(Nie)aktualność koncepcji człowieka José Ortegi y Gasseta

Cezary Mordka

Streszczenie w języku polskim


Autor koncentruje się na ogólnym przedstawieniu poglądów antropologicznych Ortegi y Gasseta, skupiając się przede wszystkim na ich możliwej aktualności. Człowiek, według Ortegi, to byt świadomy, odnoszący się określająco do otoczenia. Transcenduje on swoje biologiczne uposażenie dzięki możliwości chwilowego wykroczenia poza swą aktualną sytuacyjność. Dzięki tej zdolności (wykraczania) nie dąży tylko do realizacji biologicznych imperatywów, lecz realizuje życie jako wymyślony przez siebie projekt − dobrobyt. Takie ujęcie człowieka autor artykułu uznaje za niezwykle aktualne dla współczesnego myślenia na temat kondycji ludzkiej. Ortega rozumie człowieka jako pewną żyjącą monadę, w której można wyróżnić ciało, żywotność, duszę, ducha i „ja”. Kategorie „żywotności” czy „duszy” należą do słownika dzisiaj już nieużywanego, choć można je zidentyfikować z byciem żywym czy psychiką. Najwięcej kłopotów rodzi pojęcie „ja”, które zgodnie z konsekwencją poglądów Ortegi albo jest niezrozumiałe (niewyrażalne), albo nie jest „ja”. Problematyczne ze względu na uzasadnienie ich przyjęcia są też w antropologii Ortegi kategorie „przeznaczenia” czy „powołania”, a wraz z przyjętą przez hiszpańskiego filozofa „przypadkowością” bytu ludzkiego, ujawniają fundamentalną sprzeczność w jego antropologii.

Pełny tekst:

PDF


DOI: http://dx.doi.org/10.17951/i.2014.39.2.61
Data publikacji: 2015-05-23 21:00:53
Data złożenia artykułu: 2015-05-14 11:05:24


Statystyki


Widoczność abstraktów - 811
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2015 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.