Lew Dawidowicz Trocki o wojnie polsko-bolszewickiej 1919–1920

Lech Dubel

Streszczenie w języku polskim


Tekst dotyczy rekonstrukcji poglądów Lwa Dawidowicza Trockiego na wojnę polsko-bolszewicką 1919–1920. Podkreśla się zaledwie incydentalny związek jego teorii rewolucji permanentnej z początkiem, przebiegiem i zakończeniem tej wojny. Wskazana jest elastyczność poglądów Trockiego wynikająca ze zmiennych losów konfliktu zbrojnego. Podkreślone są praktyczne osiągnięcia tego polityka w obszarze budowy Armii Czerwonej, a także jego umiejętność oddzielania celów politycznych od bezpośredniego dowodzenia wojskiem. Wskazuje się, że ta wojna zasadniczo nie leżała w interesie politycznym obu stron konfliktu i żadnej z nich nie przyniosła korzyści. Stąd pacyfistyczne skłonności Trockiego do jej zakończenia. Ze strony Polski nie była to wojna uzasadniona względami ideologicznymi czy narodowościowymi. Chodziło o realizację pewnej wizji granic państwa polskiego. Ze strony Rosji Czerwonej (wbrew pozorom) nie wynikała zaś z założenia koniecznego wniesienia rewolucji na jej bagnetach na teren Europy Zachodniej, lecz miała w znacznej mierze charakter defensywny.


Słowa kluczowe


permanentna rewolucja; walka klasowa; internacjonalizm; polski nacjonalizm; Lew Dawidowicz Trocki; Włodzimierz I. Lenin; Józef Piłsudski; Armia Czerwona; pokój ryski

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


luty 26, Warszawa. Raport Inspektoratu Defensywy Politycznej Komendy Głównej Policji Państwowej o posiedzeniu Warszawskiej Rady Robotniczej Niepodległościowo-Socjalistycznej poświęconym odpowiedzi rządu polskiego na notę radziecką, [w:] Dokumenty i materiały do historii stosunków Polsko-Radzieckich, t. 2: Listopad 1918 – kwiecień 1920, Warszawa 1961.

Moskwa – Przedmowa G. Cziczerina do „Księgi czerwonej”, [w:] Dokumenty i materiały do historii stosunków Polsko-Radzieckich, t. 2: Listopad 1918 – kwiecień 1920, Warszawa 1961.

Davies N., Orzeł Biały. Czerwona Gwiazda, Kraków 2011.

Dubel L., Trocki i Sikorski. Spór o charakter wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku, „Annales UMCS sectio G (Ius)” 1998, t. 45.

Juzwenko A., Misja Marchlewskiego w 1919 roku na tle stosunków polsko-radzieckich, [w:] Z badań nad wpływem i znaczeniem rewolucji rosyjskich dla ziem polskich, red. H. Zieliński, Wrocław 1968.

Leinwand A.J., Bolszewicki plakat propagandowy w okresie wojny polsko-sowieckiej 1920 roku, „Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej” 1992, t. 27.

Lenin W.I., Dzieła, t. 31, Warszawa 1955.

Nowak A., „Lewa wolna” albo o spiskach Piłsudskiego z Leninem, „Arcana” 2007, nr 2–3.

Sydor P., Państwo i prawo w koncepcji rewolucji permanentnej Lwa Trockiego, Kraków 2016.

Trocki L., Ergebnisse und Perspektiven, Frankfurt am Main 1971.

Trocki L., Kak woorużałas riewolucja, t. 1–3, w pięciu częściach, Moskwa 1923–1925.

Trocki L., Moje życie, Warszawa 1930.

Trocki L., O wojnie z Polską, referat wygłoszony na wspólnym posiedzeniu Ogólnorosyjskiego Centralnego Komitetu Wykonawczego Rad, Moskiewskiej Rady Delegatów Robotniczych, Chłopskich i Armii Czerwonej, Zarządów związków zawodowych i komitetów fabrycznych 5 maja 1920, [w:] Wielkie mowy historii. Od Lincolna do Stalina, t. 2, Warszawa 2006.

Trotsky L., The Defeat of the German Revolution, The Chellenge of the Left Opposition 1923–24, New York 1975.

Wołkogonow D., Trocki, Warszawa 1999.

Wosmoj Sjezd RKP (b), mart 1919 goda. Protokoły, Moskwa 1959.

Wyszczelski L., Wojna o polskie Kresy 1918–1921. W walce o terytorium i niepodległość państwa, Warszawa 2011.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2019.66.2.41-60
Data publikacji: 2019-08-19 13:10:29
Data złożenia artykułu: 2018-10-01 10:09:38


Statystyki


Widoczność abstraktów - 2779
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 665

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2019 Lech Dubel

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.