Kompozycja edukacji, wychowania i sztuki w procesie oswajania nieprzychylnej rzeczywistości w pedagogiczno-artystycznej pracy nauczyciela

Teresa Wilk

Streszczenie w języku polskim


Celem niniejszego artykułu zainteresowanie środowiska nauczycieli sztuką nie tylko w aspekcie artystycznym, lecz nade wszystko w aspektach pedagogicznym i społecznym. Asumptem do zainteresowania nauczycieli wprowadzeniem sztuki do procesu edukacyjno-wychowawczego młodego pokolenia było przekonanie – poparte przykładami z przeszłości – o znaczącej wartości i roli sztuki w codziennym życiu, szczególnie w coraz bardziej nieprzychylnej rzeczywistości. Prezentacja wybranych określeń z zakresu sztuki ma przybliżyć czytelnikowi jej istotę oraz wartości, jakie mogą zostać zaimplikowane do procesu edukacji i wychowania młodego pokolenia. Wskazując przejawy nieprzychylnej rzeczywistości, starano się zwrócić uwagę na to, że najlepszą metodą oswojenia, ograniczenia czy uniknięcia wszelkich nieprawidłowości jest niewątpliwie świadomie i celowo realizowana edukacja oraz wychowanie w szkole przez odpowiednio przygotowanego nauczyciela. Istotnym aspektem skuteczności realizowanego procesu edukacyjno-wychowawczego jest świadome zaangażowanie sztuki we wszystkich obszarach edukacyjnych. Proces ów ma na celu nabycie określonej wiedzy z zakresu sztuki, wykształcenie potrzeby aktywnego uczestnictwa w sztuce oraz umiejętności jej odczytywania. Zwrócono też uwagę na to, aby wykorzystanie sztuki w procesie edukacyjno-wychowawczym dotyczyło nie tylko stricte procesu dydaktycznego, lecz także aby uwzględniono zajęcia pozalekcyjne i uczestnictwo w ofertach instytucji kultury: muzeów, kin, teatrów, galerii, filharmonii.


Słowa kluczowe


edukacja; wychowanie; sztuka; rzeczywistość; nauczyciel

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Bendyk, E. (2013). Między mitem a rozumem. Polityka, 37, 74.

Bernasiewicz, M. (2006). Pedagogika milczenia czy zaangażowania – o dylematach współczesnego nauczyciela. In: B. Pituła (ed.), Nauczyciel wobec problemów współczesności (pp. 19–27). Katowice: Wydawnictwo Śląskiej Wyższej Szkoły Zarządzania im. gen. Jerzego Ziętka w Katowicach.

Berthold, M. (1980). Historia teatru. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.

Beuys, J. (1990). Teksty, komentarze, wywiady. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Ruchu i Centrum Sztuki Współczesnej.

Bodziak, I. (2012). Edukacja muzyczna młodego pokolenia w zmieniającej się rzeczywistości XXI wieku. In: K. Szmyd, E. Barnaś-Baran, E. Dolata, A. Śniegulska (eds.), Myśl i praktyka edukacyjna w obliczu zmian cywilizacyjnych (pp. 617–623). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Cassirer, E. (1977). Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury. Warszawa: Czytelnik.

Delors, J. (1998). Edukacja, jest w niej ukryty skarb. UNESCO Report. Warszawa: Stowarzyszenie Oświatowców Polskich.

Denek, K. (2005). Ku dobrej edukacji. Toruń–Leszno: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.

Faure, E. (1975). Uczyć się, aby być. Warszawa: PWN.

Fręś, J.A. (1990). Edukacja teatralna w szkole średniej. Katowice: CDN.

Goban-Klas, T. (1971). Z zagadnień socjologii sztuki. Kraków: PAN.

Goodman, N. (1997). Wstęp do socjologii. Poznań: Zysk i S-ka.

Górniok-Naglik, A. (2002). Sztuka w treściach nauczania. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Horbowski, A. (2000). Edukacja kulturalna jako system działań społeczno-wychowawczych. Analiza systemowa i projekcja modelowa. Rzeszów: Wydawnictwo Oświatowe Fosze.

Kaczmarek, J. (1995). Joseph Beuys: od koncepcji artystycznej do teorii społecznej. Kultura i Społeczeństwo, 1, 65–74.

Karasińska, M. (2007). Wstęp. In: M. Karasińska, G. Leszczyński (eds.), Dziecko i teatr w przestrzeni kultury. Vol. 2: Świat w teatrze (pp. 10–15). Poznań: Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu.

Kłoskowska, A. (1980). Kultura masowa. Krytyka i obrona. Warszawa: PWN.

Kwiatkowska, H. (1996). Europejskość edukacji nauczycielskiej. Geneza – wyznaczniki – konkretyzacje. In: I. Wojnar, J. Kubin (eds.), Edukacja wobec wyzwań XXI wieku (pp. 256–274) Warszawa: Wydawnictwo Komitet Prognoz „Polska w XXI wieku” przy Prezydium PAN.

Kwiatkowska, H. (2005). Tożsamość nauczyciela. Między anomią a autonomią. Gdańsk: Wydawnictwo Psychologiczne.

McKerry, S. (1996). Training of Teachers at the End of 20th Century. American Science, 17(5).

Meighan, R. (1993). Socjologia edukacji. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Nicoll, A. (1977). Dzieje teatru. Warszawa: PIW.

Nikitorowicz, J. (2009). Edukacja regionalna i międzykulturowa. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Ossowski, S. (1966). U podstaw estetyki. Vol. 1. Warszaw: PWN.

Pankowska, K. (ed.). (2010). Sztuka i wychowanie. Współczesne problemy edukacji estetycznej. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Radlińska, H. (1933/1934). Planowanie pracy wychowawczej na tle środowiska. Ruch Pedagogiczny, 6, 189–199.

Steliga, A. (2012). Edukacja artystyczna a społeczeństwo wielokulturowe. In: K. Szmyd, E. Barnaś-Baran, E. Dolata, A. Śniegulska (eds.), Myśl i praktyka edukacyjna w obliczu zmian cywilizacyjnych (pp. 604–612). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Szubertowska, E. (2003). Edukacja a kultura muzyczna młodzieży. Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.

Warmuz-Warmuzińska, E. (2015). Filmoterapia w edukacji i terapii dzieci i młodzieży szkolnej oraz dorosłych. Scenariusze zajęć z wykorzystaniem filmów. Warszawa: Difin.

Wilk, T. (2010). Rewitalizacja społeczna poprzez współczesną sztukę teatralną w ocenie reprezentantów (twórców i odbiorców) sztuki dramatycznej Legnicy, Nowej Huty i Wałbrzycha. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Wilk, T. (2015). Obecność sztuki teatralnej w codzienności życia społecznego. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Włodarczyk, E. (2003). Kultura. In: T. Pilch (ed.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, Vol. 2. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Wojnar, I. (1984). Sztuka jako „podręcznik życia”. Warszawa: Nasza Księgarnia.

Wojnar, I. (1996). Aktualne problemy edukacji i kultury w Polsce i na świecie. Warszawa: Wydawnictwo Komitet Prognoz „Polska w XXI wieku” przy Prezydium PAN.

Żakowski, J. (2010). Nowy nieład światowy. Polityka, 51, 30–34.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2021.34.1.145-158
Data publikacji: 2021-04-27 15:38:08
Data złożenia artykułu: 2020-03-04 19:23:42


Statystyki


Widoczność abstraktów - 976
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 554

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2021 Teresa Wilk

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.