Źródła i rola idei uprawnień naturalnych w „Pamflecie bostońskim”

Marcin Merkwa

Streszczenie w języku polskim


Idea uprawnień naturalnych jest jedną z najważniejszych koncepcji filozoficzno-prawnych. Znaczenie tej koncepcji wynika nie tylko z doniosłości postulatów, lecz także, a może przede wszystkim z tego, że odgrywała istotną rolę w toku przemian zachodzących w nowożytności. Pamflet bostoński jest jednym z pierwszych dokumentów wydanych na kontynencie amerykańskim, w którym rewolucyjne tezy, w szczególności dotyczące relacji z Wielką Brytanią, sformułowane zostały w języku uprawnień naturalnych. Celem artykułu jest analiza idei niezbywalnych praw jednostki, która została wyrażona w tym dokumencie. Wskazano, że rewolucyjne postulaty autorów dokumentu znalazły w konkretnej wizji niezbywalnych praw jednostki (a dokładniej w wizji zaproponowanej przez Johna Locke’a) uzasadnienie i intelektualną podbudowę. Analiza poprzedzona została odwołaniem do tzw. angielskich wolności, co pozwoliło umieścić Pamflet i ideę uprawnień naturalnych w szerszym kontekście. Uwaga została także zwrócona na fakt, że choć koncepcja niezbywalnych praw jednostki widoczna była we wcześniejszych pismach, to jednak dopiero w przededniu rewolucji wysunięto ją na pierwszy plan. Analiza koncepcji wyrażonej w dokumencie wymagała ukazania tych aspektów doktryny Locke’a, które odegrały kluczową rolę czy wręcz zostały przeniesione w całości do treści dokumentu.


Słowa kluczowe


uprawnienia naturalne; John Locke; Pamflet bostoński

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


LITERATURA

Berlin I., Dwie koncepcje wolności, [w:] Dwie koncepcje wolności i inne eseje, Warszawa 1991.

Bilder M.S., Charter Constitutionalism: The Myth of Edward Coke and the Virginia Charter, “North Carolina Law Review” 2016, vol. 94(5).

Brown R.D., The Strength of a People: The Idea of an Informed Citizenry in America, 1650–1870, Chapel Hill 1996.

Committees of Correspondence/Committees of Safety (1772–1776), [w:] Political Groups, Parties, and Organizations That Shaped America: An Encyclopedia and Document Collection, eds. S.H. Ainsworth, B.M. Harward, vol. 1, Santa Barbara 2019.

Gorman J., Rights and Reason: An Introduction to the Philosophy of Rights, Chesham 2003.

Herbert G.B., A Philosophical History of Rights, New Brunswick 2002.

Kamensky J., Sheriff C., Blight D.W., Chudacoff H.P., Logevall F., Bailey B., Norton M.B., A People and a Nation, vol. 1: To 1877, Boston 2012.

Lepore J., My, naród. Nowa historia Stanów Zjednoczonych, Poznań 2020.

Locke J., Dwa traktaty o rządzie, Warszawa 1992.

Locke J., Essays of Law of Nature, [w:] Political Essays, Cambridge 1997, DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511810251.

MacMillan K., The Atlantic Imperial Constitution: Center and Periphery in the English Atlantic World, New York 2011, DOI: https://doi.org/10.1057/9780230339675.

Mancke E., The Languages of Liberty in British North America, 1607–1776, [w:] Exclusionary Empire: English Liberty Overseas, 1600–1900, ed. J.P. Greene, New York 2010, DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511806339.003.

Otis J., The Rights of the British Colonies Asserted and Proved, [w:] Collected Political Writings, Indianapolis 2015.

Paine T., Zdrowy rozsądek, Warszawa 2016.

Rau Z., Wstęp, [w:] J. Locke, Dwa traktaty o rządzie, Warszawa 1992.

Schwartz B., The Great Rights of Mankind: A History of the American Bill of Rights, Madison 2002.

Somos M., American States of Nature: The Origins of Independence, 1761–1775, New York 2019, DOI: https://doi.org/10.1093/oso/9780190462857.001.0001.

The Votes and Proceedings of the Freeholders and Other Inhabitants of the Town of Boston, in Town Meeting Assembled, Boston 1772.

Tierney T., The Idea of Natural Rights: Studies on Natural Rights, Natural Law, and Church Law, 1150–1625, Cambridge 2001.

Volo J.M., The Boston Tea Party: The Foundations of Revolution, Santa Barbara 2012, DOI: https://doi.org/10.5040/9798400620898.

Ward L., James Otis and the Americanization of John Locke, “American Political Thought” 2015, vol. 4(2), DOI: https://doi.org/10.1086/680388.

White G.E., Law in American History, vol. 1: From the Colonial Years Through the Civil War, New York 2012.

ŹRÓDŁA INTERNETOWE

Locke’s Political Philosophy, 2005, https://plato.stanford.edu/entries/locke-political (dostęp: 4.07.2024).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2024.71.2.63-78
Data publikacji: 2024-10-04 19:21:09
Data złożenia artykułu: 2024-04-28 17:27:10


Statystyki


Widoczność abstraktów - 138
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 49

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2024 Marcin Merkwa

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.