hidden complexities, New York.
Fauconnier Gilles, 2010, Ten lectures on cognitive construction of meaning by Gilles Fauconnier, Beijing.
Frath Pierre, 2005, Why is there no ham in a hamburger’. A study of lexical blends and reanalysed morphemisation, „RANAM Recherches Anglaises et Nord-Amércaines” 38, s. 99--112.
Hamans Camiel, 2010, The productivity of blending Linguistic or cognitive Or how to deal with administrivia and ostalgia, [w] Lingua Terra Cognita II. A Festschrift for Professor Roman Kalisz, red. Danuta Stanulewicz, Tadeusz Wolański, Joanna Radwańska, Gdańsk, s. 467--490.
Handke Kwiryna, 1992, Łacińska terminologia a polskie słownictwo botaniczne, [w] tejże, Rozważania i analizy językoznawcze, Warszawa, s. 165–172.
Handke Kwiryna, 1993, Polskie nazewnictwo botaniczne oczami językoznawcy, [w] tejże, Rozważania i analizy językoznawcze, Warszawa, s. 173–185.
Henslowa Maria, 1976, Z badań nad wiedzą ludową o roślinach, I. Hypericum perforatum L. – Dziurawiec zwyczajny, „Slavia Antiqua”, t. 23, s. 228–250.
Kalisz Roman, 2001, Językoznawstwo kognitywne w świetle językoznawstwa funkcjonalnego, Gdańsk.
Kamińska Anna, 2007, Amalgamaty w poezji ks. Jana Twardowskiego. Znaczenie integracji pojęciowej w rozumieniu wiary, [w] Amalgamaty kognitywne w sztuce, red. Agnieszka Libura, Kraków, s. 69--85.
Kamper-Warejko Joanna, 2014, Historia polskich nazw roślin występujących w poradniku P. Krescencjusza, „Linguistica Copernicana” 11, s. 143--158.
Kardela Henryk, 1992, Gramatyka kognitywna jako globalna teoria języka, „Język a Kultura”, t. 8. Podstawy metodologiczne semantyki współczesnej, red. Iwona Nowakowska-Kępna, s. 9--22.
Kemmer Suzanne, 2003, Schemas and Lexical Blends, [w] Motivation in Language Studies in Honor of Günter Radden, red. G. Radden i H. Cuyckens, AmsterdamPhiladelphia, s. 69--95.
Kobus Marek, 2006, Preparaty z dziurawca w psychiatrii, „Panacea” 4 (17), s. 6--7.
Lakoff George, Johnson Mark, 1980, Metaphors we live by, Chicago.
Lakoff George, Turner Mark, 1989, More than cool reason a field guide to poetic metaphor Chicago.
Lakoff George, 1987a, Women, fire and dangerous things, Chicago.
Lakoff George, 1987b, Image metaphors, „Metaphor and symbolic activity” 2 (3), s. 219--222.
Langacker Ronald, 1987, Foundations of cognitive grammar. Theoretical prerequisites. California.
Langacker Ronald, 2005, Wykłady z gramatyki kognitywnej, red. Henryk Kardela, Przemysław Łozowski, Lublin.
Langacker Ronald, 2008, Cognitive grammar. A basic introduction, Oxford.
Libura Agnieszka, 2007, Amalgamaty kognitywne. Powstanie i rozwój koncepcji integracji pojęciowej, [w] Amalgamaty kognitywne w sztuce, red. Agnieszka Libura, Kraków, s.11--66.
Libura Agnieszka, 2010, Teoria przestrzeni mentalnych i integracji pojęciowe struktura modelu i jego funkcjonalność, Wrocław.
Niebrzegowska-Bartmińska Stanisława, 2010, Sakronimy w polskim ludowym obrazie ziół, [w] W Świecie nazw. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Czesławowi Kosylowi, red. Halina Pelcowa, Lublin, s. 277--289.
Oakley Todd, Coulson Seana, 2008. Connecting the dots Mental spaces and metaphoric language in discourse, [w] Mental spaces in discourse and interaction, red. Todd Oakley i Anders Houggard, s. 27--50.
Pajdzińska Anna, Filar Dorota, 1999, Językowy obraz świata a teksty poetyckie, [w] Język. Teoria. Dydaktyka, red. Barbara Greszczuk, Rzeszów, s. 187--196.
Pelcowa Halina, 2001, Nazwy roślin w świadomości językowej ludności wiejskiej, „Język a Kultura”, t. 16. Świat roślin w języku i kulturze, red. Anna Dąbrowska i Irena KamińskaSzmaj, s. 99--116.
Pietrzak-Porwisz Grażyna, 2007, Metonimia i metafora w strukturze semantycznej szwedzkich somatyzmów, Kraków.
Rutkowski Mariusz, 2010, „Oni są tam, gdzie stało ZOMO…” Retoryka Jarosława Kaczyńskiego w świetle teorii amalgamatów pojęciowych, [w] Język IV RP, red. Marek Czyżewski, Paweł Nowak, Renata Przybylska, Lublin, s. 297--307.
Skarżyński Andrzej, 2014, Zioła czynią cuda, Warszawa.
Skubalanka Teresa, 2009, Polskie nazewnictwo roślin. Struktura zbioru, „Annales Uniwersitatis Mariae Curie-Skłodowska Sectio FF”, t. 27, s. 129--144.
Stec Wanda, 2016, Metafora w nazewnictwie roślinnym polskie i rosyjskie nazwy roślin leczniczych motywowane nazwami ze świata zwierząt, „Acta Polono-Ruthenica” 21, s. 99--115.
Suchostawska Laura, 2015, Image Metaphors in Thoreau's Descriptions of Nature, „Anglica Wratislaviensia” 53, s. 79--87.
Szot- Radziszewska Elżbieta, 2005, Sekrety ziół. Wiedza ludowa, magia, obrzędy, leczenie, Warszawa.
Taylor John, 2007 (2002), Gramatyka kognitywna, tłum. Magdalena Buchta i Łukasz Wiraszka, Kraków.
Turek Sebastian, 2005, Ziele dziurawca zwyczajnego – składniki czynne i potencjalne zastosowania lecznicze, „Postępy Fitoterapii” 3--4, s. 80--86.
Turner Mark, 2001, Cognitive dimensions of social science, Oxford.
Waniakowa Jadwiga, 2014, Nazwy dziurawca zwyczajnego, Hypericum perforatum L. w gwarach polskich na tle słowiańskim i europejskim, [w] Studia Borysiana. Etymologica, diachronica, slavica. W 75. rocznicę urodzin Profesora Wiesława Borysia, red. Mariola Jakubowicz i Beata RaszewskaŻurek, Warszawa, s. 261--279 (233--251, wersja on-line).
Waszakowa Krystyna, (w druku), Reinterpretacja procesów integracji przestrzeni mentalnych w wyrazach słowotwórczo pochodnych (na przykładzie biopenetracja).
Waszakowa Krystyna, (w druku), Composita kontaminacyjne jako rezultaty procesów analogii i anomalii.
Zawisławska Magdalena, 2011, Metafora w języku nauki. Na przykładzie nauk przyrodniczych, Warszawa.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/et.2017.29.31
Data publikacji: 2017-11-03 08:26:30
Data złożenia artykułu: 2017-01-08 19:29:10
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2017 Agnieszka Bożena Mierzwińska-Hajnos
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.