„Pamiętnik Harbiński” (1923-1924) – periodyk kolonii polskiej w Harbinie (Chiny)

Hanna Agnieszka Polak

Streszczenie w języku polskim


Artykuł przedstawia czasopismo „Pamiętnik Harbiński” wydawane w mieście Harbin w Chinach w latach 1923–1924. Istniała tam liczna kolonia polska, związana z budowaną przez Rosję koleją wschodniochińską i usytuowaniem jej centrum administracyjnego w miejscu, w którym wkrótce rozwinęło się prężne gospodarczo miasto nazwane Harbin, założone w 1898 roku. Godziwe warunki pracy przyciągnęły inżynierów, urzędników i robotników, wśród nich bardzo wielu Polaków. Rosnące potrzeby oświatowe i kulturalne zaowocowały powstaniem polskich organizacji i stowarzyszeń, a także rozwojem rynku wydawniczego. jednym z 25 zidentyfikowanych tytułów polskich czasopism wychodzących w Harbinie od początku prasowego ruchu wydawniczego w 1917 roku do likwidacji diaspory polskiej w roku 1949 był „Pamiętnik Harbiński”, który ze względu na swój charakterystyczny profil zasługuje na bardziej szczegółowe omówienie.

 


Słowa kluczowe


„Pamiętnik Harbiński”, Harbin (Chiny), kolonia polska, Kolej Wschodniochińska, prasa polska, Kazimierz Grochowski, ks. Władysław Ostrowski

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Inwentarz Wydawnictw Ciągłych Biblioteki Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, t. 3, Oddział Wydawnictw Ciągłych UMCS.

A. Ł-wa, Prasa polska na Dalekim Wschodzie, „Daleki Wschód” 1934, nr 7, s. 9–11.

Aszyche, „Pamiętnik Harbiński” 1923, cz. 1, s. 5–6. DOI: https://doi.org/10.25291/VR/1923-VLR-1.

Banasiński E., System walutowy w Chinach, „Pamiętnik Harbiński” 1923, cz. 1, s. 19–21.

Bogactwa mineralne w Północno-Wschodnich Chinach, „Pamiętnik Harbiński” 1923, cz. 1, s. 9–11.

Borysiewicz M., Z Dalekiego Wschodu na Bliski Wschód, do Afryki Północnej i Europy. Polacy z Mandżurii w szeregach Wojska Polskiego w latach 1939–1945, „Studia Polonijne” 2019, t. 40, s. 21–36. DOI: https://doi.org/10.18290/sp2041-2.

Borysiewicz M., Zarys dziejów Polonii w Harbinie, [w:] Polska i sąsiedzi na przestrzeni wieków. Prace słupskich doktorantów historii, red. W. Skóra, A. Teterycz-Puzio, t. 1, Słupsk 2017, s. 45–72.

Cabanowski M. Tajemnice Mandżurii. Polacy w Harbinie, Warszawa 1993.

Chajlar: monografia głównego miasta kraju „Barga”, „Pamiętnik Harbiński” 1923, cz. 1, s. 37–41, s. 41–45 (w wydaniu: „kalendarz dla Polaków na Dalekim wschodzie i Pamiętnik Harbiński”).

Cudzoziemcy w chińskiej służbie rządowej, „Pamiętnik Harbiński” 1923, cz. 1, s. 44; s. 48 (w wydaniu: „kalendarz dla Polaków na Dalekim wschodzie i Pamiętnik Harbiński”).

Dlaczego Polacy mandżurscy i syberyjscy używają prawie zawsze wyrazu „Kraj” zamiast „Polska”, „Pamiętnik Harbiński” 1923, cz. 1, s. 8–9.

Do Czytelników!, „Pamiętnik Harbiński” 1924, cz. 2, s. 35–36.

Gimnazjum Polskie im. H. Sienkiewicza i Szkoła Początkowa im. Św. Wincentego á Paulo w Charbinie (Chiny), „Pamiętnik Harbiński” 1923, cz. 1, s. 42–43; 44–46 (w wydaniu: „Kalendarz dla Polaków na Dalekim Wschodzie i Pamiętnik Harbiński”).

Giza A., Polacy z Mandżurii: dzieje polskiej kolonii w Harbinie w latach 1895–1966, Wydawnictwo Avalon, Kraków 2019.

Grochowski K., Barga: krótkie opisanie kraju między granicą syberyjską a Górami Chingan, „Pamiętnik Harbiński” 1924, cz. 2, s. 22–34.

Grochowski K., Charbin czy Harbin?, „Pamiętnik Harbiński” 1924, cz. 2, s. 6–7.

Grochowski K., O studium orientalistyki w Polsce, „Pamiętnik Harbiński” 1924, cz. 2, s. 1–6.

G[rochowski] K., Pierwsza flaga polska na wodach Oceanu Spokojnego i Indyjskiego, „Pamiętnik Harbiński” 1924, cz. 2, s. 16–17.

Grochowski K., Polacy na Dalekim Wschodzie, Harbin 1928.

G[rochowski] K., Przyszłość żywiołu polskiego w Chinach (potrzeba zastosowania się do nowych warunków egzystencji), „Pamiętnik Harbiński” 1923, cz. 1, s. 2–3.

G[rochowski] K., Zależa złota. Rudy srebrno-ołowiane, „Pamiętnik Harbiński” 1923, cz. 1, s. 11–13.

Historia parafii polsko-katolickiej w Charbinie (Chiny), „Pamiętnik Harbiński” 1923, cz. 1, s. 22–35.

Judek C., Zbiory harbińskie w Książnicy Pomorskiej w Szczecinie, [w:] Polskie ślady na Dalekim Wschodzie. Polacy w Harbinie: materiały z konferencji naukowej zorganizowanej w Szczecinie w dniach 23–24 października 2008, red. A. Furier, Szczecin 2008, s. 122–135.

Kajdański E., Dzienniki Kazimierza Grochowskiego i bogini Guanyin: od reportażu do ekspertyzy, „Gdańskie Studia Azji Wschodniej” 2018, z. 14, s. 7–28. DOI: https://doi.org/10.4467/23538724GS.18.016.10166.

Kajdański E., Jedwabne szlaki i inżynier Kazimierz Grochowski, „Gdańskie Studia Azji Wschodniej” 2015, z. 7, s. 15–40.

Kajdański E., Wspomnienia z mojej Atlantydy, Kraków 2013.

Kałuski M., Polacy w Chinach, Warszawa 2001.

Karta z dziejów kolonii polskiej na Dalekim Wschodzie Azji, „Pamiętnik Harbiński” 1924, cz. 2, s. 7–14.

Klimczak M., Polska szkoła średnia – Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza (1915–1949), [w:] Polskie ślady na Dalekim Wschodzie. Polacy w Harbinie: materiały z konferencji naukowej zorganizowanej w Szczecinie w dniach 23–24 października 2008 r., red. A. Furier, Szczecin 2008, s. 169–178.

Kusiak F., Osadnictwo reemigrantów z Mandżurii w 1949 roku, „Sobótka” 1994, nr 3–4, s. 241–252.

Michalewicz K., Obraz sytuacji politycznej w Harbinie w latach 1932–1936 w świetle wspomnień Polonii Harbińskiej oraz Listów Harbińskich i Dalekiego Wschodu, „Wrocławskie Studia Erazmiańskie” 2018, nr 12, s. 345–364.

Michalewicz K., Wybrane aspekty działalności Polonii harbińskiej w latach 1931–1937 w świetle prasy polonijnej: „Dalekiego Wschodu”, „Listów Harbińskich”, „Tygodnika Polskiego”

oraz „Kwartalnika Wschód”, „Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny” 2020, vol. 46, nr 1, s. 161–175. DOI: https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.20.008.11799.

Misiurek J., Z dziejów duszpasterstwa polonijnego w Harbinie, „Studia Polonijne” 1976, t. 1, s. 189–198.

Mrożek-Buksa M., „Tygodnik Polski” głosem kolonii polskiej w Harbinie, „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej” 2011, r. 61, s. 69–84.

Największe przedsiębiorstwo polskie na Dalekim Wschodzie: koncesje leśne p. Władysława Kowalskiego, „Pamiętnik Harbiński” 1923, cz. 1, s. 13–14.

Neja J., Polacy w Mandżurii, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2002, nr 3, s. 34–41.

Nernhejm S., Polonja harbińska (zarys historyczny), „Daleki wschód” 1934, r. 4, nr 7 (57), s. 1–4.

Nowo znaleziony język w Środkowej Azji, „Pamiętnik Harbiński” 1924, cz. 2, s. 35.

Nowy Rok w Chinach, „Pamiętnik Harbiński” 1923, cz. 1, s. 14.

Polskie ślady na Dalekim Wschodzie. Polacy w Harbinie: materiały z konferencji naukowej zorganizowanej w Szczecinie w dniach 23–24 października 2008, red. A. Furier, Szczecin 2008.

„Pamiętnik Harbiński” (1923–1924) – periodyk kolonii polskiej w Harbinie… 69

Polska sieć konsularna, „Pamiętnik Harbiński” 1924, cz. 2, s. 14–16.

Redakcja „tygodnika Polskiego” w Charbinie (Chiny). Do Czytelników. „Pamiętnik Harbiński” 1923, cz. 1, s. [1].

Stowarzyszenia polskie w Charbinie, Chiny, „Pamiętnik Harbiński” 1923, cz. 1, s. 18–19.

Symonolewicz k., Z bytu i kultury Chin. O chunchuzach, „Pamiętnik Harbiński” 1924, cz. 2, s. 17–22.

Szukiewicz t., „Gospoda Polska”. Historia powstania i rozwoju jednej z najstarszych placówek polskich kulturalno-oświatowych w Charbinie w Chinach, „Pamiętnik Harbiński” 1923, cz. 1, s. 36–40.

Szukiewicz t., Stowarzyszenie „Gospoda Polska”, [w:] Grochowski k., Polacy na Dalekim Wschodzie, Harbin 1928, s. 54–62.

Szymański j., Opieka duszpasterska nad Polakami w Harbinie, „Studia Polonijne” 2017, t. 38, s. 37–59. DOI: https://doi.org/10.18290/sp.2017.3.

Towarzystwo Misyjne w Warszawie, „Pamiętnik Harbiński” 1923, cz. 1, s. 15.

Towarzystwo Opieki Kulturalnej nad Polakami Zamieszkałymi za Granicą im. Adama Mickiewicza, „Pamiętnik Harbiński” 1923, cz. 1, s. 16–17.

w. w., Jak był założony Charbin, „Pamiętnik Harbiński” 1923, cz. 1, s. 3–5.

Wach R., Losy księgozbioru ks. Ludwika Zalewskiego po jego śmierci, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 1983, t. 47, s. 387–400. DOI: https://doi.org/10.31743/abmk.7618.

Wierzbicki P., „Tygodnik Polski” (Harbin 1922–1942) jako źródło do dziejów polskiej emigracji w Chinach, „Rocznik Biblioteki naukowej PAU i PAN w Krakowie” 2019, t. 64, s. 161–185. DOI: https://doi.org/10.4467/25440500RBn.19.010.14153.

Wilczyńska B., Biblioteka Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (1944–1974), Lublin 1976.

Winiarz A., Bibliografia prasy polskiej na Dalekim Wschodzie w latach 1917–1949, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” 1986, r. 25, z. 1, s. 125–135.

Winiarz A., Główne kierunki i formy aktywności Polaków w Mandżurii w latach 1897–1949, [w:] Polskie ślady na Dalekim Wschodzie. Polacy w Harbinie: materiały z konferencji naukowej zorganizowanej w Szczecinie w dniach 23–24 października 2008, red. A. Furier, Szczecin 2008, s. 27–49.

Winiarz A., Książka polska w koloniach polskich na Dalekim Wschodzie (1897–1949), „Czasopismo Zakładu narodowego im. Ossolińskich” 1994, z. 5, s. 57–69.

Winiarz A., Prasa polska na Dalekim Wschodzie jako źródło do dziejów oświaty polonijnej, [w:] Czasopiśmiennictwo okresu Drugiej Rzeczypospolitej jako źródło do historii edukacji, red. I. Michalska, G. Michalski, Łódź 2010, s. 11–20. DOI: https://doi.org/10.18778/7525-460-0.02.

Wojas B., Dzieje Polonii Charbińskiej, „Zeszyty Historyczne” 1974, z. 30, s. 3–15.

Woźniakowski K., Polonia chińska w latach 1897–1949 i jej życie kulturalno-literackie, „Przegląd Polonijny” 1976, z. 1, cz. 1, s. 97–109.

Yong Deog K., Kolonia polska w Mandżurii 1897–1949, Kraków 2001.

Yong Deog K., Życie kulturalne Polaków w Mandżurii w latach 1897–1947, „Postscriptum Polonistyczne” 2010, nr 2 (6), s. 121.

Załęczny J., Polacy w Harbinie w zbiorach Muzeum Niepodległości w Warszawie, „Wrocławskie Studia Wschodnie” 2013, t. 17, s. 79–94.

„Daleki Wschód” 1934, r. 4, nr 7 (57).

„Kalendarz Harbiński na rok jubileuszowy…” 1925.

„Pamiętnik Harbiński” 1923, cz. 1; 1924, cz. 2.

„Tygodnik Polski” 1936, r. 15, nr 748; 1937, r. 16, nr 52 [815].

Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, [online] http://dlibra.umcs.

lublin.pl/dlibra/publication/1629/edition/1482 [dostęp: 15.01.2023]; http://dlibra.umcs.

lublin.pl/dlibra/publication/1630/edition/1483 [dostęp: 15.01.2023].

Dolnośląski klub Harbińczyka, [online] https://harbinczyk.wordpress.com/o-klubie-har-binczyka/ [dostęp: 17.11.2022].

Michalewicz K., Kazimierz Grochowski, badacz i wizjoner na Dalekim Wschodzie, [online]

https://histmag.org/kazimierz-Grochowski-badacz-i-wizjoner-na-Dalekim-wscho-dzie-24375 [dostęp: 26.10.2022].

Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa, [online] https://pbc.rzeszow.pl/dlibra/publication/19689/edition/18133 [dostęp: 15.01.2023].

Podlaska Biblioteka Cyfrowa, [online] https://pbc.biaman.pl/dlibra/publication/12321/edition/11844 [dostęp: 15.01.2023].

Zaginiony cmentarz, strona „Oczami Duszy”, [online] https://oczamiduszy.pl/zaginiony-cmentarz/ [dostęp: 27.10.2022].




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/fb.2022.64.37-72
Data publikacji: 2023-11-13 07:58:54
Data złożenia artykułu: 2023-03-13 08:43:16


Statystyki


Widoczność abstraktów - 838
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2023 Hanna Agnieszka Polak

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.