Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Polityka zakonu krzyżackiego wobec unii polsko-litewskiej w 1413 roku a horodelska formuła inkorporacyjna
Streszczenie w języku polskim
W artykule na nowo poruszono problem znaczenia kwestii krzyżackiej w unii horodelskiej w oparciu o najnowszy stan badań oraz przedstawiono różne aspekty kryzysu zakonu krzyżackiego i jego państwa w Prusach po 1410 roku, ze szczególnym uwzględnieniem polityki korporacji w latach 1411–1413. Wywody uzasadniają tezę, że wbrew deklaracjom sygnatariuszy unii i skardze na krzyżaków, zredagowanej w Horodle, Polska i Litwa nie były zagrożone przez zakon, lecz same miały agresywne zamiary wobec niego.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
SOURCES
Actum princicpium, Regis Poloniae atque Supremi Ducis Lithuaniae Vladislai Jogaila et Magni Ducis Lithuaniae Alexandri Vytautas, coll. by L. Korczak, [in:] 1413 m. Horodlės Aktai (Dokumentai ir tyrinėjimai). Akty horodelskie z 1413 r. Dokumenty i studia, eds. J. Kiaupienė, L. Korczak, Vilnius-Kraków 2013.
Akta Unji Polski z Litwą 1385–1791, eds. S. Kutrzeba, W. Semkowicz, Kraków 1932.
Codex diplomaticus Regni Poloniae et Magni Ducatus Lithuaniae, ed. M. Dogiel, Wilno 1758.
Codex epistolaris saeculi decimi quinti (1384–1492), vol. II, ed. A. Lewicki, Kraków 1891.
Codex epistolaris Vitoldi magni ducis Lithuaniae 1376–1430, ed. A. Prochaska, Kraków 1882.
Die Staatsverträge des Deutschen Ordens in Preussen im 15. Jahrhundert, vol. I, ed. E. Weise, 2nd edition, Marburg 1970.
Dokumenty polskie z archiwów dawnego Królestwa Węgier, vol. 1 (until 1450), ed. S. A. Sroka, Kraków 1998.
Joannis Dlugossi Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae, bk. X/XI (1406–1412), eds. C. Baczkowski et al., Varsaviae 1997.
Johanns von Posilge, Officials von Pomesanien, Chronik des Landes Preussen (von 1360 an, fortgesetzt bis 1419), ed. E. Strehlke, [in:] Scriptores rerum Prussicarum, eds. T. Hirsch, M. Töppen, E. Strehlke, vol. III, Leipzig 1866.
Kodeks dyplomatyczny Litwy, ed. E. Raczyński, Wrocław 1845.
Lites ac Res gestae inter Polonos Ordinemque Cruciferorum, 2nd edition, vol. II, ed. I. Zakrzewski, Poznań 1892; vol. III, ed. J. Karwasińska, Warszawa 1935.
Lites ac res gestae inter Polonos Ordinemque Cruciferorum. Spory i sprawy pomiędzy Polakami a zakonem krzyżackim. Akta postępowania przed wysłannikiem papieskim Antonim Zeno z Mediolanu w latach 1422-1423, 3rd edition, eds. S. Jóźwiak, A. Szweda, S. Szybkowski, Toruń 2015.
Rachunki królewskie z lat 1393–1395 i 1412. Rachunki podrzędztwa krakowskiego, rachunki stacji nowosądeckiej, coll. by H. Wajs, Warszawa 1993.
Regesta historico-diplomatica Ordinis S. Mariae Theutonicorum 1198–1525, P. I, vol. 1, eds. E. Joachim, W. Hubatsch, Göttingen 1948.
Regesta Imperii, XI: Die Urkunden Kaiser Sigmunds (1410–1437), vol. 1, ed. W. Altmann, Innsbruck 1896-1897.
Regesten zu den Briefregistern des Deutschen Ordens III: die Ordensfolianten 5, 6 und Zusatzmaterial, ed. J. Sarnowsky, Göttingen 2017.
Registri damnorum a Cruciferis in Mazovia anno 1413 factorum fragmentum, [in:] Monumenta Poloniae historica, vol. V, ed. W. Kętrzyński, Lwów 1888.
Zbiór dokumentów małopolskich, part VI, eds. S. Kuraś, I. Sułkowska-Kuraś, Wrocław 1974.
LITERATURE
Arnold U., Reformatorskie tendencje w zakonie krzyżackim w Prusach w I połowie XV wieku, „Zapiski Historyczne”, vol. 45, 1980, issue 4.
Baustaedt B., Heinrich von Plauen, “Jahrbuch der Albertus-Universität zu Königsberg“, vol. 2, 1952.
Białuński G., Opozycja rycerstwa pruskiego na początku XV wieku, “Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, no. 3, 2010.
Biskup M., Das Echo der Tannenberger Schlacht und der Belagerung Marienburgs im deutschen Zweig des Deutschen Ordens im Sommer 1410, [in:] Beiträge zur Geschichte des Deutschen Ordens, vol. 2, ed. U. Arnold, Marburg 1993.
Biskup M., Der Deutsche Orden und die Freiheiten der großen Städte in Preußen vom 13. bis zur Mitte des 15. Jahrhunderts, [in:] Stadt und Orden. Das Verhältnis des Deutschen Ordens zu den Städten in Livland, Preußen und im Deutschen Reich, ed. U. Arnold, Marburg 1993.
Biskup M., Pod panowaniem krzyżackim (od 1308 r. do 1454 r.), [in:] Historia Gdańska, vol. 1: do roku 1454, ed. E. Cieślak, Gdańsk 1978.
Biskup M., Rozwój gospodarki czynszowej i utrwalenie ustroju stanowego na Pomorzu Wschodnim pod rządami krzyżackimi (1310–1466), [in:] Historia Pomorza, vol. I: do roku 1466, ed. G. Labuda, 2nd edition, Poznań 1972.
Biskup M., Wojny Polski z Zakonem Krzyżackim 1308–1521, 2nd edition, Oświęcim 2014.
Biskup M., Labuda G., Dzieje zakonu krzyżackiego w Prusach. Gospodarka – Społeczeństwo – Państwo – Ideologia, 2nd edition, Gdańsk 1988.
Błaszczyk G., Dzieje stosunków polsko-litewskich od czasów najdawniejszych do współczesności, vol. II: Od Krewa do Lublina, issue 1, Poznań 2007.
Boockmann H., Johannes Falkenberg, der Deutsche Orden und die polnische Politik. Untersuchungen zur politischen Theorie des späten Mittelalters. Mit einem Anhang: Die Satira des Johannes Falkenberg, Göttingen 1975.
Boockmann H., Zakon krzyżacki, translated by R. Traba, 2nd edition, Gdańsk-Warszawa 2002.
Boockmann H., Zu den politischen Zielen des Deutschen Ordens in seiner Auseinandersetzung mit den Preussischer Ständen, “Jahrbuch für die Geschichte Mittel- und Ostdeutschlands”, vol. 15, 1967.
Borkowska U., The ideology of ‘antemurale’ in the sphere of Slavic Culture (13th–17th centuries), [in:] The Common Christian Roots of the European Nations, vol. II, Florence 1982.
Caro J., Geschichte Polens, vol. III, Gotha 1869.
Czacharowski A., Grupa kierownicza Starego Miasta Torunia i jej związki z Polską w okresie wojny 1409–1411, [in:] Społeczeństwo Polski średniowiecznej, vol. 2, ed. S. K. Kuczyński, Warszawa 1982.
Czacharowski A., Opozycja rycerstwa ziemi chełmińskiej w dobie Grunwaldu, [in:] W kręgu stanowych i kulturowych przeobrażeń Europy Północnej w XIV–XVIII wieku, ed. Z. H. Nowak, Toruń 1988.
Czaja R., Die geldpolitischen Fragen und die wirtschaftliche Lage des Ordenslandes in Preussen im 14. und in der ersten Hälfte des 15. Jahrhunderts, “Acta Classica Universitatis Stientiarum Debreceniensis“, no. 49, 2013.
Czaja R., Die Identität des Deutschen Ordens in Preussen, [in:] Cura animarum. Seelsorge im Deutschordensland Preussen, ed. S. Samerski, Köln-Weimar-Wien 2013.
Czaja R., Die Krise der Landesherrschaft. Der Deutsche Orden und die Gesellschaft seines Staates in Preuβen in der ersten Hälfte des 15. Jahrhunderts, “Ordines Militares”, vol. 16, 2011.
Czaja R., Die Ritterbrüder des Deutschen Ordens und die städtishe Gesselschaft in Preußen bis zur Mitte des 15. Jahrhunderts, [in:] Herrschaft, Netzwerke, Brüder des Deutschen Ordens in Mittelalter und Neuzeit, ed. K. Militzer, Weimar 2012.
Czaja R., Miasta pruskie a zakon krzyżacki. Studia nad stosunkami między miastem a władzą terytorialną w późnym średniowieczu, Toruń 1999.
Czaja R., Społeczeństwo i władza terytorialna w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach na początku XV wieku, [in:] Conflictus magnus apud Grunwald. Między historią a tradycją, eds. K. Ożóg, J. Trupinda, Malbork 2013.
Czaja R., Strefa bałtycka w gospodarce europejskiej XIII–XV wieku, [in:] Ziemie polskie wobec Zachodu. Studia nad rozwojem średniowiecznej Europy, ed. S. Gawlas, Warszawa 2006.
Długokęcki W., Żuławy Wiślane w okresie wojny zakonu krzyżackiego z Polską i Litwą w latach 1409–1411, [in:] Na szlakach dwóch światów. Studia ofiarowane Profesorowi Jerzemu Hauzińskiemu, ed. A. Teterycz-Puzio, Słupsk 2016.
Dürschner K., Der Wacklige Thron. Politische Opposition im Reich von 1378 bis 1438, Frankfurt am Main 2003.
Dygo M., Die Münzpolitik des Deutschen Orden in Preussen in den ersten Hälfte des 15. Jahrhunderts, Warszawa 1987.
Dygo M., Ideologia panowania zakonu niemieckiego w Prusach, [in:] Państwo zakonu krzyżackiego w Prusach. Władza i społeczeństwo, eds. M. Biskup, R. Czaja, Warszawa 2008.
Ekdahl S., Das Soldbuch des Deutschen Ordens 1410/1411, Die Abrechnungen für die Soldtruppen, vol. 1, Köln-Wien 1988.
Ekdahl S., Der 1. Thorner Frieden (1411) im Spiegel der Söldnerfrage, “Ordines Militares“, vol. 18, 2013.
Ekdahl S., Die Schlacht von Tannenberg und ihre Bedeutung in der Geschichte des Ordensstaates, [in:] Žalgiro laikų Lietuva ir jos kaimynai, eds. R. Čapaitė, A. Nikžentaitis, Vilnius 1993.
Ekdahl S., Einestellung der Bevölkerung Preussens zur Herrschaft des Ordensritter, “Miscellanea Historico-Archivistica”, vol. 23, 2016.
Ekdahl S., The Teutonic Order’s Mercenaries during the ‘Great War’ with Poland-Lithuania (1409–1411), [in:] Mercenaries and Paid Men. The Mercenary Identity in the Middle Ages, ed. J. France, Leiden 2008.
Ekdahl S., Verträge des Deutschen Ordens mit Söldnerführen aus den ersten Jahrzehnten nach Grunwald, “Questiones Medii Aevii Novae“, vol. 11, 2006.
Frost R., Oksfordzka historia unii polsko-litewskiej. Powstanie i rozwój 1385–1569, vol. 1, translated by T. Fiedorek, Poznań 2018.
Gancewski J., Wybrane aspekty gospodarcze z dziejów zakonu krzyżackiego w XV stuleciu, [in:] Zakon krzyżacki w historii, ideologii i działaniu – symbole dziejowe, ed. idem, Olsztyn 2010.
Garbacik J., Zygmunt Luksemburczyk wobec Wielkiej Wojny polsko–krzyżackiej (1409–1411), “Małopolskie Studia Historyczne”, vol. 3, 1960, issue 1–2.
Gąsiorowski A., Itinerarium króla Władysława Jagiełły 1386–1434, 2nd edition, Warszawa 2014.
Gerstenberg C., Heinrich von Plauen 1410–1413, Halle 1873.
Gollub H., Die Schadenbücher des Deutschen Ordens, „Altpreußische Forschungen“, vol. I, 1924, H. 2.
Górski K., Państwo krzyżackie w Prusach, Gdańsk-Bydgoszcz 1946.
Górski K., Początki reprezentacji rycerstwa w stanach państwa krzyżackiego w Prusach w XV w., “Zapiski Historyczne”, vol. 33, 1968, issue 3.
Górski K., Zakon krzyżacki a powstanie państwa pruskiego, Wrocław etc. 1977.
Grabski A. F., Bitwa grunwaldzka w świadomości europejskiej XV w., [in:] Grunwald w świadomości Polaków, ed. M. Biskup, Warszawa-Łódź 1981.
Halecki O., Dzieje Unii Jagiellońskiej, vol. I, Kraków 1919.
Heidenreich K., Der Deutsche Orden in der Neumark (1402–1455), Berlin 1932.
Hoensch J.K., Kaiser Sigismund. Herrscher an der Schwelle der Neuzeit 1368–1437, München 1996.
Holbach R., Die preußischen Hansestädte und die Niederlande, [in:] Die preußischen Hansestädte und ihre Stellung im Nord- und Ostseeraum, eds. Z. H. Nowak, J. Tandecki, Toruń 1998.
Jähnig B., Eine Korporation in Personalnöten. Die Bedeutung des Schlachtentods von 203 Deutschordensbrüdern am 15. Juli 1410, “Miscellanea Historico-Archivistica”, vol. 19, 2012.
Jähnig B., Zur Stellung des Komturs von Thorn unter den Deutschordens-Gebietigern in Preußen, [in:] Thorn. Königin der Weichsel 1231–1981, eds. B. Jähnig, P. Letkemann, Göttingen 1981.
Jasiński T., Spory i konflikty miast pruskich z komturami krzyżackimi, [in:] Zakon krzyżacki a społeczeństwo państwa w Prusach, ed. Z. H. Nowak, Toruń 1995.
Jenks S., Die preußischen Hansestädte und England, [in:] Die preußischen Hansestädte und ihre Stellung im Nord- und Ostseeraum, eds. Z. H. Nowak, J. Tandecki, Toruń 1998.
Jóźwiak S., Centralne i terytorialne organy władzy zakonu krzyżackiego w Prusach w latach 1228–1410: rozwój, przekształcenia, kompetencje, Toruń 2001.
Jóźwiak S., Kryzys władzy terytorialnej, [in:] Państwo zakonu krzyżackiego w Prusach. Władza i społeczeństwo, eds. M. Biskup, R. Czaja, Warszawa 2008.
Jóźwiak S., Liczebność konwentów zakonu krzyżackiego w Prusach w pierwszej połowie XV wieku, “Zapiski Historyczne”, vol. 72, 2007, issue 1.
Jóźwiak S., Urząd wielkiego mistrza w państwie Zakonu Krzyżackiego w Prusach do 1410 r., “Kwartalnik Prawa Publicznego”, vol. 2, 2002, issue 1/2.
Jóźwiak S., Wywiad i kontrwywiad w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach, Malbork 2004.
Jóźwiak S., Trupinda J., Krzyżackie zamki komturskie w Prusach. Topografia i układ przestrzenny na podstawie średniowiecznych źródeł pisanych, Toruń 2012.
Jóźwiak S., Trupinda J., Organizacja życia na zamku krzyżackim w Malborku w czasach wielkich mistrzów (1309–1457), 2nd edition, Malbork 2011.
Kaufmann A., Die Wahl König Sigmunds von Ungarn zum römischen Könige, „Mitteilungen des Vereins für Geschichte des Deutschen in Böhmen”, vol. 17, 1877–1878.
Knoll P. W., Poland as antemurale christianitatis in the late Middle Ages, „The Catholic Historical Review” vol. 60, 1974, no. 3.
Koczerska M., Twórcy unii horodelskiej, “Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne”, vol. 141, 2014, issue 2.
Kolankowski L., Dzieje Wielkiego Księstwa Litewskiego za Jagiellonów, Oświęcim 2014 (first published: Warszawa 1930).
Korczak L., Horodło na drodze ku dziedzicznej monarchii jagiellońskiej, [in:] 1413 m. Horodlės Aktai (Dokumentai ir tyrinėjimai). Akty horodelskie z 1413 r. Dokumenty i studia, eds. J. Kiaupienė, L. Korczak, Vilnius-Kraków 2013.
Kostrzak J., Stanowisko inflanckich władz zakonnych wobec wojen polsko-krzyżackich w latach 1409–1422, (part 1), “Zapiski Historyczne”, vol. 39, 1974, issue 4.
Kowalska Z., Stanisław Ciołek (†1437). Podkanclerzy królewski, biskup poznański, poeta dworski, Kraków 1993.
Krollmann Ch., Die Politik des Hochmeisters Heino.ich von Plauen gegen die großen Städte, “Oberländische Geschichtsblätter“, vol. 12, 1910.
Krzyżaniakowa J., Polska – antemurale christianitatis – polityczne i ideologiczne podstawy kształtowania się idei, [in:] Docendo discimus. Studia historyczne ofiarowane Prof. Zbigniewowi Wielgoszowi w 70. rocznicę urodzin, Poznań 1999.
Krzyżaniakowa J., Rok 1413, [in:] Pax et bellum, ed. K. Olejnik, Poznań 1993.
Kuczyński S. M., Wielka Wojna z zakonem krzyżackim w latach 1409–1411, 5th edition, Warszawa 1987.
Kurtyka J., Początki starostwa spiskiego i pierwsi starostowie. Z dziejów polityki Władysława Jagiełły wobec Zakonu Krzyżackiego i Zygmunta Luksemburskiego w latach 1411–1430, “Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego”, vol. 9, 2006, issue 1.
Kutrzeba S., Unia Polski z Litwą, [in:] Polska i Litwa w dziejowym stosunku, Kraków 1914.
Kwiatkowski K., Działania militarne w grudniu 1410 i w styczniu 1411 roku, [in:] S. Jóźwiak, K. Kwiatkowski, A. Szweda, S. Szybkowski, Wojna Polski i Litwy z zakonem krzyżackim w latach 1409–1411, 2010.
Kwiatkowski K., Kontrakcja militarna Zakonu. Napływ kontyngentów posiłkowych i zaciężnych z obszarów Rzeszy, [in:] S. Jóźwiak, K. Kwiatkowski, A. Szweda, S. Szybkowski, Wojna Polski i Litwy z zakonem krzyżackim w latach 1409–1411, Malbork 2010.
Kwiatkowski K., Pierwsze wrażenia w Prusach po porażce zakonu niemieckiego w bitwie grunwaldzkiej, “Zapiski Historyczne”, vol. 75, 2010, issue 2.
Kwiatkowski K., Wyprawa letnia 1410 r., [in:] S. Jóźwiak, K. Kwiatkowski, A. Szweda, S. Szybkowski, Wojna Polski i Litwy z zakonem krzyżackim w latach 1409–1411, Malbork 2010.
Kwiatkowski S., O ludziach na pobojowisku grunwaldzkim. W związku z artykułem Krzysztofa Kwiatkowskiego Pierwsze wrażenia w Prusach po porażce zakonu niemieckiego w bitwie grunwaldzkiej, “Zapiski Historyczne”, vol. 76, 2011, issue 2.
Kwiatkowski S., Pamięć, żałoba, pojednanie. Bitwa grunwaldzka jako wstrząs mentalności jej uczestników i ludności Prus zakonnych, [in:] Wojna, pamięć, tożsamość. O bitwach i mitach bitewnych, ed. J. M. Piskorski, Warszawa 2012.
Kwiatkowski S., Powstanie i rozwój krzyżackiej koncepcji przywództwa religijnego w Prusach, [in:] Zakon krzyżacki a społeczeństwo państwa w Prusach, ed. Z. H. Nowak, Toruń 1995.
Kwiatkowski S., Społeczeństwo pruskie wobec Zakonu po 1410 r. Pokolenie, które przeżyło Grunwald, [in:] Conflictus magnus apud Grunwald. Między historią a tradycją, eds. K. Ożóg, J. Trupinda, Malbork 2013.
Kwiatkowski S., Verlorene Schlachten und Gefallene in der geistigen Tradition des Deutschen Ordens, „Ordines Militares”, vol. 16, 2011.
Lampe E., Beiträge zur Geschichte Heino.ichs von Plauen 1411–1413, “Zeitschrift des Westpreußischen Geschichtsvereins“, H. 26, 1889.
Lelewel J., Gilbert de Lannoy i jego podróże, Poznań 1844.
Łowmiański H., Polityka Jagiellonów, coll. for printing by K. Pietkiewicz, Poznań 1995.
Mačiukas Ž., Zigmanto Liuksemburgiečio veiksnys Lietuvos santykiuose su Vokiečių Ordinu, [in:] Tarp istorijos ir būtovės. Studijos prof. Edvardo Gudavičiaus 70-mečiui, eds. A. Bumblauskas, R. Petrauskas, Vilnius 1999.
Maschke E., Die Schäffer und Lieger des Deutschen Ordens in Preußen, [in:] idem, Domus Hospitalis Theutonicorum. Europäische Verbindungslinien der Deutschordensgeschichte. Gesammelte Aufsätze aus den Jahren 1931–1963, Bonn-Bad Godesberg 1970.
Militzer K., Auswirkungen der Schlacht bei Tannenberg auf den Deutsche Orden, [in:] Žalgiro laikų Lietuva ir jos kaimynai, eds. R. Čapaitė, A. Nikžentaitis, Vilnius 1993.
Militzer K., Der Wandel in der Begründung der Existenz des Deutschen Ordens und seiner Selbstrechtfertigung vor und nach der Schlacht bei Tannenberg, [in:] Kancelaria wielkich mistrzów i polska kancelaria królewska w XV wieku, ed. J. Trupinda, Malbork 2006.
Militzer K., Historia zakonu krzyżackiego, translated by E. Marszał, J. Zakrzewski, Kraków 2007.
Myśliński K., Król Władysław Jagiełło a unia horodelska – przyczynek do charakterystyki władcy, “Lituano-Slavica Posnaniensia”, vol. 7, 1995.
Nikodem J., Unia horodelska. Skuteczny kompromis czy zarzewie przyszłych konfliktów?, “Zapiski Historyczne” vol. 78, 2013, issue 3.
Nikodem J., Witold wielki książę litewski (1354 lub 1355 – 27 października 1430), Kraków 2013.
Nöbel W., Michael Küchmeister Hochmeister des Deutschen Ordens 1414–1422, Bad Godesberg 1969.
Nowak B., Wielki książę Witold i społeczeństwo litewskie wobec unii horodelskiej, „Zamojskie Studia i Materiały”, vol. 7, 2005, issue 3(18).
Nowak Z. H., Dyplomacja polska w czasach Jadwigi i Władysława Jagiełły (1382–1434), [in:] Historia dyplomacji polskiej, vol. I: poł. X w.–1572, ed. M. Biskup, 2nd edition, Warszawa 1982.
Nowak Z. H., Główne aspekty walki ideologicznej Polski i Litwy z Zakonem krzyżackim na forum europejskim w I połowie XV wieku, [in:] Ekspansja niemieckich zakonów rycerskich w strefie Bałtyku od XIII do połowy XV wieku, ed. M. Biskup, Toruń 1990.
Nowak Z. H., Międzynarodowe procesy polubowne jako narzędzie polityki Zygmunta Luksemburskiego w północnej i środkowowschodniej Europie (1412–1424), Toruń 1981.
Nowak Z. H., W okresie kryzysu państwa krzyżackiego, [in:] Historia Torunia, vol. I: W czasach średniowiecza (do roku 1454), ed. M. Biskup, , Toruń 1999.
Ożóg K., Udział Andrzeja Łaskarzyca w sprawach i sporach polsko-krzyżackich do soboru w Konstancji, [in:] Polska i jej sąsiedzi w późnym średniowieczu, eds. K. Ożóg, S. Szczur, Kraków 2000.
Ożóg K., Uczeni w monarchii Jadwigi Andegaweńskiej i Władysława Jagiełły (1384–1434), Kraków 2004.
Paravicini W., Die Preußenreisen des europäischen Adels, Vol. I, Sigmaringen 1989.
Paravicini W., Vom Kreuzzug zum Soldzug: Die Schlacht bei Tannenberg und das Ende der Preußenfahrten des europäischen Adels, [in:] Conflictus magnus apud Grunwald. Między historią a tradycją, eds. K. Ożóg, J. Trupinda, Malbork 2013.
Pelech M., Der Verpflichtungsbrief des Hochmeisters Heinrich von Plauen bezüglich der Bezahlung von 100 000 Schock Bohm. Groschen an den König von Polen vom 31 I 1411, “Preußenland” vol. 17, 1979.
Pelech M., Die hochmeisterlichen Räte vom Jahre 1412: Ihre Tätigkeit und Bedeutung, “Blätter für deutsche Landesgeschichte”, vol. 119, 1983.
Pelech M., W sprawie okupu za jeńców krzyżackich z Wielkiej Wojny, issue 2, “Zapiski Historyczne”, vol. 52, 1987, issue 2.
Pelech M., Zölle und Steuern im Ordensland Preußen (1403–1454), [in:] Zakon krzyżacki a społeczeństwo państwa w Prusach, ed. Z. H. Nowak, Toruń 1995.
Pelech M., Zu den Steuern im Deutschordensland Preußen unter Hochmeister Heinrich von Plauen, “Beiträge zur Geschichte Westpreußens”, vol. 9, 1985.
Petrauskas R., Monarcha i wasal: Witold a unia horodelska, “Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne”, vol. 141, 2014, issue 2.
Polechow S., Itinerarium wielkiego księcia litewskiego Witolda: 4/5 sierpnia 1392 – 27 października 1430, “Rocznik Lituanistyczny”, vol. 5, 2019.
Pósán L., Sigismund von Luxemburg und der Erste Frieden von Thorn, [in:] Konfliktbewältigung und Friedensstiftung im Mittelalter, eds. R. Czaja, E. Mühle, A. Radzimiński, Toruń 2012.
Potkowski E., Monarsze dary książkowe w polskim średniowieczu – pogrunwaldzkie dary Jagiełły, [in:] Ojczyzna bliższa i dalsza. Studia historyczne ofiarowane F. Kirykowi w 60-tą rocznicę urodzin, eds. J. Chrobaczyński et al., Kraków 1993.
Potkowski E., Nach der Schlacht von Tannenberg – Schenkungen des Königs Władysław Jagiełło an die Polnischen Kirchen, [in:] Mittelalterliche Kultur und Literatur im Deutschsordenstaat in Preußen: Leben und Nachleben, eds. J. Wenta, S. Hartmann, G. Vollmann-Profe, Toruń 2008.
Prochaska A., Król Władysław Jagiełło, vol. I, Kraków 1908.
Rabiej P., Dokumenty unii horodelskiej, [in:] 1413 m. Horodlės Aktai (Dokumentai ir tyrinėjimai). Akty horodelskie z 1413 r. Dokumenty i studia, eds. J. Kiaupienė, L. Korczak, Vilnius-Kraków 2013.
Radoch M., Ziemie pruskie w oczach Gillberta de Lannoy, “Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, no. 4, 2005.
Sarnowsky J., Die ständische Kritik am Deutschen Orden in der erste Hälfte des 15. Jahrhundert, [in:] Das Preußenland als Forschungaufgabe. Eine europäische Region in ihren geschichtlichen Bezügen, eds. B. Jähnig, G. Michels, Lüneburg 2000.
Sarnowsky J., Die Wirtschaftsführung des Deutschen Ordens in Preussen (138–1454), Köln 1993.
Sarnowsky J., The Late Medieval Military Orders and the Transformation of the Idea of Holy Wars, [in:] idem, On the Military Orders in medieval Europe: Structures and Perceptions, Farnham 2011.
Sarnowsky J., Wirtschaftliche Aspekte der Geschichte der Kriege am Beginn des 15. Jahrhunderts, [in:] Tannenberg – Grunwald – Žalgiris. Krieg und Frieden im späten Mittelalter, eds. W. Paravicini, R. Petrauskas, G. Vercamer, Wiesbaden 2012.
Schaeder H., Geschichte der Pläne zur Teilung des alten polnischen Staates seit 1386, vol. 1: Der Teilungsplan von 1392, Leipzig 1937.
Sieradzan W., Der Thorner Frieden von 1411 und die Prozesse zwischen dem Deutschen Orden und Polen als Beispiel der Bewältigung zwischenstaatlicher Konflikte im Spätmittelalter, [in:] Konfliktbewältigung und Friedensstiftung im Mittelalter, eds. R. Czaja, E. Mühle, A. Radzimiński, Toruń 2012.
Sieradzan W., Misja Benedykta Makraia 1412–1413. Z dziejów pokojowego rozwiązywania konfliktów międzypaństwowych w późnym średniowieczu, Malbork 2009.
Sieradzan W., Sąsiedztwo mazowiecko-krzyżackie w okresie przemian politycznych w Europie środkowowschodniej w latach 1411–1466, Toruń 1999.
Simiński R., Konflikt – pojednanie – współpraca. Studia nad polityką książąt zachodniopomorskich i biskupów kamieńskich wobec zakonu krzyżackiego w Prusach w latach 1320–1423, Wrocław 2019.
Sochacka A., Możnowładcy polscy wobec unii horodelskiej, “Średniowiecze Polskie i Powszechne”, vol. 3, 2004.
Sochacka A., Stosunek polskiej elity politycznej do unii w Horodle, [in:] Unia w Horodle na tle stosunków polsko-litewskich. Od Krewa do Zaręczenia wzajemnego Obojga Narodów, ed. S. Górzyński, Warszawa 2015.
Srodecki P., Antemurale Christianitatis. Zur Genese der Bollwerksrhetorik im östlichen Mitteleuropa an der Schwelle vom Mittelalter zur Frühen Neuzeit, Husum 2015.
Szweda A., Organizacja i technika dyplomacji polskiej w stosunkach z zakonem krzyżackim w Prusach w latach 1386–1454, Toruń 2009.
Szweda A., Pierwszy pokój toruński w stosunkach polsko-krzyżackich do 1423 r., “Miscellanea Historico-Archivistica”, vol. 19, 2012.
Szweda A., Po wielkiej wojnie. Zjazdy polsko-krzyżackie w 1411 r., [in:] Kancelaria wielkich mistrzów i polska kancelaria królewska w XV wieku, ed. J. Trupinda, Malbork 2006.
Szweda A., Polsko-krzyżackie kontrowersje na Krajnie w latach 1411–1422, [in:] Europa Środkowo-Wschodnia: Ideologia, historia a społeczeństwo. Księga poświęcona pamięci Profesora Wojciecha Peltza, eds. J. Dudek, D. Janiszewska, U. Świderska-Włodarczyk, Zielona Góra 2005.
Szweda A., Traktat pokojowy, [in:] S. Jóźwiak, K. Kwiatkowski, A. Szweda, S. Szybkowski, Wojna Polski i Litwy z zakonem krzyżackim w latach 1409–1411, Malbork 2010.
Szweda A., Zakon krzyżacki wobec Polski i Litwy w latach 1411–1414, “Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne”, vol. 141, 2014, issue 2.
Szybkowski S., Konflikt polsko-węgierski 1410–1411, [in:] S. Jóźwiak, K. Kwiatkowski, A. Szweda, S. Szybkowski, Wojna Polski i Litwy z zakonem krzyżackim w latach 1409–1411, Malbork 2010.
Tandecki J., Zakon krzyżacki, [in:] Państwo zakonu krzyżackiego w Prusach. Władza i społeczeństwo, eds. M. Biskup, R. Czaja, Warszawa 2008.
Voigt J., Die Erwerbung der Neumark. Ziel und Erfolg der Brandenburgischer Politik unter den Kurfürsten Friedrich I. und Friedrich II. 1402–1457, Berlin 1863.
Voigt J., Geschichte Preußens von den ältesten Zeiten bis zum Untergange der Herrschaft des Deutschen Ordens, vol. VII, Königsberg 1836.
Volckart O., Die Münzpolitik im Ordensland und Herzogtum Preußen von 1370 bis 1550, Wiesbaden 1996.
Wojtkowski A., Tezy i argumenty polskie w sporach terytorialnych z Krzyżakami, Olsztyn 1968.
Wróbel D., „Hołd pruski” sto piętnaście lat wcześniej. O jednym precedensie z czasów Władysława Jagiełły, “Miscellanea Historico-Archivistica”, vol. 23, 2016.
Wróbel D., Elity polityczne Królestwa Polskiego wobec problemu krzyżackiego w czasach Władysława Jagiełły, Lublin 2016.
Wróbel D., Stanowisko Mikołaja Trąby wobec pokoju toruńskiego z 1411 roku i układu z Zygmuntem Luksemburskim z 1412 roku, [in:] Mikołaj Trąba mąż stanu i prymas Polski, ed. F. Kiryk, Kraków 2009.
Zakrzewski S., Uwagi nad unią horodelską, [in:] idem, Zagadnienia historyczne, vol. II, Lwów 1936.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/f.2020.75.163-193
Data publikacji: 2021-01-27 10:39:36
Data złożenia artykułu: 2020-09-19 02:25:15
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2021 Dariusz Wróbel
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.