Doświadczanie marzeń sennych w aleksytymii
Streszczenie w języku polskim
Aleksytymia jest zaburzeniem, które w sposób znaczny ogranicza możliwość wglądu we własne stany emocjonalne, tym samym powodując brak identyfikowania i zrozumienia informacji płynących z przeżywanych przez jednostkę emocji. Zaburzenie to obejmuje takie obszary deficytowe, jak: niezdolność do werbalizacji emocji, niezdolność do odróżnienia pobudzenia fizjologicznego od emocji, operacyjny styl myślenia oraz ubóstwo życia wyobrażeniowego. Taki sposób funkcjonowania aleksytymików może mieć istotny wpływ na doświadczanie stresu – badania sugerują, że osoby te przeżywają przedłużony negatywny afekt w obliczu stresu, który prawdopodobnie wynika z nieumiejętności regulacji własnych emocji oraz z dysfunkcjonalnych strategii radzenia sobie. Ze względu na obszary deficytowe występujące u aleksytymików ciekawy wydaje się sposób doświadczania marzeń sennych przez takie osoby, a dokładniej ilość pamiętanych snów, koszmarów sennych, przeżywanych paraliżów sennych oraz świadomych snów. Obecnie literatura dotycząca związków aleksytymii z doświadczeniami sennymi jest stosunkowo skromna; wskazuje się w niej na występowanie istotnych związków tego zaburzenia z ilością koszmarów sennych oraz pamiętanych snów. Badania wykazują również istotne związki pomiędzy podwyższonym poziomem stresu oraz występowaniem koszmarów sennych i paraliżu sennego.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Bauermann, T.M., Parker, J.D.A., Taylor, G.J. (2008). Sleep problems and sleep hygiene in young adults with alexithymia. Personality and Individual Differences, 45(4), 318–322. DOI:10.1016/j.paid.2008.04.019
Brogaard, B. (2012). Lucid Dreaming and Self-Realization. An interview with dream expert Beverly D'Urso about lucid dreaming. Retrieved from: https://www.psychologytoday.com/us/blog/the-superhuman-mind/201212/lucid-dreaming-and-self-realization (access: 01.2020).
Brzeziński R. (1995). Dwie dekady koncepcji aleksytymii. Psychiatria Polska, 29, 443-454.
Carr, M. (2014). Sleep Paralysis. A glitch in the sleep-wake switch. Retrieved from: https://www.psychologytoday.com/us/blog/dream-factory/201409/sleep-paralysis (access: 01.2020).
Cierpiałkowska, L. (2015). Psychopatologia. Warszawa: Scholar.
Cohen, D.B. (1974). Toward a theory of dream recall. Psychological Bulletin, 81(2), 138–154. DOI:10.1037/h0037616
Cohen, D.B., MacNeilage, P.F. (1974). A test of the salience hypothesis of dream recall. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 42(5), 699–703. DOI:10.1037/h0036948
Connelly, M., Denney, D.R. (2007). Regulation of emotions during experimental stress in alexithymia. Journal of Psychosomatic Research, 62, 649–656.
Czernecka, K., Szymura, B. (2008). Alexithymia – Imagination – Creativity. Personality and Individual Differences, 45(6), 445–450. DOI:10.1016/j.paid.2008.05.019
De Gennaro, L., Ferrara, M., Cristiani, R., Curcio, G., Martiradonna, V., & Bertini, M. (2003). Alexithymia and Dream Recall Upon Spontaneous Morning Awakening. Psychosomatic Medicine, 65(2), 301–306. DOI:10.1016/j.paid.2004.02.003
Irwin, H.J., Melbin-Helberg, E.B. (1997). Alexithymia and dissociative tendencies. Journal of Clinical Psychology, 53(2), 159–166.
Jørgensen, M.M., Zachariae, R., Skytthe, A., Kyvik, K., (2007). Genetic and environmental factors in alexithymia: A population-based study of 8,785 Danish twin pairs. Psychotherapy and Psychosomatics, 76 (6), 369-375.
Krystal, H., Krystal, J.H. (1988). Integration and self-healing: Affect, trauna, alexithymia. New York: Analytic Press.
Levant, R. (1992). Toward the reconstruction of masculinity. Journal of Family Psychology, 5, 379– 402.
Levant, R., Hall, R., Williams, C., Hasan, N. (2009). Sex differences in alexithymia: A review. Psychology of Men & Masculinity, 3, 190-203.
Li, S.X, Zhang, B., Li, A.M., Wing, Y.K. (2010). Prevalence and Correlates of Frequent Nightmares: A Community-Based 2-Phase Study, Sleep, 33 (6), 774–780. DOI:10.1093/sleep/33.6.774.
Loveland Cook, C.A., Caplan, R.D., Wolowitz, H. (1990). Nonwaking Responses to Waking Stressors: Dreams and Nightmares1. Journal of Applied Social Psychology, 20(3), 199–226.
Luminet, O., Bagby, R.M., Taylor, G.J. (2018). Alexithymia: Advances in research, theory, and clinical practice. Cambridge: Cambridge University Press.
Lumley, M.A., Bazydlo, R.A. (2000). The relationship of alexithymia characteristics to dreaming. Journal of Psychosomatic Research, 48(6), 561–567.DOI:10.1016/S0022-3999(00)00096-9
Maruszewski, T., Ścigała, E. (1998). Emocje, aleksytymia, poznanie. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
Messina, A., Beadle, J., Paradiso, S. (2014). Towards a classification of alexithymia: primary, secondary and organic. Journal of Psychopathology, 20(1), 38-49.
Meza-Concha, N., Arancibia, M., Salas, F., Behar, R., Salas, G., Silva, H., Escobar, R. (2017). Towards a neurobiological understanding of alexithymia. Medwave. 4, e6960.
Myers, D. G. (2003). Psychologia. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Nielsen, T. A. (2000). A review of mentation in REM and NREM sleep: “Covert” REM sleep as a possible reconciliation of two opposing models. Behavioral and Brain Sciences, 23(6), 851–866.
DOI:10.1017/s0140525x0000399x
Nielsen, T., Levrier, K., Montplaisir, J. (2011). Dreaming correlates of alexithymia among sleep-disordered patients. Dreaming, 21(1), 16–31. DOI:10.1037/a0022861
Olunu, E., Kimo, R., Onigbinde, E.O., Akpanobong, M.U., Enang, I.E., Osanakpo, M., Monday, I.T., Otohinoyi, D.A., Fakoya, A.O. (2018). Sleep Paralysis, a Medical Condition with a Diverse Cultural Interpretation. International journal of applied & basic medical research, 8(3), 137–142. DOI:10.4103/ijabmr.IJABMR_19_18
Parker, J.D.A., Bauermann, T.M., Smith, C.T. (2000). Alexithymia and Impoverished Dream Content: Evidence From Rapid Eye Movement Sleep Awakenings. Psychosomatic Medicine, 62(4), 486–491. DOI:10.1097/00006842-200007000-00006
Płońska, D., Czernikiewicz, A. (2006). Aleksytymia - ciągle wiele pytań. Część I. Definiowanie aleksytymii. Psychiatria, 3(1), 1-7.
Polderman, T.J.C., Benyamin, B., de Leeuw, C. A., Sullivan, P.F., van Bochoven, A., Posthuma, D. (2015). Metaanalysis of the heritability of human traits based on fifty years of twin studies. Nature Genetics, 47, 702–709.
Przystańska, A., Jasielska, A., Ziarko, Pobudek-Radzikowska, M., Maciejewska-Szaniec, Z., Prylińska-Czyżewska, A., Wierzbik-Strońska, M., Gorajska, M., Czajka-Jakubowska, A. (2019). Psychosocial Predictors of Bruxism, BioMed Research International, 2019, ID 2069716, 1-8.
Rek, S., Sheaves, B. Freeman, D. (2017). Nightmares in the general population: identifying potential causal factors. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 52, 1123–1133. DOI: 10.1007/s00127-017-1408-7.
Schredl M. (2018). Researching Dreams. The Fundamentals. London/New York/Shanghai: Palgrave Macmillan.
Schredl, M., Erlacher, D. (2004). Lucid dreaming frequency and personality. Personality and Individual Differences, 37(7), 1463–1473. DOI:10.1016/j.paid.2004.02.003
Sifneos, P.E. (1973). The prevalence of "alexithymic" characteristics in psychosomatic patients. Psychotherapy and Psychosomatics, 22(2-6), 255–262. DOI:10.1159/000286529
Skalski, M. (2017). Zaburzenia snu i czuwania: DSM-5 Selections. Wrocław: Edra Urban & Partner.
Spanos, N.P., McNulty, S.A., DuBreuil, S.C., Pires, M., Burgess, M.F. (1995). The Frequency and Correlates of Sleep Paralysis in a University Sample. Journal of Research in Personality, 29(3), 285–305.
Taylor, G.J. (1994). The alexithymia construct: Conceptualization, validation, and relationship with basic dimensions of personality. New Trends in Experimental & Clinical Psychiatry, 10(2), 61–74.
Thompson, J.R. (2009). Emotionally dumb: An overview of alexithymia. Australia: Soul Books.
Zdankiewicz-Ścigała, E. (2017). Aleksytymia i dysocjacja jako podstawowe czynniki zjawisk potraumatycznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2020.33.3.221-233
Data publikacji: 2020-10-31 02:04:26
Data złożenia artykułu: 2020-04-15 19:42:11
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2020 Klaudia Rohoza
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.