Spytek z Melsztyna – legalista czy „głoszący nowinki” przeciwnik działań podejmowanych dla dobra państwa? Wokół zjazdu elekcyjno-koronacyjnego po śmierci Władysława Jagiełły w Krakowie w lipcu 1434 roku

Streszczenie w języku polskim

Spytek z Melsztyna był jedynym synem zmarłego tragicznie nad Worsklą wojewody krakowskiego. Zarówno on, jak i jego najbliżsi mieli zapewne nadzieję, że odegra niepoślednią rolę w ówczesnej elicie władzy. Po śmierci Władysława Jagiełły, w toku dyskusji rozgorzałej na zjeździe w Opatowie w 1434 roku, który chyba można potraktować jako zjazd panów małopolskich – w analogii do zjazdu panów wielkopolskich, jaki zwołał do Poznania Oleśnicki – Spytek wyrósł na lidera opozycjonistów, przywódcę „głoszących nowinki”, i taką rolę odegrał również na zjeździe elekcyjno-koronacyjnym w Krakowie w ostatniej dekadzie lipca 1434 roku. Obok niego prym wiedli wówczas inni, głównie niewymienieni z imienia „nowinkarze”. Spytkowi z Melsztyna i jego poplecznikom nie udało się jednak przeciągnąć na swoją stronę szerszych gremiów. Biskup Oleśnicki i królowa Zofia zdołali natomiast po długich debatach doprowadzić do elekcji i koronacji Władysława III. Oboje mieli świadomość, że z powodu młodego wieku Jagiellona i tak decyzje będzie podejmować rada królewska, a dokładniej – ścisłe grono możnowładców rezydujących w Krakowie. W tym układzie biskup Oleśnicki, z racji stałej rezydencji w stolicy, liczył zapewne na osiągnięcie pozycji lidera. Niewykluczone więc, że właśnie po to, aby uśmierzyć głosy sprzeciwu, podnoszone m.in. przez Spytka, zdecydowano się na powołanie marionetkowych opiekadlników, tutorów, instytucji dotąd nieznanej w polskim prawie. Spytek nie otrzymał wówczas żadnego urzędu, czyli jego zabiegi zakończyły się całkowitym niepowodzeniem.